Konu: Tarihte İlkler Listesi

[busegül]

KONGRELER, TBMM, AYAKLANMALAR, SEVR ANTLAŞMASI (İLKLER)    
     
1. Milli mücadelenin başlaması için atılan ilk adım Havza genelgesidir

2. Havza Genelgesi halkı işgallere karşı protesto etmeye çağıran ilk belgedir

3. Milli irade kavramı ilk defa Amasya Genelgesi’nde ortaya atılmıştır

4. Vatanın kurtuluşu için ortak hareket edileceği ilk defa Amasya Genelgesinde açıklanmıştır

5. Kurtuluş savaşının gerekçesi ilk defa Amasya genelgesinde açıklanmıştır

6. Rejimin değişeceğini belirten ilk karar Amasya Genelgesi’nde yer almıştır

7. Osmanlı Hükümetinin sorumluluğunu yerine getiremediği ilk kez Amasya Genelgesi’nde açıklanmıştır

8. Amasya Genelgesi Mustafa Kemal’in yayınladığı ilk ihtilal bildirgesidir

9. Mustafa kemal’in başkanlığını yaptığı ilk siyasi oluşum Temsil Heyeti’dir

10. Manda ve Himaye’nin reddi ile milli egemenliğin koşulsuz gerçekleşeceği ilk defa Erzurum Kongresi ile  duyurulmuştur

11. Sivas Kongresinin toplanacağına ilk defa Amasya Genelgesinde karar verilmiştir

12. Amasya Genelgesinde alınan kararlar ilk def Erzurum Kongresinde hayata geçirilmiştir

13. Misak-ı Milli sınırları ilk defa Sivas Kongresinde tüm yurttan gelen delegelerin katılımı ile kararlaştırılmıştır

14. Kurulacak olan ulusal iradeye dayalı yeni devletin temelleri ilk defa Erzurum Kongresinde atılmıştır

15. İstanbul Hükümetine alternatif bir hükümet ilk defa Erzurum Kongresinde oluşturulmuştur (Temsil Heyeti)

16. Vatanın bütününü ilgilendiren ilk kararlar Erzurum Kongresinde alınmıştır

17. Sivas Kongresi milli mücadele döneminde toplanan ilk ulusal kongredir

18. Manda ve Himaye fikrinin tüm ulus tarafından reddi ilk defa Sivas Kongresinde gerçekleşmiştir

19. Damat Ferit Paşa Hükümetinin istifa etmesi Temsil heyetinin ilk siyasi başarısıdır

20. Ulusal örgütlenme ilk defa Sivas Kongresinde gerçekleşmiştir

21. İstanbul hükümeti Anadolu’daki milli mücadele taraftarlarını ilk defa resmi olarak Amasya Görüşmelerinde tanımıştır

22. Yeni Türk Devletinin ilk meclisi 23 nisan 1923‘de Ankara’da açılmıştır

23. TBMM’nin ilk anayasası 20 Ocak 1921’de kabul edilen Teşkilat- ı Esasi’dir

24. İlk meclisin ve hükümetin başkanı Mustafa Kemal’dir

25. İlk hükümetinin üyeleri TBMM arasından seçilmiştir

26. TBMM’ye karşı çıkan ayaklanmalara için alınan ilk önlem İhanet-i Vataniye yasasıdır

27. Güçler birliği ilkesi ilk defa I.TBMM’de uygulanmaya başlamıştır

28. Dünya savaşı sonunda İttifak devletleriyle imzalanan son antlaşma Sevr Antlaşmasıdır (1920)

29. Mustafa Kemal Paşa cumhuriyetin ilk kabinesini kurma görevini İsmet İnönü’ye verdi

30. Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasının 17 Kasım 1924 yılında kurulmasıyla ilk defa çok partili yaşama geçilmiştir

31. Temsil Heyeti TBMM açılıncaya kadar milli mücadeleyi yürüten tek kurumdur

32. Temsil Heyeti’nin ilk icraatı Ali Fuat Paşa’nın Anadolu Kuvayı Milliye komutanlığına atanmasıdır

33. Sivas Kongresi sonrasında Damat Ferit Paşa Hükümetinin düşürülmesi Temsil Heyeti’nin kazandığı ilk siyasi  başarıdır

34. Anadolu’daki milli mücadeleyi destekleyen uluslararası ilk siyasi belge Amiral Bristol raporudur

35. Kurtuluş savaşı sırasında milli sınırlardan ilk kez Erzurum Kongresi’nde söz edilmiştir

36. Manda ve himaye düşüncesinin reddedilmesi ilk defa Erzurum Kongresinde gerçekleşmiştir

37. Temsil Heyeti’nin faaliyetlerini ulusa duyurmak için gerçekleştirilen ilk icraat “İradeyi Milliye” gazetesidir

38. Kurtuluş mücadelesinin bölgesellikten çıkıp ulusallığa geçmesi ilk defa Erzurum Kongresi ile başlamıştır

39. Halk temsilcilerinin bir araya gelip kararlar almaya başladığı ilk kongre Erzurum Kongresidir

40. TBMM’nin açılması ile İstanbul Hükümeti ilk kez doğrudan yok sayılmıştır

41. Milli egemenlik ilkesi ilk kez TBMM’nin açılması ile hayata geçirilmiştir

42. TBMM, Milli iradeye dayalı ilk  meclistir

43. TBMM’nin çıkardığı  ilk kanun Ağnam vergisidir

44. Boğazların uluslararası bir komisyon tarafından yönetilmeye başlanacağına ilk kez Wilson Prensiplerinde bahsedilmiştir

45. Mustafa Kemal’in askerlik görevinden istifa edip sivil olarak milli mücadeleye başlaması Erzurum Kongresinden  önce gerçekleşmiştir

46. Mustafa Kemal’in Samsun’a çıkışıyla ilk defa Milli Mücadele hareketi başlamıştır

47. Kuva-yı Milliye hareketini Batı Anadolu’da başlatan ilk cemiyet Reddi İlhak Cemiyetidir

48. Amasya Genelgesi ilk defa Erzurum kongresinde onaylanmıştır

49. TBMM’nin açılmasıyla İstanbul Hükümeti ilk kez doğrudan yok sayılmıştır

50. Milli mücadeleye yönelik ilk ayaklanma İngilizlerin güdümlü Anzavur Ayaklanmasıdır (1 Eylül 1919)

[busegül]

KURTULUŞ SAVAŞI, CEPHELER, ANTLAŞMALAR (İLKLER)    
     
1. TBMM’nin topraklarını işgal eden düşmanlarına karşı açılan ilk cephe Doğu Cephesi’dir

2. Misak-ı Milli’yi gerçekleştirme yolunda TBMM’nin kazandığı ilk siyasi başarı Gümrü Barış Antlaşması’dır

3. TBMM’nin varlığını tanıyan ilk Müslüman devlet Afganistan’dır

4. TBMM’nin siyasi varlığını ilk tanıyan büyük devlet Sovyet Rusya’dır (Moskova Antlaşması )

5. TBMM’nin siyasi varlığını ilk tanıyan devlet Ermenistan’dır (Gümrü)

6. TBMM’nin siyasi gücünü tanıyan ilk İtilaf devleti Fransa’dır (Ankara)

7. Doğu sınırı ilk defa Kars Antlaşmasıyla  günümüzdeki haline getirilmiştir

8. Milli mücadeleye saygı duyarak  Anadolu’dan çekilen ilk devlet İtalya’dır (II. İnönü)

9. Mustafa Kemal’in başkomutan olarak katıldığı ilk savaş Sakarya Savaşıdır

10. Kütahya - Eskişehir savaşları Kurtuluş savaşında alınan ilk ve tek yenilgidir (24 Temmuz 1921)

11. TBMM ordularının katıldığı ilk taarruz savaşı başkomutanlık Meydan Muharebesidir

12. İtilaf devletleri milli mücadelenin başarıya ulaştığını ilk defa Lozan antlaşmasıyla kabul etmiştir

