Alm. Seeigel, Fr. echinoides, İng. Sea urchins. Sölomlu hayvanlardan ikincil ağızlılar şubesinin, derisidikenliler alt şubesinden bir sınıf.
Vücutları küre veya disk şeklinde, vücutlarının üzeri dikenli deniz hayvanlarıdır.
Çoğunlukla kayalık deniz sâhillerinde yaşar. Akdeniz sâhillerinde bol miktarda bulunur. 800 kadar türü bilinmektedir. Vücutlarının üzerindeki kalker plakalar birbirine kenetlenerek bir kabuk meydana getirirler. Bu kabuk hayvanın örtüsüdür. Ağızları karın tarafında olup, kama şeklinde beş dişe sâhiptir. Kabukların üzerinde koruyucu sivri dikenler vardır. Kasların kasılmasıyla hareket eden dikenler, kısa ve kuvvetli olabildiği gibi, ince ve sivri olanları da vardır. Dikenlerin arasında zemine tutunmaya yardımcı kıskaç biçimli yapılar gözlenir. Sindirim sistemi “Aristofeneri” denilen özel bir çene sisteminin içinden geçer. Fenerin uzantılarına bağlı kasların kasılmasıyla dişler hareket eder, deniz kestaneleri, yosun, yumuşakçalar, küçük deniz hayvanları, çürümüş maddelerle beslenirler. Dikenlerden daha ileriye uzanan ince uzun tüp ayakların uçları vantuzludur. Bu emeçlerle zemine tutunarak hareket ederler. Yer değiştirmede hareketli dikenler de kullanılır. Ayaklar su kanalları sisteminin (ambulakral) basıncın değişmesiyle uzayıp kısalır. Dikenler ise kasların kasılmasıyla hareket ettirilir.
Yumurtlayarak ürerler. Sperm ve yumurta hücresi suda birleşerek döllenir. Birkaç tür hariç, deniz kestanelerinde erkek ve dişi ayrı cinstendir. Hareketli larvaları, diplerde yaşayarak olgunlaşır. Diğer hayvanlar tarafından yenilmeyerek hayatta kalanlardan denizkestâneleri meydana gelir.
0 Yanıt
2003 Gösterim