Alm. Gendarmerie (f), Gendarm (m), Fr. Gendarmerie (f); gendarme (m), İng. Gendarmerie, gendarme.
Yurt içinde genel güvenliği ve kamu düzenini korumakla görevli, gerektiğinde yurt savunmasına katılan silâhlı askerî zâbıta kuvveti. Bu kuvvette görev alan kimse de bu isimle anılır.
Genel olarak polisin bulunmadığı yerlerde görev yapmaktadırlar. Ancak İtalya ve Fransa gibi ülkelerde hem şehir hem de kırsal alanda görev yapmaktadırlar.
Jandarma personeli; subay, astsubay, uzman jandarma, uzman erbaş, askeri öğrenci, erbaş ve erler ile sivil memur ve işçilerden oluşur.
Jandarma, İçişleri Bakanlığı'na bağlı olarak görev yapmaktadır. Jandarma birlikleri; Genelkurmay Başkanlığınca lüzum görülen hallerde Sıkıyönetim, Seferberlik ve Savaş hallerinde gerekli olan bölümü ile Kuvvet Komutanlıkları emrine girer, kalan bölümü ile Jandarma Genel Komutanlığı emrinde normal görevlerine devam eder. Barış durumunda emniyet ve asayiş görevlerinden dolayı İçişleri Bakanına karşı sorumlu olan Jandarma, silahlı kuvvetlerle ilgili görevleri eğitim ve öğrenim bakımından ise Genelkurmay Başkanlığı'na karşı sorumludur.
Her türlü suçun işlenmesini önlemek, köy ve kırsal kesimde güvenliği sağlamak; şehirlerde polise yardımcı olmak; polis bulunmayan yerlerde polisin görevlerini yapmak; sınır, kıyı ve kara sularının muhâfaza ve güvenliği ile gümrük bölgesinde kaçakçılığı men ve tâkip ve tahkik etmek jandarmanın temel vazifesidir. Cezâ ve tevkif evlerinin dış güvenliğini sağlamak, harp esnâsında bir kısım kuvvetleriyle yurt savunmasına katılmak da jandarmanın görevlerindendir.
Bu görevleri sâbit ve seyyar jandarma birlikleri yerine getirir. İdârî ve lojistik bakımdan çeşitli kurumlar tarafından desteklenen bu kuvvetler uçak, helikopter ve deniz botları gibi modern araçlardan istifâde ederler.
“Adâlet mülkün temelidir.” esâsından hareket eden ecdâdımız adâletten sapmamış, örf, âdet ve geleneklerine bağlı kalmış, kânunların emrettiği şekilde huzur ve sükûn içerisinde yaşamaya çalışmıştır. Eski Türklerde emniyet ve asayişin temini Göktrük Kitabeleri’nde yeralan“yarganlar”la sağlanırdı. Bu bizde modern jandarmanın ilk nüvelerini teşkil etmektedir. Târih boyunca jandarma teşkilâtında önemli gelişmeler olmuştur. 1071 yılından îtibâren Anadolu’ya yerleşerek kalıcı devletler kuran Türk milleti, halkın huzur ve emniyetini temin maksadıyla, çok iyi techiz edilerek eğitilmiş kuvvetler teşkil etmiştir. Osmanlı Devleti döneminde kânun ve nizamların tetkikinde adâletin korunmasında “subaşı”, daha sonra “zaptiye” denilen birliklerden istifâde edilmiştir. On dokuzuncu yüzyıldaOsmanlı Devletinde görülen batılılaşma hareketi esnâsında, bütün kuruluşlarda olduğu gibi zâbıta teşkilâtlarında da değişiklikler görüldü. Türk ordusunun ayrılmaz bir parçası olan jandarmanın kuruluşunda 14 Haziran 1839 târihi esas alınmıştır. 1880’li yıllarda da İngiltere ve Fransa’dan getirilen subaylar tarafından eğitilen jandarma kuvvetleri, Umum Jandarma Dâire-i Merkeziyesi adı ile bir teşkilât altında toplandı. 1904 senesinde Rumeli’de başlatılan teknik ve ıslahat hareketleri sırasında ilk defâ Selanik’te Jandarma ZâbitMektebi açıldı. Daha sonra bu mektep İstanbul’a nakledilerek, tedrisâtını Yıldız’da sürdürdü. Millî Mücâdelenin başladığı 1922 yılında okul Ankara’ya nakledildi. İki yıl sonra, Konya’ya taşınarak tedrisâtını 1930 senesine kadar sürdürdü. 1930 yılında çıkartılan 1706 sayılı Jandarma Kânunu ile subay ihtiyaçları Harp Okulundan yetişen subaylardan sağlanmaya başlandı. 1935 yılından îtibâren de Jandarma Sınıf Okulu açılarak, Polis Enstitüsü ile müşterek binâda eğitim ve öğretimine devam etti.