13. Kurtuluş savaşında ilk düzenli ordu batı cephesinde faaliyet göstermiştir

14. Batı cephesinde düzenli ordunun kazandığı ilk askeri başları I.İnönü Zaferidir

15. Güneyde işgalcilere karşı en büyük direniş Fransız ve Ermenilere karşı olmuştur

16. İşgallere karşı tepki olarak düzenlenen ilk miting Adana Kozan’da gerçekleştirilmiştir

17. Yeni Türk Devleti kendi adını ilk kez Gümrü antlaşmasında “Türkiye” olarak belirtmiştir

18. Moskova Antlaşmasıyla Gürcistan’a bırakılan Batum, Misak’ı Milli’den verilen ilk tavizdir

19. Yeni Türk Devletinin ekonomik bağımsızlığını tanıyıp kapitülasyonlardan vazgeçen ilk devlet Sovyet Rusya’dır

20. Doğu sınırlanın kesin olarak çizildiği antlaşma Kars Antlaşmasıdır (13 ekim 1921)

21. Sakarya savaşı TBMM’nin yaptığı son savunma savaşıdır

22. Mustafa Kemal Paşa ordudaki görevinden istifa ettikten sonra askerlik görevine ilk defa Sakarya savaşı ile dönmüştür

23. Osmanlı Devleti’nin hukuken sona erdiren antlaşma Mudanya Ateşkes Antlaşmasıdır

24. Osmanlı Devleti’nin fiilen sona erdiren antlaşma Mondros Ateşkes Antlaşmasıdır

25. Kuva-y ı milliye yerine düzenli birliklerin gerekliliğini ispatlayan ilk savaş I. İnönü Savaşıdır

26. İtilaf devletlerinin TBMM’nin siyasi varlığını ilk kez kabul etmesi Londra Konferansı ile gerçekleşmiştir (21 Şubat-12 Mart 1921)

27. kurtuluş savaşı sırasında İtilaf devletlerinin ilk ve tek şartsız ateşkes teklifi Büyük Taarruz’dan sonradır (26 Ağustos -  18 Eylül 1922)

28. Milli mücadelenin haklılığı ilk kez Londra Konferansında kabul edilmiştir

29. Mudanya Ateşkes Antlaşması İsmet İnönü’nün ilk siyasi başarısıdır (1922)

30. Kurtuluş savaşının askeri safhası sona erip diplomatik safhasının başlaması Mudanya Ateşkes Antlaşması ile gerçekleşmiştir

31. Büyük Taarruz Savaşının kazanılması ile kurtuluş savaşının askeri safhası sona ermiştir

32. Kurtuluş savaşında İstanbul’un TBMM kuvvetlerinin eline geçmesi ilk kez Mudanya Ateşkes Antlaşması ile gerçekleşmiştir

