Alm. Tripper (m), Fr. