Kuralcı ahlâk teorilerinin ortak özelliği bunların ahlâki davranışları önermeler,
emir ve yasaklar veya iyi ve kötü fiillerin tasviri şeklinde ifade etmeleridir.
“Yalan söylemek kötüdür.”
“Cömertlik iyidir.”
“Yalan söyleme”
“Dosdoğru ol”
“Hz. Peygamber muhatabı konuşurken onu dikkatlice dinler, sözünü
kesmezdi.” gibi.
İslâm düşünürleri arasında genellikle hadisçi, müfessir, fukaha ve
kelamcıların ahlâk alanında telif ettikleri eserler bu kategoride incelenebilir.
İlk üç grup ahlâki konularda geleneksel, gramatik, edebi ve linguistik
kullanımlara dayanarak Kur’an ve hadislere dayalı yorumlar ortaya koyar.
Bunların eserleri İslâm ahlâkının ameli hükümlerini ve bu hükümlerin
dayandığı dini prensipleri içerir. Bu üç grubun Kur’an ve hadislerin ahlâki
prensiplerini izah edip temellendirmeye çalıştıkları oranda ahlâki alana
girmelerinden dolayı bu tür ahlâki yaklaşımlara “nassi ahlâk” da
denmektedir (Fahri, 2004,s. 29).
Kelamcılar ve Fıkıh Usulü âlimleri ise naslarda verilen ahlâki ilke ve
kuralların makul gerekçelerini, birbirleri ile irtibatlarını ve bunlar hakkında
konuşulurken kullanılan iyi ve kötü (hasen ve kabih), ihtiyar ve irade gibi
kavramların tanımlarını yapmaya çalışmışlardır. Bu çerçevede zaman zaman
muhataplarının kültür ve inançlarını da dikkate alarak, onlarla onların
“bildikleri dilde” konuşmayı uygun bulmuşlardır.
0 Yanıt
1968 Gösterim