33. TBMM kurtuluş savaşı sırasında ilk dış yardımı Sovyet Rusya’dan almıştır

34. Kurtuluş Savaşı sırasında Türkiye ile Fransa arasındaki savaş hali 20 Ekim 1921 Ankara Antlaşması ile sona ermiştir

35. TBMM’nin kurtuluş savaşı sırasında gerçekleştirdiği ilk devrim saltanatın kaldırılmasıdır (1 Kasım 1922)

36. İtilaf devletlerin birlikte işgal ettikleri ilk Osmanlı toprağı Boğazlardır

37. İngilizlerin yalnız olarak işgal ettikleri ilk Osmanlı vilayeti Musul’dur

38. Temsil kurulu TBMM açılıncaya kadar kurtuluş mücadelesini yürüten tek organdır

39. Temsil heyetinin ilk icraatı Ali Fuat Paşa’yı Anadolu  Kuvayı Milliye komutanlığına atanmasıdır

40. Türk halkının kurtuluş savaşına topyekün katılması ilk defa Tekalifi Milliye emirleri ile gerçekleşmiştir

41. Mudanya Ateşkes Antlaşması ile İstanbul hükümeti itilaf devletlerince ilk defa yok sayılmıştır

42. Lozan’da Türk delegasyonunun kesinlikle taviz vermediği konular  Ermeni Meselesi ve Kapitülasyonlar’ dır

43. İlk düzenli Kuvayı milliye hareketi batı Anadolu’da (Ayvalık) Yunanlılara karşı başlatılmıştır

44. Mustafa Kemal Paşa’ya Mareşallik  ve Gazilik unvanları Sakarya Savaşından sonra verilmiştir

45. TBMM, Mudanya Ateşkes Antlaşması ile Doğu Trakya, İstanbul, Boğazlar bölgeleri savaşmadan ele geçirmiştir .

 

[busegül]

İNKILAPLAR, İLKELER, DIŞ POLİTİKA  (İLKLER)    
     
1. Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak’tır

2. Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal’dir

3. Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Başbakanı İsmet İnönü’dür

4. Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulan ilk siyasi partisi Cumhuriyet Halk Fırkası’dır (9 Ağustos 1923)

5. Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk muhalefet partisi Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’dır (17 Kasım 1924)   

6. Türkiye Cumhuriyeti’nin  ilk yüksek okulu 1925’te Ankara’da açılan Hukuk Mektebi’dir

7. Türkiye Cumhuriyeti’nin  ilk özel bankası 1924 yılında kurulan  Türkiye İş Bankası’dır

8. Türkiye Cumhuriyeti’nde hukuksal alanda kadın erkek eşitliği ilk defa Medeni Kanun ile gerçekleşmiştir

9. Meclis hükümeti sisteminden kabine sistemine geçiş ilk kez Cumhuriyetin ilanıyla gerçekleşmiştir

10. Eğitimde ikiliğe son verilerek eğitimin birleştirilmesi ilk kez Tevhid-i Tedrisat Kanunun ile gerçekleşmiştir

11. Tevhidi Tedrisat Kanunu’nun ilanı ile laik eğitim sistemine geçilmiştir

12. Yeni Türk Devleti’nde milli ekonomi ilkesi ilk kez Misak-ı İktisadi ile gerçeklemiştir (14 Mart 1923)

13. Tarımı modernleştirmek ve geliştirmek amacıyla kurulan ilk kurum Yüksek Ziraat Enstitüsüdür

14. Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk demir - çelik fabrikası Karabük’te 1939’da kurulmuştur

15. Laik T.C.Devletini yıkmaya yönelik ilk isyan Şeyh Sait isyanıdır (13 şubat 1925)

16. Yeni Türk devletinin ekonomi esasları ilk kez İzmir İktisat Kongresinde belirlenmiştir

17. Türkiye Cumhuriyetinin inkılap hareketlerin en yoğun yaşandığı dönem 1923-1934 arasıdır

18. Türkiye Cumhuriyetindeki ilk nüfus sayımı 28 ekim 1927’de yapılmıştır

19. Laiklik ilkesi doğrultusunda gerçekleştirilen ilk inkılap hareketi saltanatın kaldırılmasıdır

20. Boğazlar üzerinde Türk egemenliğinin tam anlamıyla sağlanması Montrö Boğazlar Sözleşmesiyle gerçekleşmiştir

21. Hatay cumhuriyetin ilk cumhurbaşkanı Tayfur Sökmen’dir

22. 1937’de Atatürk’ün diğer ilkeleriyle birlikte “laiklik” doğrudan anayasaya girmiştir

