Aşağıdakilerden hangisi küçük ünlü uyumuna uymaz?

0 Üye ve 1 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Çevrimdışı Bilgecan

  • *****
  • Join Date: Oca 2013
  • Yer: İstanbul
  • 3279
  • +521/-0
  • Cinsiyet: Bay
  • 1 Soru - 1 Cevap
A) horoz
B) ince
C) masal
D) delice





CEVAP: horoz


Küçük ünlü uyumu ya da düzlük-yuvarlaklık kuralı, Türkçe sözcüklerin ayırt edilmesinde kullanılan ses uyumlarından biridir. Türkçe söz dağarcığındaki öztürkçe sözcüklere ait ortak bir özelliktir. Küçük ünlü uyumunun iki kuralı vardır bunlar;

a, e, ı, i > a, e, ı, i: Türkçede bir sözcüğün herhangi bir hecesinde düz ünlü (a, e, ı, i) varsa bunu izleyen "ilk hecede" de düz ünlü bulunmalıdır:

anlaşmak, yanaşmak, kayıkçı, ısırmak, ılıklaşmak, seslenmek, yelek, bilek, çilek vb.

o, ö, u, ü > a, e, u, ü: Türkçede bir sözcüğün herhangi bir hecesinde yuvarlak ünlü (o, ö, u, ü) varsa bunu izleyen "ilk hecede" geniş düz (a, e) veya dar yuvarlak (u, ü) ünlü bulunmalıdır:

boyunduruk, çocuk, odun, yorgunluk, yoklamak, vurmak, yumurta vb.

Küçük sesli uyumunda dikkat edilmesi gereken husus -ilk heceden başlayarak- her bir hecedeki ünlünün kendinden "sadece" bir sonraki ünlü ile karşılaştırılması gerektiğidir. Yani her ünlü ikilisi kendi içinde değerlendirilmelidir:

ÖRNEK: buralardayım

Örnekte görüleceği üzere ilk ünlü (u) ve son ünlü (ı) küçük sesli uyumuna uymadığı halde "buralardayım" sözcüğü küçük sesli uyumuna uymaktadır.