Este'îzü billah bismillâhirrahmânirrahim: "iscüdu liademe fesecedü illa ibliysa"
Zahirlerin ilmi akıldadır. Halbuki ilim evvela ruha iner. Oradan kalbe geçer.
Akıl vasıtasıyla bütün vücuda sirayet eder. Akıl ruhun tercümanıdır.
Tercüman hiçbir zaman fail olamaz. Hâkimde olamaz. Çünkü akıl, ilmi yükseltmek için bir alettir.
Ne yazık ki bazı insanlar asıl dururken âleti adam etmeye çalışıyorlar ve ilmi,
tercüman olan akla öğretiyorlar. Halbuki tercümanda iş yoktur.
Akıl bu menbaalardan havassa çıkar. Çünkü nefis aciz bir âlettir. akıl ise ubûdiyyet için verilmiştir.
rubiyyet için değil. Ey melamiler, kızılbaşlar! diye cevap verirsiniz.
İblis'in ilmi zâhiri idi. Cenneti gördüğü ve melaike yanında bulunduğu halde, ilmi kalbine inmediği için
""iscüdu liademe" ayetindeki sırrı anlayamadı ve burada ayağı kaydı. Çünkü onun ilmi, gırtlağından aşağı geçmemiş yalnız kafasında kalmıştı.