23. Kadınlar Türkiye’de ilk kez 1930 belediye, 1937 milletvekili seçimlerine katılarak siyasi hayata girmişlerdir

24. Türkiye’de topraksız köylüye toprak kazandırmayı amaçlayan ilk kanun 1929’da çıkarılmıştır

25. Modern tarih yazıcılığı alanında ilk çalışmalar T.T.K.’nın açılmasıyla başlamıştır (12 Nisan 1931)

26. Yabancı okullar ve dış borçlar konusunda Türkiye ile en çok çatışan devlet Fransa’dır

27. Tarımı geliştirmek için atılan ilk önemli  adım Aşar vergisinin kaldırılmasıdır

28.  Türkiye ile İngiltere’nin Lozan görüşmelerinde anlaşamamasının en önemli nedeni “Musul meselesidir”

29. Yeni Türk devletinde laik hukuk düzeninin kurulması konusunda atılan ilk ciddi adım Medeni Kanun’un kabul edilmesidir (17 Şubat 1926)

30. Dünya barışına katkı sağlamak için Türkiye cumhuriyetinin  ilk ciddi girişimi milletler cemiyetine üye olmaktır

31. Hatay’ın anavatana katılması ile Türkiye Suriye sınırı en son şeklini almıştır

32. Musul meselesinin Türkiye’nin aleyhine sonuçlanmasındaki en önemli etken Şeyh Sait isyanıdır

33. Yeni Türk Devletinde kapitülasyonların son izlerinin silinmesi Kabotaj kanunu ile gerçekleşmiştir

34. Türk toplumunun eğitim ve kültür seviyesinin artması için atılan en ciddi adım Harf İnkılabıdır

35. Harf inkılabının Türk halkı tarafından benimsenmesi için yapılan ilk faaliyet Millet Mekteplerinin açılmasıdır

36. Türk dilinin yabancı dillerin boyunduruğundan kurtarılması için yapılan ilk ciddi faaliyet Türk Dil Kurumun açılmasıdır

37. Türkiye’nin ilk özel okulu Ted Koleji’dir (1929)

38. Türkiye - Irak sınırının bugünkü şekliyle çizilmesi 1926 Ankara anlaşmasıyla gerçekleşmiştir

39. II.Dünya Savaşı öncesinde Türkiye’nin doğu sınırını güvence altına almak için Sadabad Paktını imzalamıştır

40. Türkiye’nin II.Dünya savaşı çıkma ihtimaline karşı kendinin korumak için yaptığı ilk siyasi eylem Balkan Paktını imzalanmasıdır

41. Yeni Türk Devletinin özel sektörü desteklemek için yaptığı ilk eylem Teşviki Sanayi Kanunu’nun çıkarılmasıdır

42. Anayasa Mahkemesinin kurulması ilk kez 1961 Anayasasında yer almıştır

43. Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasının kapatılmasıyla çok partili hayata geçiş denemeleri ilk kez başarısız olmuştur

44. 1961 anayasası kişi hak ve özgürlüklerin en geniş şekilde verildiği anayasadır

45. Yeni Türk Devletinin cumhurbaşkanının, başbakanının ve TBMM başkanının ilk kez belirlenmesi cumhuriyetin ilanıyla gerçekleşmiştir

46. En fazla yürürlükte kalan anayasa 1924 anayasasıdır

47. Milletvekili seçiminin 5 yıl cumhurbaşkanı seçiminin 7 yılda bir yapılması ilkesi ilk kez 1982 anayasasında yer almıştır

48. Cumhuriyet dönemi anayasalarının Osmanlı  anayasalarından ayrılan en önemli farkı egemenliğin halka ait olmasıdır

49. II.Dünya barışı bitiminden sonra galip devletlerin dünya politikalarını belirlemek için yaptığı ilk toplantı Yalta Konferansıdır (1945)

50. II.Dünya Savaşında en karlı çıkan devletler Rusya ve ABD’dir .

[Sümeyye Sude]

Teşekürler baya işime yarayacak