1. Kaçıncı yüzyıldan itibaren, sistemli bir eğitim ve
öğretim yeri olan medreseler, halkın dinî, medenî,
sosyal ve kültürel gelişmesinde faal bir rol oynamaya
başladılar?
A) VII
B) VIII
C) X
D) XI
E) XII
Çözüm: İslâm ülkelerindeki ilmî hayatın gelişmesinin
ikinci dönemi diyebileceğimiz XI. yüzyılın müstesna bir
yeri vardır. Bu asırdan itibaren, sistemli bir eğitim ve
öğretim yeri olarak medreseler, halkın dinî, medenî,
sosyal ve kültürel gelişmesinde faal bir rol oynamaya
başladılar. Doğru cevap D'dir.
2. Aşağıdakilerden hangisi İslâm medeniyetinin
doğuşunu, gelişmesini ve şekillenmesini sağlayan en
büyük etkenlerden biridir?
A) İslâm dininin hukuka verdiği değer
B) İslâm dininin ilme verdiği değer
C) İslâm dininin kültüre verdiği değer
D) İslâm dininin barışa verdiği değer
E) İslâm dininin ahlâka verdiği değer
Çözüm: Bilindiği gibi dinler, toplumların düşünce,
anlayış, hareket ve davranışlarının şekillenmesinde büyük
rol oynarlar. İşte İslâm medeniyetinin doğuşunu,
gelişmesini ve şekillenmesini sağlayan en büyük etken,
İslâm dininin ilme verdiği değerdir. Zira ilim olmadan
ilerleme ve gelişmeden söz etmek mümkün değildir. Doğru
cevap B’dir.
3. Toplumların düşünce, anlayış, hareket ve buna bağlı
olarak davranışlarının şekillenmesinde büyük rol
oynayan etken aşağıdakilerden hangisidir?
A) Dil
B) Ahlâk
C) Din
D) Kültür
E) Siyaset
Çözüm: Bilindiği gibi dinler, toplumların düşünce,
anlayış, hareket ve davranışlarının şekillenmesinde büyük
rol oynarlar. Doğru cevap C’dir.
4. Medreseler Osmanlı Devletinde aşağıdaki hangi
alanda doğrudan doğruya hizmet vermemiştir?
A) İlim ve irfan
B) Medeniyet
C) Kültür
D) Siyaset
E) Sosyal hayat
Çözüm: Medreseler, XX. yüzyılın ilk çeyreğine kadar
inişli çıkışlı bir seyir izlemekle beraber, ülkenin ilim, irfan,
kültür, medeniyet ve sosyal hayatına doğrudan doğruya
hizmet veren kurumlardı. Siyaset bunların arasında yer
almamaktadır. Doğru cevap D’dir.
5. Aşağıdakilerden hangisi tarih boyunca toplumların
sosyal yapısını belirleyip koruyan ve toplumsal yapıyı
ayakta tutan temel yapı taşlarından biri olmuştur?
A) İlim
B) Hoşgörü
C) Kültür
D) Ahlâk
E) Benmerkezlilik
Çözüm: Tarih boyunca adalet, toplumların sosyal
yapısını belirleyip koruyan ve toplumsal yapıyı ayakta
tutan temel yapı taşlarından biri olmuştur. Doğru cevap
E’dir.
6. Kur’ân-ı Kerim’in, “Rabbinin yoluna, hikmetle, güzel
öğütle davet et. Onlarla mücadeleni en güzel tarik
(yol, şekil) hangisi ise onunla yap” (Nahl,16/125).
Keza, “Dinde zorlama yoktur” (Bakara, 2/256)
ayetleri ile ifade edilmek istenen değer
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hoşgörü
B) İlim
C) Kültür
D) Ahlâk
E) Adalet
Çözüm: Kur’ân-ı Kerim’in, “Rabbinin yoluna, hikmetle,
güzel öğütle davet et. Onlarla mücadeleni en güzel tarik
(yol, şekil) hangisi ise onunla yap” (Nahl,16/125). Keza,
“Dinde zorlama yoktur” (Bakara, 2/256) ayetleri,
İslâm’ın başka din, anlayış ve felsefelere sahip olan
insanlara hoşgörülü bakış açısını ortaya koymaktadır.
