Bilgisayar sistemlerini virüslere karşı koruyan programlara antivirüs, casus yazılımlara
karşı koruyan programlara da casus önleyici (antispyware) yazılımlar denir. Bu tür yazı-
lımlar, kötü amaçlı yazılımlara karşı bilgisayara yüklenen ve bu tür dosya veya programlar
bilgisayar sistemine girip bulaşmaya çalıştıklarında fark ederek, engel olan yazılımlardır.
Antivirüs ve casus önleyici programlar bilgisayara yüklendikten sonra, sistem her
açıldığında otomatik olarak geri planda çalışmaya başlar. Dolayısıyla, sistemde çalışılan,
okunan, paylaşılan ve kullanılan tüm dosyaları, verileri aynı anda kontrol ederler. Bu tür
programların önemli bir özelliği de, yeni çıkan virüs veya benzeri kötü amaçlı yazılım
türlerine yönelik olarak, sürekli güncellenebilmesidir. Bu tür güncelleme işlemleri, yeni
çıkan virüs ve casus yazılımlarından haberdar olmak ve bulaşmaya çalıştıklarında onları
tanımak için oldukça önem taşırlar. Antivirüs ve casus önleyici yazılımların genellikle
kullanıcılara sağladığı yararlar şöyle sıralanabilir:
• Bilgisayar sistemlerini kötü amaçlı yazılımlara karşı belirli aralıklarla veya kullanıcının istediği bir zamanda tarar.
• Bilgisayar sistemine bulaşan kötü amaçlı yazılımları bulur, siler veya etkisiz duruma
getirir.
• Kullanıcıların sistemdeki kişisel verilerini korur.
• İnternet sitelerinden kullanıcıların sistemlerine bulaşmak isteyen virus, solucan,
truva atı, casus yazılım gibi kötü amaçlı yazılımların sisteme sızmalarını engeller.
• Kullanıcının bilgisayarındaki işletim sisteminin düzgün ve güvenilir çalışmasına
yardım eder.
• Kullanıcının sistemdeki e-posta hesabından gelebilecek kötü amaçlı yazılımlara
karşı sistemi korur.
• Kullanıcının dosya ve belge alış-verişleri için sisteme taktığı harici belleklerden (taşınabilir disk, hafıza kartları vb.) sisteme sızabilecek kötü amaçlı yazılımları engeller.
Antivirüs ve casus önleyici yazılımlar geri planda sistemi denetleyip korurken, kullanıcılar
bilgisayar sisteminde rutin işlerini yapmaya devam etmektedir. Ancak, bu tür
yazılımların kullanıcılara çeşitli maliyetleri vardır. Bunların en başında, sistemi sürekli
korumak ve denetlemek işlevinin neden olduğu genel bir sistem yavaşlaması gelmektedir.
Ancak bu yavaşlamanın, virüs veya casus yazılımların neden olabileceği zararlar düşünüldüğünde,
kabul edilebilecek bir maliyet olduğu da söylenebilir.
Antivirüs ve casus önleyici gibi yazılımların diğer bir maliyeti de, her lisanslı yazılımda
olduğu gibi, programa ödenmesi gereken lisans ücretidir. Sisteme kurulan bu tür yazılımların
etkili bir şekilde çalışabilmesi ve işlevlerini yerine getirebilmesi için kurumsal veya
bireysel olarak lisanslı yazılım satın almak ve eksiksiz olarak sisteme kurmak gerekmektedir.
Bu tür yazılımlara örnek olarak; Bitdefender, Antivirus, Kaspersky Antivirus, Norton
Antivirus, F-Secure Antivirus, avg Antivirus, BullGuard Antivirus, G Data Antivirus,
Panda Antivirus, Avast! Pro Antivirus, McAfee Antivirus programları sayılabilir. Bunların
yanında, kullanıcıların internet üzerinde online (çevrimiçi) olarak kullanıp, sistemlerini
taratabilecekleri yazılımlar da mevcuttur. Aşağıdaki başlıkta, genel olarak kullanıcıların
kötü amaçlı yazılımlara karşı alabilecekleri önlemler anlatılmıştır.