10 Haziran 1930 târihli ve 1706 sayılı kânuna göre düzenlenmiş olan bugünkü Jandarma Teşkilâtının görevleri, genel olarak sulh ve harp zamânında olmak üzere ikiye ayrılır. Sulh zamânında vazîfesi, kânunlara karşı olan fiil ve durumların ortaya çıkmasına mâni olmak, işlenmiş suçların fâillerini yakalamak ve asâyişi temin etmektir. Jandarma harp zamânında ordu emrine girer. Bu sebeplerden dolayı, Jandarma Teşkilâtı, emniyet ve asâyiş işlerinde İçişleri Bakanlığına; eğitim, teçhizât ve komuta konularında ise Genel Kurmay Başkanlığı ile Millî Savunma Bakanlığına bağlıdır.
Jandarmanın görev ve yetkileri 10 Mart 1983 târih ve 2803 sayılı kânunda mülkî, adlî, askerî ve diğer görevleri olmak üzere dörde ayrılmıştır.
Jandarma teşkilâtında eğitim ve öğretim, Eğitim Birlikleri ve Okullar Komutanlığınca sağlanır. Okullar Komutanlığı; Subay Okulu, Astsubay Okulu ve Uzman Jandarma Okulundan oluşmaktadır. 1988 yılında 3466 sayılı kânunla Uzman Jandarma Kânunu çıkarılmıştır.
Jandarma teşkilâtının başında İçişleri Bakanlığı tarafından seçilen, Millî Savunma Bakanlığının muvâfakatı ile Cumhurbaşkanının tâyin ettiği kolordu ve ordu komutanı sıfat ve yetkilerine sâhip Jandarma Genel Komutanı bulunur.
Modern Türkiye’nin modern Jandarması, Türk milletinin millî menfaatlerini korumak ve millî hedeflerine varmak maksadıyla emniyet ve asâyişi sağlayan en güçlü bir teşkilâttır.
Görevleri2803 Sayılı Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu gereğince Jandarmanın Görevleri; Mülki, Adli, Askeri ve Diğer Görevler olmak üzere dört ana başlık altında toplanmaktadır.
Adli görevleri Suç işlenmesini müteakip suç ve suçluların ortaya çıkarılması
Suçluların yakalanması
Suç delillerinin adli makamlara intikal ettirilmesi
Cumhuriyet Savcısının talimatı ile ön soruşturmayı yapmak
Cezaevlerinden adliye mahkûm sevki
Mülki görevleri Genel emniyet ve asayişin sağlanmasına yönelik hizmetlerin ilgili mevzuata uygun olarak yürütülmesini sağlamak
Asayiş suçundan toplumun nasıl korunacağı hakkında halkın bilgilendirilmesi, çocukların ve gençlerin suça yönelmelerini ve suçta kullanılmalarını önleyici tedbirlerin alınması hizmetlerini yürütmek,
Asayiş suçları hakkındaki bilgi ve istatistikleri değerlendirmek, suç analizi yapmak veya yaptırmak ve bunları değerlendirerek asayiş suçlarının önlenmesi için suçla mücadele yöntemlerini belirlemek.
Suç işlenmesini önleyici faaliyetleri yürütmek.
Kaçakçılığın men, takip ve tahkiki
Ceza infaz kurumu ve tutukevlerinin dış koruması
Askeri görevleri Askerî kanun ve nizamlar ile Genelkurmay Başkanlığı tarafından verilen görevlerdir.
Diğer görevleri Mülki, adli ve askeri görevler dışında kalan, kanun ve nizamlar ile emir ve alınan kararlar doğrultusunda ifa edilmesi gereken, tesis ve şahıs koruması ile nakil emniyeti gibi görevlerdir.
