1. Tefsîr ekollerinin ortaya çıkmasını sağlayan en önemli etken nedir?
A) Temsilcilerinin interdisipliner şahıslar olması
B) İslâm coğrafyasının genişlemesi
C) Arap olmayan unsurların Müslüman olması
D) İslam toplumunda siyasi karışıklıklarının baş göstermesi
E) Akaid ve iman konusunda ihtilafların ortaya çıkması
Çözüm: Tefsîr ekollerinin ortaya çıkıp gelişmesinde
birçok etken vardır. Ancak bunlar arasında en önemli
etken, A seçeneğinde belirtilen, temsilcilerinin
interdisipliner (değişik ilimlerde ihtisas sahibi) şahıslar
olmasıdır. Yani, hem tefsîr alanı, hem de başka alanda
uzman olan şahısların tefsîre dair çalışma yapmaları
neticesinde ilgili akımlar ortaya çıkmıştır.
2. Aşağıdakilerden hangisi çağdaş tefsir ekollerinden biridir?
A) Mutezile Ekolü
B) Şîa Ekolü
C) Hâricîyye Ekolü
D) İşârî Tefsîr Ekolü
E) İctimâî Tefsîr Ekolü
Çözüm: A, B, C ve D seçeneklerinde adı geçen ekoller
klasik fefsîr ekolleridir. E seçeneğinde yer alan İctimâî
fefsîr ekolü ise Kur’ân tefsîrinin gramatik ve Arap dili
ağırlıklı tartışmaları sebebiyle mesajın arka plana atıldığı,
Kur’ân’ın temelde bir hidâyet rehberi olduğu ve ferdiictimâî
problemlere çözümler üretmesi gerektiği
düşüncesiyle gelişmiş, çağdaş tefsir ekollerinden biridir.
3. Mezhebi tefsîr ekolleri esas itibariyle kaç kısma ayrılmaktadır?
A) Bir
B) İki
C) Üç
D) Dört
E) Beş
Çözüm: Mezhebî tefsîr ekolleri, esas itibariyle mutezile
ekolü, şîa ekolü ve hâricîyye ekolü olarak C seçeneğinde
belirtilen üç kısma ayrılmaktadır.
4. Aşağıdakilerden hangisi hicri ikinci asırda Hişam b. Abdülmelik zamanında yaşayan
Vâsıl b. Ata’nın kurmuş olduğu mezheptir?
A) Şîa
B) Mutezile
C) Hâricîyye
D) İmâmiyye
E) Hanefi
Çözüm: Emevîler zamanında, hicri ikinci asırda Hişam b.
Abdülmelik zamanında yaşayan Vâsıl b. Ata’nın kurmuş
olduğu mezhep Mutezile mezhebidir.
5. Aşağıdakilerden hangisi İmâmiyye Şîasına mensup olan ve tefsîr yazan müfessirlerden biridir?
A) Ebû Müslim el-Isfahânî
B) Kâdî Abdulcebbâr
C) Şerif Murtezâ
D) Ebû Cafer et-Tûsî
E) Zemahşerî
Çözüm: A, B, C ve E seçeneklerinde adı geçen
müfessirler Mutezile mezhebine mensup olan ve Kur’ân
tefsîri yazan müfessirlerdir. D seçeneğinde adı geçen
müfessir Ebû Cafer et-Tûsî ise İmâmiye Şîasının en önemli
tefsirlerinden biri olan “et-Tibyân fi Tefsîri’l-Kur’ân”
adlı tefsirin yazarıdır.
6. Aşağıdakilerden hangisi Hâriciyye mezhebinin günümüze kadar varlığını sürdürebilen kollarından biridir?
A) Ezarika
B) Sufriyye
C) İbaziyye
D) Sealibe
E) Acaride
Çözüm: Farklı olaylar sonrasında Hâricîler kendi içlerinde farklı konularda ihtilafa düşerek çeşitli kollara (Ezarika, Sufriyye, Sealibe, İbaziyye, Acaride vb.)
ayrılmışlardır. Günümüze kadar sadece C seçeneğinde adı
geçen İbaziyye fırkası varlığını sürdürebilmiştir. Mağrib
ve Yemen taraflarında azınlık olarak mevcutturlar.
7. Konulu tefsir yöntemi temel olarak kaç kısma ayrılmaktadır?
A) Bir
B) İki
C) Üç
D) Dört
E) Beş
Çözüm: Arap tefsîr literatüründe “et-tefsîru’l-mevzûî”
olarak geçen “konulu tefsîr”, Kur’ândaki bir konuyu,
Kur’ân’ın temel hedef ve ilkelerine uygun bir şekilde belli
usûller çerçevesinde bütüncül olarak araştırıp ortaya
koyma yöntemine verilen isimdir. Konulu tefsîr yöntemi,
temelde; Kur’ân merkezli konulu tefsir, Sûre merkezli
konulu tefsir ve Âyet merkezli konulu tefsir olmak üzere, C
seçeneğinde de belirtilen üç kısma ayrılmaktadır.
8. Aşağıdakilerden hangisi mesajını doğrudan bütüncül olarak insanlara ulaştırmayı ve toplumdaki sosyal, siyasal ve kültürel sorunlara Kur’ân’dan çözüm üretmeyi amaçlayan ekoldür?
A) Konulu tefsîr ekolü
B) İctimâî tefsîr ekolü
C) Bilimsel tefsîr ekolü
D) Hâricîyye ekolü
E) Mutezile ekolü
Çözüm: B seçeneğinde adı geçen İctimâî tefsîr ekolü,
Kur’ân’ın bir hidâyet kitabı olduğu düşüncesinden
hareketle mesajını doğrudan bütüncül olarak insanlara
ulaştırmayı ve toplumdaki sosyal, siyasal ve kültürel
sorunlara Kur’ân’dan çözüm üretmeyi amaçlayan akıma
verilen isimdir.
9. İctimâî tefsir ekolünün ilk çıktığı yer neresidir?
A) Mısır
B) Suriye
C) Irak
D) Suudi Arabistan
E) İran
Çözüm: İctimâî tefsîr ekolü, pozitivizmin büyük oranda
etkili olduğu 19. asrın son çeyreğinde ortaya çıkan
reaksiyonik bir tefsîr akımıdır. Akımın ilk çıktığı yer A
seçeneğinde belirtilen Mısır’dır.
10. Aşağıdaki İslâm âlimlerinden hangisi bilimsel tefsir ekolünde eser yazmıştır?
A) Muhammed Abduh
B) Reşid Rıza
C) Mustafa el-Merâğî
D) Seyyid Kutup
E) Tantâvî Cevherî
Çözüm: A, B, C ve D seçeneklerinde adı geçen âlimler
İctimâî tefsîr ekolü temsilcileridir. E seçeneğinde adı
geçen Mısırlı Tantâvî Cevherî ise bilimsel tefsîr ekolünün
en önemli temsilcilerinden biridir. Bilimsel tefsîr ekolü,
20. asırda Mısırlı Tantâvî Cevherî ile zirveye ulaşmıştır.
Cevherî, el-Cevahir fi Tefsîri’l-Kur’ân adlı 25 ciltlik bir
bilimsel tefsîr yazmıştır.