Konu: Veliye velayeti altındaki kimseleri rızalarına bakmaksızın evlendirme yetkisi

[Uyanan Gençlik]

SORU: Veliye velayeti altındaki kimseleri rızalarına bakmaksızın evlendirme yetkisi veren velayet aşağıdakilerden hangisidir?
A) Velayet-i icbar
B) Velayet-i nedb
C) Velayet-i şirket
D) Veliyy-i hâs
E) Veliyy-i âm



CEVAP: Velayet-i icbar

Velayet-i icbar, veliye velayeti altındaki kimseleri rızalarına bakmaksızın evlendirme yetkisi veren velayettir. Bu tür velayet altına eksik ehliyetliler ve ehliyetsizler girer.

Velayet-i nedb ise veliye, velayeti altında bulunan kimseyi ancak onun rızasıyla evlendirme yetkisi veren velayettir.

Velayet-i şirket ise veli ile bülûğa ermiş kız arasında ortak olan bir velayettir. Buna göre veli, rızasını almadan kızı evlendiremez, kız da velisinin rızasını almadan evlenemez.

Nikahta evlendirme velayetine sahip olan veliler, veliyy-i hâs (hususî veli) ve veliyy-i âm (umûmî veli) olmak üzere ikiye ayrılır:

Veliyy-i hâs, velayeti altında bulunanları evlendirme yetkisine sahip olan akrabalardır. Bu velayette mirastaki yakınlık sırası gözetilir. Daha yakın veli yoksa bu hak bir sonrakine geçer.

Veliyy-i âm ise veliyy-i hâssın bulunmadığı durumda velayet yetkisine sahip olan devlet başkanı veya hâkimdir.