Tövbe, Dine Dönüş ve Din Değiştirme
Din yönlendiren faktördür.
Dini değişim: inanç ve davranışlarla ilgili yön değişimidir. Dinle ilgili her türlü değişimdir. Adı TÖVBE’DİR.
Tövbeyi dini bir davranış yapan Allah ile arasının açıldığı şuuruna varması ve Allah’ın rızasını kazanmak için bu hareketten vazgeçmesidir.
Gazali’ ye göre tövbe 3 boyutludur: 1. bilme 2. pişmanlık 3.gereğini yerine getirme.
Tövbede önce zihinsel bir değişim yaşanır. Bu değmişim duygu ve davranış değişimine yol açar.
Tövbe günahkâr olma Ümitsizliğinden kişiyi kurtarır. Manevi yenilenme ve canlanmayı artırır. Tövbe yeniden dine dönüş hareketidir.
CONVERSİON: din değiştirme, estetik, politik ve sosyal fikirlerdeki değişimi de ifade eder. İslam da bunun adı İHTİDA’dır. İslam dinini terk ederek bir başka dine geçmeye de İRTİDAT denir.
Din değiştirme çok zordur. VİNET der ki: roma, bir günde bir kişiyi dine döndürmekten daha kolay inşa edilebilir.
Dinden uzaklaşma ve yeni dini seçmesinde hangi faktörlerin etkili olduğu konusu dini değişimin güdülerini oluşturur.
Araştırmalara göre güdüler 3 grupta toplanır. Zihinsel(entelektüel), duygusal ve sosyo-kültürel güdüler.
Kişinin dinden çıkışı ve yeni dine girişi farklı güdülerle olabilir. Meselen dinden çıkması duygusal, yeni dine girmesi zihinsel olabilir.
Zihinsel(entelektüel) güdüler: dinle, dini esas ve uygulamalarla ilgili şüphe, tereddüt ve tatminsizliklerin bireyde oluşturduğu dini yönelişlerdir.
Zihinsel Tatmin Arama: din değiştiren kişideki en temel psikolojik elemanın GERGİNLİK olduğu söylenebilir. Kişinin dini esaslarla ilgili şüphesi devam ettiği sürece gerginliği artar ve ruhen tatmin olamadığı için çok bunalır. Bu gerginlikten kurtulmak için arayışa girer.
Bu en çok ERGENLİK DÖNEMİNDE YAŞANIR. Çocukken edindiği dini bilgileri sorgulama, anlama arayışı, kaygı ve endişelerden sığınak arama, kimlik krizi geçirme gibi sebepleri vardır.
Hıristiyanlığı terk ederek Müslüman olan bir kişi teslis, Hz. İsa’nın ulûhiyeti, ruhban sınıfının otoritesi, asli günah doktrini gibi konulardaki zihinsel tatminsizliklerim onları yeni bir din arayışına sevk ettiğini göstermektedir.
Anlam Boşluğu, Amaçsızlık ve Anlam Arayışı
VİKTOR FRANKL 20. yy da VAROLUŞSAL BOŞLUKTAN söz etme ve bunun özellikle “kendini değersiz ve anlamsız bulma” duygusuyla oluştuğunu belirtmektedir. Frankl, insanların bu varoluşsal boşluğa düşmekten ancak hayatta belli hedefler ve amaçlar elde ederek ya da dinin açıkladığı, hayata yüklediği anlamı, ahlak ve değer yargılarını benimsemekle kurtulabileceğini vurgular.
İnsanların Eşitliğine Dayalı Esasları Sorgulama
Çeşitli Etkilerle İnançlarını ve Bulunduğu Dinin Esaslarını Yeniden Gözden Geçirme
Başka inanca sahip kişilerle dini konularda tartışma
Diğer dinleri araştırma
Duygusal Güdüler
Travmatik ve Gerilimli Olaylar Yaşama
Loflang ve Stark: Aşırı gerilim ve sıkıntının, dini değişim öncesinin gerekli şartı olduğunu söylerler.
