Başbakanlığa bağlı, ülkenin ekonomik, kültürel ve sosyal faaliyetleriyle ilgili istatistikleri düzenlemek, değerlendirmek ve yayınlamak amacıyla kurulan kamu kuruluşu.
Cumhûriyet döneminde ilk istatistik teşkilâtı, 1926’da kurulan Başvekâlete bağlı İstatistik Umum Müdürlüğüdür. Bu kuruluş 1930 sonrasında hızlı bir gelişme gösterdi. 1962’de çıkartılan bir kânunla, Devlet İstatistik Enstitüsü olarak değiştirildi. 8 Haziran 1984 târih ve 219 sayılı kânun hükmünde kararnâmeyle yeniden düzenlendi.
Başbakanlık, DİE üzerindeki emir ve yetkilerini bir devlet bakanı vâsıtasıyla kullanır. Enstitü, gerek duyduğu bilgileri kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve özel kişilerden istemeye, verilen bilgilerin doğruluğunu araştırmaya yetkilidir.
Devlet İstatistik Enstitüsü (kısaca DİE), devletin başlıca veri toplama kurumu olan TÜİK'in eski adı idi.
Genel Nüfus sayımı, Genel Tarım Sayımı, Genel Sanayi veya İşyerleri Sayımı, Milli gelir tahminleri, Tüketici Fiyatlari Endeksi ve Üretici Fiyatları Endeksi ve Enflasyon hesabı kurumun temel görevleri arasındadır. Adı 2005 yılında çıkan bir kanunla Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) olarak değiştirilmiştir.
Resmi İstatistik Programını hazırlamak ve işleyişini izlemek, programda belirlenen istatistiki faaliyetlerin yürütülmesini ve uygulanmasını sağlamakla birlikte, görev verilen diğer kurum ve kuruluşlar tarafından üretilen istatistiklerin de uluslararası standartlara uygunluğunu incelemek,
İstatistik alanında veri ihtiyacı duyulan alanları ve veri derleme yöntemlerini, istatistiki tanım ve sınıflandırmalarını ilgili ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlarla işbirliği içinde belirlemek, ulusal kayıt sistemini oluşturmak, gerektiğinde araştırma ve teknik yardım projeleri geliştirmek,
İstatistik alanındaki bilimsel yöntem ve bilgi teknolojilerine ilişkin gelişmeleri ve uluslararası göstergeleri takip etmek, diğer ülkeler ve uluslararası kuruluşlarla işbirliğini sağlamak, ulusal ve uluslararası bilgi ağı ve bilgi akış sisteminin oluşturulmasını koordine etmek,
Ülkenin ekonomi, sosyal, demografi, kültür, çevre, bilim ve teknoloji alanları ile gerekli görülen diğer alanlardaki istatistikleri derlemek, değerlendirmek, analiz etmek, yayımlamak, resmi istatistik sonuçlarının bilimsel ve teknik açıklamalarını yapmak,
Kalkınma planları, programlar, ilgili mevzuat ve benimsenen temel ilkeler çerçevesinde, Kurumun orta ve uzun vadeli strateji ve politikalarını belirlemek ile görevli bilimsel ve teknik bir kurumdur.
TÜİK'in başlıca çalışması olan nüfus sayımları 2007 yılından beri ADNKS temelinde açıklanmaktadır.
Bu sayım daha eski yıllarda 5 yıllık dönemlerle yapılıyor iken 2007 sonrasında sayım sonuçları yıllık olarak açıklanmaya başlamıştır.