XVII. yüzyıl başında Sultan I. Ahmed döneminde (1603-1617) tek yaprak
resim ve minyatürlerin belirli bir düzene göre içine yerleştirildiği, el yazması
formatındaki murakka (albüm) yapımcılığı önem kazanmıştır. Sultan I.
Ahmed için Kalender Paşa tarafından düzenlenen I. Ahmed Albümü (TSMK,
Bağdat Köşkü, nr. 408) günlük yaşam tasvirleriyle tek figür kadın ve erkek
tiplerinin tasvir edildiği çok sayıda minyatür içerir. Tek yaprak halinde
çalışılmış bu minyatürlerde günlük hayattan sahneler, halktan ve saraydan
kişilerin tek figür resimleri, önceki dönemlerin el yazması eserlerinden
çıkarılmış bir dizi padişah portresi gibi farklı konular yer alır. Özellikle tek
figür kadın ve erkek tasvirlerinin kıyafetleri, devrin sosyal hayatını da
belgelemeleriyle önem taşırlar. Sarayda düzenlenen eğlenceleri,
kır gezintilerini, hamam sahnelerini tasvir eden bu albümdeki diğer konulu
minyatürler, bu dönemde yaygınlaşan tek yaprak minyatür çalışmalarının
örnekleridir.
Sarayda kadınların eğlencesi, I. Ahmed Albümü, 1604 -1617 arası
Dönemin tarih konulu tek resimli eseriyse Hoca Sâdeddin Efendi’nin
yazmış olduğu, Osman Gazi’den Yavuz Sultan Selim’e kadar Osmanlı
tarihini konu alan Tâcü’t-tevârih’in kopya nüshasıdır (İÜ Ktp.,TY, nr. 5970).
Aynı dönemde Kalender Paşa tarafından düzenlenmiş Falnâme adlı eserde
(TSMK, Hazine, nr. 1703), farklı resim üslûplarını yansıtan dinî ve ulu
kişilerle astrolojik figürlerin tasvir edildiği büyük boyutlu minyatürler
bulunur.
Kalender Paşa eserin önsözünde tasvirlerin karşı sayfasındaki metnin, o
minyatürün bulunduğu sayfayı açan kişinin falı olduğunu belirtmiştir. Büyük
boyutlu bu minyatürlerin hikâyeleri anlatılırken gösterilmek amacıyla
yapılmış resimler olduğu düşünülmektedir. Tek bir sanatçıya veya resim
okuluna ait olmayan bu resimlerden Âdem ve Havvâ minyatürü, Nakkaş
Hasan’ın üslûp özelliklerini yansıtır.
0 Yanıt
1984 Gösterim