Alm. Bad, Fr. Salle de bain, İng. Bathroom, Bath.
Yıkanma, temizlik için ayrılmış yer, gusülhane.
Banyo, insanların başta beden temizliği olmak üzere ağız ve diş bakımı, tıraş ile boşaltım işlemlerini gerçekleştirdiği oda. Banyo terimi, bir evin, bireyin vücut temizliğini yapması için hazırlanmış en azından basit bir düzenek içeren bölümüdür. Tercihe göre banyolarda tuvalet ünitesi ve lavabo bulunabilir.
Temizlik, sıhhatli olmanın önemli şartlarındandır. Deri üzerinde toplanan mikroplardan kurtulmak, yıkanma ile mümkün olur. Ayrıca derideki gözenekler ile yapılan solunum vücut temiz olunca rahatlık kazanır. Deri altında kılcal damarlar, ince sinir uçları ve ter bezleri vardır. Bunların gerektiği gibi faydalı olabilmeleri için deri üzerindeki gözeneklerin açık olması icab eder. Bu gözenekler ter, toz, yağ gibi maddeler ile kapanınca solunum kısmen zarar görür. Mikroplar, kirler ile karışınca deri üzerinde önce sivilceler, sonra yaralar meydana gelir. Bu bakımdan sık sık banyo yaparak buna meydan verilmemelidir. İnsan vücudunun açık yerleri kapalı kısımlarına nazaran daha çok kirlenir. Namaz kılanlar günde beş vakit abdest almak suretiyle bu temizliği yerli yerince yaparlar.
Türkçe’nin ‘Banyo’ Karşılığında Bilinen ilk sözcüğü: Sukıngu'dur.
Türklerde temizlik ve bunun vasıtası olan suya sevgi çok eski zamanlarda başlar. Bu, İslam dininin yayılması ile daha düzenli hale gelmiştir. Türk-İslam cemiyetlerinde, dini emirlerin icabı olarak sağlığın korunması üzerinde önemle durulmuştur.
Banyonun beden ve ruh temizliği için insana rahatlık ve zindelik verdiği, belli zamanlarda yapılmasının lüzumu, kaideler halinde cemiyetlere yerleşmiştir.
Gusül abdesti, günde beş vakit namaz için abdestli olma mecburiyeti, ruhça ve bedence insanların temiz olmasını sağlayan dini emirlerdir. Eski hamamların yapılış tarzı bugün pekçok banyonun yaptığı vazifeyi yapacak şekildeydi. Tarihi hamamlarda sıcak hava, buhar, bol mikdarda sudan faydalanılırdı. Burada insan hem yıkanır, hem keselenir, hem de vücudunu dinlendirirdi. Avrupalıların yıkanmak nedir bilmediği karanlık ortaçağda, Osmanlı Türklerinin evlerinde banyo vardı. Gittikleri bütün ülkelere adaletin yanında temizliği ve meşhur Türk hamamlarını da götürmüşlerdi (Bkz. Hamamlar). Zira Peygamber efendimiz; “Temizlik imanın yarısıdır.” buyurmuştur.
Çok sıcak su ile banyo yapmak damarların genişlemesine yol açar. Kan akışını hızlandırıp, kalb atışı ile solunumu yükseltir. Bu sebepten tansiyonu yüksek olanlar ile kalb hastaları için zararlıdır. Soğuk su banyolarında ise durum bunun tam tersidir. Ufak bir üşütme insanı hasta yapar. Banyo yaptıktan sonra çok iyi kurulanmalıdır. Vücut ısısı yükseldiğinden, bir müddet korunmalı, ani sıcaklık değişikliği olabilecek şeylerden kaçınmalıdır. Hiç olmazsa banyo yaptıktan sonra bir saat kadar dışarı çıkmamalıdır. Bu durumda ceryanda kalmak insanı hasta eder. Banyo ihtiyaç olduğu zaman, mevsimlere göre ne kadar çok yapılırsa o kadar faydalıdır.
Yaşlı ve rahatsız olanlar kendilerine dokunmayacak şekilde hareket etmelidirler. Temizlik yapılan banyoların tertemiz ve muhafazalı olması aranır. Tertipsiz, muhafazasız bir banyo insana fayda yerine zarar verir.
0 Yanıt
2087 Gösterim