Azerbaycan’ın başşehri.
Kafkaslar’ın en büyük şehri, en önemli kültür ve ticaret merkezidir. Ülkenin en doğusundaki ve en önemli sanayi, ticaret ve kültür merkezi olmanın yanı sıra bir liman kenti olarak da önemlidir. Şehirde yaşayanların büyük çoğunluğunu Azerbaycanlılar oluşturur.
2006 yılında faaliyete geçen Bakü Tiflis Ceyhan Petrol Boru Hattı'nın (BTC) çıkış noktasıdır. Bakü Limanı, Hazar Denizi nin en önemli limanıdır. Şehirde tiyatro, kütüphane, sinema ve diğer kültürel mekânlara sık rastlanır. Lonely Planet'in sıralamasına göre, Bakü gece hayatı için dünyanın en önemli on destinasyonlarından biri.
Azerbaycan ekonomisinin gelişmesiyle, 2000'li yılların başından itibaren şehrin dört bir köşesinde, birçok yeni alan inşa edilmiştir. Yeni altyapılarıyla (binalar, mahalleler, sokaklar, restoranlar ve diğer mağazalar) Bakü hızla değişmektedir.
Resmî istatistiklere göre 2011'deki Bakü şehir nüfusu 2.092.400'dür. Kentin banliyöleri de dahil olduğu zaman şehrin toplam nüfusu yaklaşık 3.000.000 kişiye ulaşmaktadır, yani Azerbaycan nüfusunun üçte biri bu şehirde yaşamaktadır.
Apşeron Yarımadasının güney kıyısında, Bakü Körfezinin meydana getirdiği geniş yayın üzerinde bulunur. Bakü Körfezi, Hazar Denizinin en muhafazalı limanıdır. Apşeron Yarımadası da kuzeyden esen güçlü Hazri rüzgarlarına karşı körfezi korur.
Bakü’nün tarihi çok eski tarihlere dayanır. Şirvanşahlar zamanında (M.S. 11. yüzyıl) başkent olmuştu. Daha sonraları Moğol işgaline uğradı, İranlılarla Ruslar arasında el değiştirdi ve sonunda 1806’da Rus topraklarına tamamen katıldı. 1920’de de Azerbaycan’ın başşehri oldu.
Bakü’nün önemi, eskiden Sovyetlerin en büyük şehirlerinden biri olarak, petrol sanayii ve yönetim merkezi oluşundan kaynaklanırdı. Bakü’de petrolün varlığı 8. yüzyıldan beri bilinmekteydi. 15. yüzyılda sığ kuyulardan petrol çıkarılmasına başlanmıştı. Romanya’da Ploeşti yakınlarındaki ilk petrol çalışmalarından hemen sona Bakü’de de 1872’de modern tekniklerle petrol çıkarılmaya başlanılmıştır. 20. yüzyılın başlarında dünyanın en büyük petrol bölgesi olan Bakü, 1940’lara kadar Sovyetlerin en büyük petrol sahasıydı. Ancak günümüzde rezervlerin çoğu tükenmiştir. Artık çok derinlere inilmesi ve denizde sondaj yapılması zarureti doğmuştur.
Bakü, körfezin çevresinde kat kat yükselen bir şehir görünümündedir. “İçeri Şehir” denilen eski Bakü tepede kurulu olup etrafı surlarla çevrilidir. Surlar ve 27 m yükseklikteki 12. yüzyıl yapısı olan Kız Kulesi hala ayaktadır. İçeri Şehir, labirenti andıran dar sokakları ve eski binaları ile ilginç bir manzaraya sahiptir. Eski yapılardan başta Sink Kale Camii ve minaresi, Şirvanşahlar Sarayı, Adalet Sarayı (Divan Han) ve Cuma Meşhed Minaresi olmak üzere cami, saray ve türbeler önem taşır.
İdari etkinliklerin yer aldığı modern şehir, eteklerde gelişmiştir. Çevredeki uydu sanayi şehirlerinde 500.000’i aşkın kişi yaşar. Kazıklar ve sondaj platformları üstünde kurulmuş petrol semtleri de Hazar Denizinin iç kesimine doğru uzanmaktadır.
Teknoloji alanında gerçekleştirilen gelişme; petrol arıtma sanayiinin, petrokimya sanayiinin, bilhassa petrol çıkarmak için gerekli araç-gereç yapımının geliştirilmesinde kullanılmıştır.