Bireyin yaşadığı din değişiminden önceki 5 önemli problem:
Ruhsal problemler: anlamsızlık, hedefsizlik ve kendini küçük görme
İletişim problemleri: evlilik, aile içi ilişkiler
Kişilik ve karaktere bağlı problemler: alkol, uyuşturucu kullanımı ve benmerkezcilik.
Ekonomik problemler: işsizlik ya da çalıştığı işi sevmeme
Fiziksel problemler: sinirlilik ve kronik hastalıklar
Suçluluk ve Günahkârlık Duygusu
Bu duygu en çok ergenlik döneminde yaşanır. Dini değiştirmeden önce bu duyguda yaşanır.
Sosyo-Kültürel Güdüler
Çevre kişinin hareket ve davranışlarını kontrol eder, onlara adeta bir sınır çizer. Biyolojik özelliklerinin bile şekillenmesine belli oranda etkide bulunan etmen çevre faktörüdür. Çocukluk dönemine kadar inilmesi gereklidir. Anne baba ilişkisi, ailenin parçalanması, dağılması, anne baba yoksunluğu, arkadaş çevresinin dini tutumları din değişimde derece derece rol oynar.
Bu Sosyo-Kültürel güdülerin önemli olanları:
Başka Dine Bağlı Kişilerin Olumlu Davranışları:
T.W. ARNOLD intişarı İslam tarihinde anlattığı Müslüman Türkler haçlı hacıları Antalya’da Rum dindaşlarının saldırılarından kurtardı ve onların bazıları bu güzel davranıştan etkilenerek Müslüman olmuşlardır.
Başka Dine Bağlı Bir Kimse İle Evlenme
Evlenilen kişiye karşı duyulan sevginin, inanılan dini değerlerden daha üstün gelmesi: evlenmek istediği kişiyi memnun etmek için din değiştirmedir. Ancak ilgi duyduğu dine kararsızlık engelini evlenerek aşmış ve din değiştirmiş olabilir.
Din değiştirdiği takdirde, kendini yeni akrabalarına daha çok sevdirebileceği düşüncesi: garantili bir sosyal emniyete kavuşacağını ve saygınlığının artacağını düşünmesidir. Ancak eski dini düşünceleri baskın gelerek diğer dini terk edebilir.
Eşi ile dini konularda tartışma sonucu onun dinini daha uygun bulma
İçinde Bulunduğu Başka Dine Bağlı Kişilerden Oluşan Bir Gruptan Etkilenme
1-Toplumun kültürünü, gelenek ve göreneklerini benimseme: toplumun yaşadığı örf ve adetler genelde inançtan kaynaklandığı için bireyde kendini bu dinin içinde bulur. Tevfik Fikret’in oğlu haluk babasının isteği üzere hep yabancı okullarda okumuş ve oralardaki papaz öğretmenlerinin dinini benimsemiştir. Sonrada resmi olarak Hıristiyan olmuştur.
2- Çevresinde ki kişilerce saygı görme, takdir edilmesi arzusu: bu duyguda din değiştirmede etkilidir.
Ekonomik Mahrumiyet
Türkiye’ de İslam’dan Hıristiyanlığa dönenler üzerinde yapılan araştırmalar ekonomik ve duygusal faktörlerin daha çok etkili olduğunu göstermektedir. Maddi çıkar sağlama önemli bir etkendir ama böyle değişim yapanlar gerçekte din değiştirmiş olmaz sadece zayıf bir inanca sahiptir, burada ki değişim sebebi servet ihtiyacının doyumudur. Misyonerler gençleri etkilemek için sevgi, dostluk, ilgi, kabul görme, günah-kurtuluş, mükâfat-ceza gibi duygu ağırlıklı söylemler, ekonomik yardım ve destekler önemli oranda kullanılmaktadır.
Din değiştirme süreci
Dine dönüş ve değiştirme davranışı birden değil, ağır ağır hareket eden bir trenin hızlanarak birden ateşlenmesine benzer.
Batıdaki yeni dini hareketleri inceleyerek bir din değiştirme süreç modelini geliştiren bazı
Araştırmacılara göre 7 süreç vardır.
Gerginlik hissetme: din değiştirmede ilk aşamadır.
