1. Önceki dönemdeki bir müellifin şartlarına uyduğu
halde kitabına almadığı hadisleri toplamak suretiyle
onun eksikliklerini tamamlayan kitaplara ne isim
verilir?
A) Etraf
B) Tahric
C) Sahih hadisleri
D) Müstedrek
E) Müstahrec
Çözüm: Arapça’da ek, ilave, tamamlama, düzeltme gibi
anlamlara gelir. Müstedrek türü eserler, önceki
dönemdeki bir müellifin şartlarına uyduğu halde kitabına
almadığı hadisleri toplamak suretiyle onun eksikliklerini
tamamlayan kitaplardır. Doğru cevap D'dır
2. Aşağıdaki eserlerden hangisi temel hadis kaynaklarını
tamamlamak amacıyla yazılmıştır?
A) el-Kemâl
B) el-Mevzûât
C) el-Makâsıdu’l-hasene
D) el-Müsnedü’l-müstahrec alâ Sahîhi’l-İmâm
Müslim
E) Tehzîbü’t-Tehzîb
Çözüm: el-Müsnedü’l-müstahrec alâ Sahîhi’l-İmâm
Müslim temel hadis kaynaklarını tamamlamak amacıyla
yazılmıştır. Doğru cevap D‘dir.
3. Ali b. Ebî Bekr’in yazdığı eser aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Mecma’u’z- zevâid
B) İthâfü’l-hıyere
C) el-Metâlibü’l-‘âliye
D) et-Terğîb ve’t-terhîb
E) Riyâzü’s-sâlihîn
Çözüm: Bu türün en tanınmış eseri Heysemî nisbesiyle
tanınan Ali b. Ebî Bekr’in (ö. 807/1404) Mecma’u’zzevâid
ve menba’u’l-fevâid adlı kitabıdır. Heysemî bu
eserinde Ahmed b. Hanbel, Ebû Ya’lâ el-Mevsılî ve
Bezzâr’ın Müsned’leri ile Taberânî’nin üç Mu’cem’inin
Kütüb-i sitte’de bulunmayan hadislerini bir araya
getirmiştir. Doğru cevap A'dır.
4. El-Metâlibü’l-‘âliye bi- zevâid’ilmesânîdi’s-semâniye
isimli eseri kim yazmıştır?
A) İbn Hacer el-Askalânî
B) Ebû Dâvûd et-Tayâlisî
C) İbn Ebî Ömer
D) Ali b. Ebî Bekr
E) İbn Ebî Şeybe
Çözüm: İbn Hacer el-Askalânî’nin (ö. 852/1449) elMetâlibü’l-‘âliye
bi- zevâid’ilmesânîdi’s semâniye isimli
eseri de günümüze ulaşan önemli zevâidlerdendir. Doğru
cevap A'dır.
5. Mısırlı muhaddis Ahmed b. Ebî Bekir’in yazdığı eser
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Mecma’u’z- zevâid
B) İthâfü’l-hıyere
C) el-Metâlibü’l-‘âliye
D) et-Terğîb ve’t-terhîb
E) Riyâzü’s-sâlihîn
Çözüm: Bûsîrî nisbesiyle tanınan Mısırlı muhaddis
Ahmed b. Ebî Bekir’in (ö. 840/1436) İthâfü’s-sâdeti’lmehere
adıyla da tanınan İthâfü’l-hıyere bi 102 zevâidi’lmesânîdi’l-aşere
isimli kitabında on müsnedin zevâidini
yapmıştır. Bunlar, Ebû Dâvûd et-Tayâlisî, Müsedded,
Humeydî, İbn Ebî Ömer, İshak b. Râhûye, Ahmed b.
Meni’, İbn Ebî Şeybe, Abd b. Humeyd, Hâris b. Ebî Üsâme
ve Ebû Ya’lâ el-Mevsılî’nin Müsned’lerinde olup Kütüb-i
sitte’de bulunmayan hadisleri bir araya getiren bir
eserdir. Doğru cevap B'dır.
6. Cem’u’l-cevâmi’ adlı eseri kim yazmıştır?
A) Süyûtî
B) Hüseyin b. Mes’ûd
C) İbn Mâce
D) İmam Mâlik’in el-Muvatta
E) Ali el-Müttakî el-Hindî
Çözüm: Cem’ul-cevâmi’ Süyûtî’nin bütün hadisleri
toplamak üzere kaleme aldığı eserdir. Fakat bu eseri
tamamlayamadan vefat etmiştir. Doğru cevap A'dır.
7. Ali el Müttaki el Hindi’nin Süyûtî’ye ait iki eseri ile
Ziyâdetü’l-Câmi’ adlı zeylindeki rivâyetleri fıkıh
konularına göre alfabetik olarak düzenlediği hadis
kitabı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kenzü’l-ummâl
B) Mesâbîhu’s-sünne
C) Cem’ul-fevâid
D) Mecma’u’z- zevâid
E) İthâfü’l-hıyere
Çözüm: Kenzü’l-ummâl Ali el-Müttakî el-Hindî’nin (ö.
975/1567) Süyûtî’ye ait söz konusu iki eseri ile Ziyâdetü’lCâmi’
adlı zeylindeki rivâyetleri fıkıh konularına göre
alfabetik olarak düzenlediği hadis kitabıdır. Doğru cevap
A'dır.
8. Riyâzü’s-sâlihîn min hadîsi seyyidi’l-mürselîn olarak
adlandırılan, 1900 civarında hadis bulunan eseri kim
yazmıştır?
A) Nevevî
B) İbn Hacer el-Askalânî
C) Zeynüddin el-Irâkî
D) Cemâleddin ez-Zeylaî
E) İmam Gazzâlî
Çözüm: Tam adı Riyâzü’s-sâlihîn min hadîsi seyyidi’lmürselîn
olan eserde 1900 civarında hadis bulunmaktadır.
Nevevî, bu kitabıyla âyet ve hadisleri esas alarak fert, aile
ve toplum planında uyulması gereken prensipleri ortya
koymayı amaçlamıştır. Doğru cevap A'dır.
9. Herhangi bir hadis kitabının bir başka hadis eseri veya
eserleriyle karşılatırılıp birincisinin ikincisinden fazla
olarak ihtiva ettiği hadisleri bir araya getiren eserlere
ne ad verilmektedir?
A) Müstahrec
B) Müsned
C) Mu’cemler
D) Müstedrek
E) Zevâid
Çözüm: Herhangi bir hadis kitabının bir başka hadis
eseri veya eserleriyle karşılatırılıp birincisinin
ikincisinden fazla olarak ihtiva ettiği hadisleri bir araya
getiren eserlere zevâid kitapları denilmektedir. Doğru
cevap E'dır.
10. Bir kimsenin bir hadisi, sözlü veya yazılı olarak ilk
kaynaklarından alıp senediyle birlikte eserine
almasına ne isim verilir?
A) Terğîb
B) Terhîb
C) Tahric
D) Mevzû
E) Şerh
Çözüm: Tahric hadis ilminde iki farklı anlamda
kullanılmıştır. Birincisi rivâyet dönemi olarak kabul edilen
ilk dört asırda, “bir kimsenin bir hadisi, sözlü veya yazılı
olarak ilk kaynaklarından alıp senediyle birlikte eserine
alması” anlamına gelir. İkincisi ise sonraki dönemlerde,
“bir hadisin veya bir kitaptaki hadislerin temel hadis
kaynaklarındaki yerlerini tespit ederek de- ğişik açılardan
tenkidini ve değerlendirmesini yapmak” mânâsında
kullanımıdır. Doğru cevap C'dır.