Bu uzmanlık dallarına gemi yapımı ve onarımı ile elektrikli makine üretimi, kimyasal madde, çimento, kumaş, ayakkabı ve besin sanayilerinin de eklenmesiyle, Bakü büyük bir sanayi merkezi olmuştur.
Başta gelen bir kültür ve eğitim merkezi olan Bakü’de bir üniversiteyle birçok yüksek öğretim kurumu vardır. Yükseköğretim kurumlarından petrol ve kimya sanayii ile ilgili olanı sahasında uzmanlaşmıştır. Azerbaycan Bilimler Akademisinin bünyesinde birçok bilimsel araştırma birimi vardır. Bakü’de nüfusun çoğunu Azeriler teşkil ederken önemli oranda Rus ve Ermeni nüfus da yaşar.
Kültür ve eğlenceBakü, Azerbaycan'ın kültür merkezidir. Ülkenin ilk operası, ilk ulusal tiyatrosu ve ilk millî kütüphanesi bu kentte açılmıştır. Bakü, çok sayıda müze, tiyatro, konser salonu, kütüphane, sanat galerisi ve sinema salonlarına ev sahipliği yapar.
Eğlence ve alışverişBakü, çok çesitli eğlence alternatifleri sunan bir kenttir. Bakü Hayvanat Bahçesi 1928 yılında, Sovyetler Birliği döneminde kuruldu. Bakü Hayvanat Bahçesinde hem Dünya'nın çeşitli yerlerinde bulunan, hem de Azerbaycan'ın faunasına ait olan yaygın bulunan ve de nadir bulunan ve soyu tükenmekte olan hayvan türlerini barındırır. Hayvanat bahçesinde yaklaşık 1.193 hayvan ve 168 tür bulunmaktadır.
Bakü'nün merkezinde yer alan Fıskiye Meydanı, kentin en iyi alışveriş alanıdır. Meydan ve etrafındaki araçlara kapalı olan alışveriş caddeleri, çok sayıda lüks alışveriş mekanlarına ev sahipliği yapar. Nizami Caddesi, kentin en önemli alışveriş caddesidir. Bu yayalara ayrılmış alışveriş merkezi, her kategoriden dükkâna sahiptir. Bakü'de çeşitli alışveriş merkezleri vardır; ve en ünlü iki alışveriş merkezleri Park Bulvar, 28 Mall, Metropark, Aygun City , Af Mall'dır. Burada otantik halılar, elektronik esyalar ve mücevherler satılıyor. Hediyelik eşya dükkânlarının büyük bir çoğunlugu, kentin tarihi bölümü olan İçerişehir'de toplanmıştır.
Bakü Bulvarı, Bakü Körfezi boyunca ve uzunluğu 3 kilometre 750 metreden oluşan sahil yolu ve açık hava alanıdır Azerbaycan'ın ayrı ayrı bölgelerinden, ve Avrupa'dan çeşitli ülkelerinden ender bitkiler getirilerek parka dönüştürülmüştür. Bulvarda “Mirvari”, “Bahar” kafeleri, Samed Vurgun adına açıkhava sineması, “Venedik” küçük su kenti ve çok sayıda farklı dinlenme alanları yapılmıştır. Sahilden Neftçiler Caddesine kadar bazı yerlerin genişliği 350 metre, bazı yerlerin genişliği ise 500 metredir.
Sahilde, Milli Park yer alır ve parkın içinde Devlet Bayrağı Meydanı yer alır ve bu meydanda dev bir Azerbaycan bayrağının dalgalandığı dünyanın en yüksek bayrak direği bulunmaktadır. 2012 Eurovision Şarkı Yarışması için inşaa edilen Baku Crystal Hall yanındadır.
TurizmAzerbaycan'da turizm her yıl biraz daha gelişmektedir ve bundan en çok yararlanan da Bakü'dür, çünkü Bakü Azerbaycan turiziminin ana merkezidir ve ülkenin otelleri, restoranları, barları ve gece kulüplerinin çoğu Bakü'de bulunmaktadır. Belediye, şehirde birçok geliştirme çalışması yapmaktadır; ve bu sayede zaman geçtikçe şehrin altyapısı hızla gelişmektedir. Bakü'de yapılan 2012 Eurovision Şarkı Yarışması kapsamında inşaatlar özellikle çoğalıp hızlanmıştır.