Dini bir problemi çözme bakış açısına sahip olma
Arayış içinde olma
Kritik eşik: ilk üç evrede yaşanan olayların, kişinin hayatındaki önemli dönüm noktaları ile kesiştiği anlarda(iş, okul, yer değişikliği ya da evlilik) hayatının bir dönemeç noktasında gireceği dine rastlar.
Etkin bağ oluşturma: gireceği dinin mensupları ile Duygusal bağ oluşur.
Yeni dini grup dışındaki kişilerle iletişimi azaltma: eski çevresi ile bağlarının zayıflaması
Yeni dini grup üyeleri ile yoğun iletişime geçme: yeni dinin faaliyetlerine etkin olarak katılma.
Yalnız Ali Köse’ye göre “tüm din değiştirme hadiseleri için belirlenmiş bir süreç modelinin olamayacağı yönündedir. Her din değiştirme hadisesinin kendine mahsus boyutları olabilir. Hadiseye sadece kişi veya grup açısından yaklaşarak tek bir bakış açısına takılıp kalmak olayın anlaşılmasını zorlaştırır” Demektedir.
Genel olarak din değiştirme süreci 4 aşamadan geçer:
Bireyin bulunduğu dine olan inanç ve bağlılığı, bir takım uzaklaştırıcı etkiler nedeniyle zayıflar ve bu soğutucu etkiler bilinçaltına itilir.
Bulunduğu dinden uzaklaşmasına neden olan konuların, başka bir dinde, kendisini tatmin edecek içerikte var olduğunun öğrenilmesiyle bu dine karşı ilgi duyulur.
>Bilinçaltına yerleşen uzaklaştırıcı etkiler, bilinç alanına çıkarak yeni dine karşı duyulan ilgi ve eğilimler ile birleşir ve din değiştirmeye karşı olan direnişlerle çatışma başlar. Bu devre huzursuzluğun en çok görüldüğü devredir.
Çatışmanın yeni din lehine sonuçlanmasıyla gerginlikten kurtulunur ve din değiştirme kararı verilir.
DİN DEĞİŞTİRME TİPLERİ
Lofland ve Skonovd din değiştirme ve dindarlaşma üzerine yapılan araştırmaları değerlendirerek 6 tip belirlemişlerdir. Entelektüel, mistik, deneysel, duygusal, yeniden uyanış, ve cebri(zorlama) tipleridir.
Entelektüel, kitapları araştırma vardır. Kritik etme, sorgulama ve değerlendirme özelliği hakimdir
mistik, tasavvufi mistik hareketlerden etkilenme vardır.
Deneysel: görelim bakalım nasıl olacak, diyerek yeni dini denemeye çalışır. İbadetlere katılır.
Duygusal: din mensuplarına karşı sevgi ve hoşnutluk söz konusudur. Sıcaklık ararlar.
yeniden uyanış: başından geçen bir olay dini duygularını harekete geçirir ve dindarlaşmaya karar verir. cebri(zorlama): doğrudan doğruya beyin yıkama veya sosyal baskıyla olabilir.
DİN DEĞİŞİMİNİN SONUÇLARI
İsmen değil de gerçekten din değiştirmişse şu sonuçlar olur:
Hayata farklı bakış, yeni bir kimlik: hayatla baş edecek gücü kendinde görmekte ve rahatlamaktadır.
İbadet, tutum ve davranış: dini değiştirmeden önce ibadetlerini bir kısmını yapar, fakat tam olarak değil.
Aile ve çevre ilişkileri: bazen aile baskıları olabilir, bazıları söylemez ailelerine, bazıları aileye daha iyi davranıyor ve aile bireyleri bundan çok mutlu oluyor. Çevre ile ilişkiler toplumun din inancına göre farklılık gösterebilir. Tercih edilen din toplumunki ile aynı değilse sıkıntılar yaşanır. Arkadaşları ile arası açılabilir. Örneğin arkadaşları içki içmeye gittiğinde onlarla gidemez. Bu durumda yeni arkadaşlıklar ediniyor. Bu duruma bağlı olarak yeni çevresi de değişiyor.
0 Yanıt
1780 Gösterim