Türk Jandarma Genel Komutanları listesi# Komutan Göreve Başlama Görevden Ayrılma
1 Albay Baha Hurşit Süel 29 Ekim 1923 6 Haziran 1924
2 Albay Ahmet Zeki Soydemir 6 Haziran 1924 30 Temmuz 1930
3 Korgeneral Kazım Orbay 30 Temmuz 1930 24 Ağustos 1935
4 Korgeneral Naci Tınaz 3 Eylül 1935 12 Kasım 1939
5 Korgeneral Cemil Cahit Toydemir 12 Kasım 1939 13 Temmuz 1940
6 Korgeneral Ali Rıza Artunkal 27 Ekim 1940 11 Ekim 1941
7 Korgeneral Rüştü Akın 1 Ekim 1941 11 Ocak 1943
8 Korgeneral Rıfat Mataracı 26 Şubat 1943 3 Mayıs 1945
9 Korgeneral Nazmi Gönenli 9 Mayıs 1945 18 Ekim 1947
10 Korgeneral Şükrü Kanatlı 23 Ekim 1947 28 Mart 1949
11 Korgeneral Nuri Berköz 28 Mart 1949 28 Haziran 1950
12 Orgeneral Kemal Yaşınkılıç 3 Temmuz 1950 24 Mayıs 1954
13 Orgeneral Tahsin Çelebican 27 Mayıs 1954 27 Mayıs 1960
14 Tümgeneral Nezihi Fırat 28 Mayıs 1960 16 Haziran 1960
15 Korgeneral Hayati Ataker 16 Haziran 1960 4 Ağustos 1960
16 Korgeneral Muhittin Önür 7 Eylül 1960 14 Ocak 1961
17 Tuğgeneral Abdurrahman Doruk 16 Ocak 1961 24 Şubat 1962
18 Tuğgeneral Fahri Ogan 25 Şubat 1962 25 Temmuz 1962
19 Korgeneral Fikret Esen 25 Temmuz 1962 12 Temmuz 1966
20 Orgeneral Haydar Sükan 12 Temmuz 1966 22 Ağustos 1968
21 Orgeneral Kemal Atalay 4 Eylül 1968 28 Ağustos 1969
22 Orgeneral Semih Sancar 29 Ağustos 1969 28 Ağustos 1970
23 Orgeneral Kemalettin Eken 2 Eylül 1970 28 Ağustos 1972
24 Orgeneral Orhan Yiğit 28 Ağustos 1972 30 Ağustos 1975
25 Orgeneral Nurettin Ersin 22 Ağustos 1975 5 Ocak 1976
26 Korgeneral Şahap Yardımoğlu 26 Şubat 1976 25 Ağustos 1978
27 Orgeneral Sedat Celasun 25 Ağustos 1978 6 Aralık 1983
28 Orgeneral Mehmet Buyruk 6 Aralık 1983 20 Ağustos 1985
29 Orgeneral Fikret Oktay 20 Ağustos 1985 30 Ağustos 1986
30 Orgeneral Adnan Doğu 15 Ağustos 1986 30 Ağustos 1988
31 Orgeneral Burhanettin Bigalı 23 Ağustos 1988 30 Ağustos 1990
32 Orgeneral Eşref Bitlis 20 Ağustos 1990 17 Şubat 1993
33 Orgeneral Aydın İlter 23 Şubat 1993 1 Eylül 1995
34 Orgeneral Teoman Koman 30 Ağustos 1995 29 Ağustos 1997
35 Orgeneral Fikret Boztepe 29 Ağustos 1997 27 Ağustos 1998
36 Orgeneral Rasim Betir 27 Ağustos 1998 24 Ağustos 2000
37 Orgeneral Aytaç Yalman 24 Ağustos 2000 27 Ağustos 2002
38 Orgeneral Şener Eruygur 27 Ağustos 2002 26 Ağustos 2004
39 Orgeneral Fevzi Türkeri 26 Ağustos 2004 24 Ağustos 2006
40 Orgeneral Işık Koşaner 24 Ağustos 2006 26 Ağustos 2008
41 Orgeneral Avni Atila Işık 27 Ağustos 2008 11 Ağustos 2010
41 Orgeneral Necdet Özel 11 Ağustos 2010 29 Temmuz 2011
42 Orgeneral Bekir Kalyoncu 4 Ağustos 2011 22 Ağustos 2013
43 Orgeneral Servet Yörük 22 Ağustos 2013
JANDARMA
Birlik ve adâlet timsâlidir adım
Canımı, kanımı yurduma adadım
Mazluma ulaşan bir kolum, kanadım
Asırlardır asil ve şanlı yaşadım
Kadifedir eli, anlıdır jandarma
Çeliktendir kalbi, şanlıdır jandarma
Dinle bak jandarma, bir sözüm var sana
Hak yolda verilen bir özüm var sana
Nazardan sakınan bir gözüm var sana
Gecene şavk olan gündüzüm var sana
Kadifedir eli, anlıdır jandarma
Çeliktendir kalbi, şanlıdır jandarma
0 Yanıt
3397 Gösterim