Türk alfabesinin on beşinci harfi ve bu harfin işaret ettiği ses.
Arap alfabesine dayalı Osmanlıcada “lâm” adıyla bilinirdi. L, ince ünlülerle beraber kullanıldığı zaman ön damak, kalın ünlülerle beraber kullanıldığı zaman da alt damaktan çıkarılan yumuşak, yayvan ve akıcı bir sestir.
L sesi, Orta Asya Türkçesinden beri Türkçenin bütün lehçelerinde ince ve kalın şekliyle yer almıştır. Türkçe kelimelerde kelimelerin yalnız ortasında ve sonunda kullanılır. Yabancı dillerden alınan kelimelerde ise kelimelerin başında da yer alabilmektedir. Meselâ; lahana (aslı İtalyanca) lider (aslı İngilizce), lif (aslı Arapça), laboratuvar (aslıFransızca), limon (aslı Farsça) gibi. Başında “l” sesi bulunan kelimeler Türkçeye geçince, dilimizde kelime başında l sesi bulunmadığından, halk ekseriya bir sesli harf getirir. (ilâzım lâzım, ilahna lahana gibi) Ancak bu durum her kelimede görülmeyebilir.
Harfin Orhun Türkçesinde ince ve kalın olmak üzere (Y, V) gibi iki şekli vardır.
Türkçe yazı dilinde bâzı kelimelerde, kendisinden sonra “a” gelen hallerde l sesinin ince okunması gerekirse “a”nın üstüne bir (^) işâreti konur.
Türkçe'de O ve L harfi ile peşpeşe geldiği bazı durumlarda (her zaman değil) ince bir O sesi (Ô) oluşur. Fakat Türkçe yazımda bu harfin kullanımı mevcut değildir. Bu durumda da L harfleri dilin ucunun damağa doğru çekilmesiyle çıkarılan ve normal L sesine göre biraz daha ince olan bir sesi gösterir: Rôℓ̗ , Gôℓ̗ , Bôℓ̗ero, Ļôkman...
0 Yanıt
2145 Gösterim