Hz. Osman döneminde Kuzey Afrika fetihlerine devam edildi. Bu arada
Bizanslılar, 24 (645) yılında Vali Amr b. Âs’ın Medine’de bulunduğu bir
sırada çıkarma yaparak İskenderiye’yi işgal etmişlerdi. Amr, emrindeki
birliklerle İskenderiye’yi kuşatıp Bizans kuvvetlerini oradan çıkardı (25/646).
Amr’ın azledilmesinin ardından onun yerine Mısır valiliğine tayin edilen
Abdullah b. Sa‘d b. Ebû Serh, Hz. Osman'dan izin alıp, gönderilen takviye
kuvvetlerle birlikte 27 (647) yılında İfrîkıye bölgesinin fethine çıktı.
Trablusgarp’tan İfrîkıye’ye (Tunus ve civarı) kadar ilerledi ve bölgenin
önemli merkezlerinden Sübeytıla civarında yapılan savaşta 20.000 kişilik
ordusuyla, Bizans’tan bağımsızlığını ilân eden Gregorios'un 120.000 kişilik
ordusuna karşı büyük bir zafer kazandı. Adı Abdullah olan yedi sahâbînin
katılması sebebiyle "Gazvetü'l-Abâdile/Abdullahlar Savaşı" olarak anılan bu
savaşın ardından İfrîkıye'nin ileri gelenleri Abdullah b. Sa'd'a gelerek,
topraklarını kendilerine bırakması şartıyla cizye ödemeyi teklif ettiler.
Abdullah bu teklifi kabul etmiş, bölge İslâm hâkimiyetini tanımıştı. Ancak
İfrîkıyeliler'in anlaşmayı bozmaları üzerine 33 (653) veya 34'te (654-55)
ikinci defa bölgenin fethine çıkan Abdullah b. Sa’d, onları tekrar itaat altına
aldı.
Hz. Ömer zamanında Mısır valisi Amr b. Âs tarafından Nûbe üzerine
gönderilen Ukbe b Âmir, bazı savaşlar yapmışsa da bölgenin fethini
gerçekleştirememişti. Abdullah b. Sa’d, İfrîkıyye’de kazandığı Sübeytıla
zaferinden sonra fetihlerini Nil vadisi doğrultusunda güneye kaydırıp Nûbe
üzerine yürüdü. Bugün Sûdan topraklarında bulunan Dongola’ya kadar
ilerledi. Orada hüküm süren hıristiyan Makarra Krallığı ile bir antlaşma
imzalayıp bu devleti, İslâm devletinin egemenliği altına aldı (Ramazan
31/Nisan-Mayıs 652).
0 Yanıt
1664 Gösterim