a ) 1800
b ) 1893
c ) 1836
d ) 1856
CEVAP: 1856
Islâhat Fermânı ( Islâhat Hatt-ı Hümâyûn-û,), Osmanlı İmparatorluğu'nun çöküş döneminde devletin yıkılmaktan kurtarılması amacıyla; siyasî kuruluşlar, kişi hakları ve yeni kurumların kurulması konularında yapılması tasarlanan köklü değişiklikler için Sultan Abdülmecid zamanında yayımlanan fermândır. Tanzimât Dönemi'nin önde gelen devlet adamlarından biri olan Sadrazam Mehmed Emin Âli Paşa tarafından büyük Avrupa devletlerinin arzuları doğrultusunda hazırlanarak yürürlüğe konmuştur.
Bu fermânın amacı, millet sistemini kaldırarak bütün din topluluklarının eşit vatandaşlık hakları sağlayarak müslüman ve gayrimüslim Osmanlı tebâası arasında tam bir eşitlik sağlamaktır. Böylece Millet-î Rûm haricinde gayrimüslimlere de devlet kademelerine memur olma yolu açılmıştır.
Din değiştirme hakkı kabul edilmiş, İslâm'dan çıkmanın ölüm cezasıyla cezalandırılması usulüne son verilmiştir.
Gayrimüslimlere askeri okullara gitme hakkı tanınmıştır.
Ayrıca uygulanan vergilerde (cizye) de bir eşitlik sağlanmıştır.
Bu anlamda 15. madde ile eşit haklar beraberinde eşit yükümlülükler getirir düşüncesi getirilmiştir.
Böylece gayrimüslimlerin de askerlik yapma yükümlülüğü doğmuş, askerlik yapmak istemeyenlere de askerlik vergisi olan ( bedel-i askerî ) olanağı sunulmuştur.
Bu yeni uygulama sayesinde müslüman tebâa da para karşılığında ( bedel-i nakdî ) askerlik görevinden muaf olma şansını yakalamıştır.