Son zamanlardaki araştırma ve yayınlarla Türk mimarisinin Anadolu’daki
gelişmesinin kökenlerinin İran’dan Doğu Türkistan’a kadar olan bölgede,
Türkler’in meydana getirdiği ve geliştirdiği mimarinin esaslarıyla sıkı sıkıya
bağlı olduğu artık iyice kabul edilmiştir. Anadolu Türk mimarisinin
gelişmesini iyice kavrayabilmek için erken devir Türk mimarisinin Asya’daki
gelişmesini göz önünde bulundurmak gerekir.
İslâmlık’tan önceki dönemde Asya’da Hunlar, Göktürkler ve Uygurlar
Türk Sanatının erken devrini temsil ederler. Mimari açıdan, Hunlar ve
Göktürkler’den elimizde bulunan, genellikle mezarlar ve buralardan elde
edilen taşınır sanat eserleridir. Uygurlar ise Buda dinini geniş ölçüde
benimsemişlerdi. Bununla beraber Maniheist tapınakların İran âteşkedelerini
Budist tapınakların stupaları tekrarladığı anlaşılır. Hoço’daki geniş kalıntılar
arasında Uygur saraylarının planı geniş ölçüde aydınlığa kavuşmuştur.
Kubbeli mezar anıtları, sivri kemerler, kubbeli mekânlar Uygurlar’ın
uygulamış olduğu mimaride açıkça görülür. Bunun yanında Anadolu Türk
mimarisinde ileride çok önemli bir geçiş unsuru olacak olan üçgenlerle
kubbeye geçişe de ilk defa burada rastlanması ilgi çekicidir. Uygur
tapınaklarının duvar resimleri ise Türk resim sanatının öncüleri arasındadır.
0 Yanıt
1488 Gösterim