Bunun içindir ki, İslâm tarihinde zorla İslâmlaştırma gibi
bir harekete rastlanmaz. Doğru cevap A’dır.
7. Yahudilerin öldürüldüğü ve engizisyon
mahkemelerinin ölüm saçtığı bir devirde Osmanlı
idaresi altında bulunan çeşitli dinlere bağlı kimselerin
huzur, barış ve uyum içerisinde yaşadıklarını ifade
eden yabancı araştırıcı kimdir?
A) Claude Cahen
B) Gibbons
C) Brockelmann
D) Rodrigo
E) Gregory Palamas
Çözüm: Gibbons, Yahudilerin toptan öldürüldüğü ve
engizisyon mahkemelerinin ölüm saçtığı bir devirde
Osmanlı idaresi altında bulunan çeşitli dinlere bağlı
kimselerin huzur, barış ve uyum içerisinde yaşadıklarını
belirtir. Ayrıca Osmanlıların, yakın dönem tarihinde
milliyetlerini tesis ederken dinî hürriyet prensibini temel
taşı olmak üzere koymuş ilk millet olduğunu, ardı arkası
kesilmeyen Yahudi işkence ve engizisyon lekesinin en
yoğun yaşandığı asırlar esnasında, Hıristiyan ve
Müslümanların, Osmanlıların idaresi altında huzur ve
uyum içinde yaşadıklarını ifade eder. Doğru cevap B’dir.
8. Aşağıdakilerden hangisi herhangi bir sebepten dolayı
hakkını koruyamayacak durumda olan insanların
haklarını korumak ve onlara gelebilecek maddî-
manevî zararlara engel olmak için yapılan faaliyetlere
verilen addır?
A) Kişileri savunma
B) İnsan haklarını koruma
C) Koruma
D) Kollama
E) Güç kullanma
Çözüm: Hangi şekilde ve kim tarafından olursa olsun,
kendisine yapılan haksızlığa karşı koyamayan kişinin
hakkının korunması gerekir. İşte, herhangi bir sebepten
dolayı hakkını koruyamayacak durumda olan insanların
haklarını korumak ve onlara gelebilecek maddî-manevî
zararlara engel olmak için yapılan faaliyetlere insan
haklarını koruma diyoruz. Doğru cevap B’dir.
9. Aşağıdakilerden hangisi günümüzde haksızlıklara ve
yapılan keyfî muamelelere engel olmaya çalışan
kuruluşlardan biridir?
A) Ağır Ceza Mahkemesi
B) Yargıtay
C) Sivil Toplum Örgütleri
D) Sayıştay
E) Danıştay
Çözüm: İnsan haklarını koruma görevi hem tarihte, hem
de günümüz devletlerinin resmî bazı kurumları tarafından
yerine getirilmektedir. Günümüzde sivil toplum örgütleri
diye isimlendirdiğimiz kuruluşlar tarafından haksızlıklar
ve yapılan keyfî muamelelere engel olunmaya
çalışılmaktadır. Doğru cevap C’dir.
10. Aşağıdakilerden hangisi geçmişte insan haklarının
korunmasında büyük bir rol oynayan mezalim
kurumunun günümüzde karşılık bulduğu kurumlardan
birisi değildir?
A) İstinaf mahkemesi
B) Temyiz
C) Danıştay
D) Ağır Ceza mahkemesi veya Adalet Bakanlığı
E) Sayıştay
Çözüm: Bazı devlet görevlilerinin şu veya bu şekilde
halka karşı sergiledikleri haksızlıkları ortadan kaldırmaya
yönelik faaliyetlerin sonucu ortaya çıkan ve günümüz
hukuk anlayışına göre İstinaf mahkemesi, Temyiz,
Danıştay, Ağır Ceza mahkemesi veya Adalet Bakanlığı
gibi terimlerin karşılığı olarak kullanabileceğimiz
mezalim, insan haklarının korunmasına büyük bir rol
oynamıştır. Bu müessese İslam dünyasında özellikle halkın
şikâyetlerini dinleme ve bir anlamda onu devlete karşı
koruma hususunda küçümsenmeyecek bir hizmeti yerine
getirmiştir. Doğru cevap E’dir.
0 Yanıt
1337 Gösterim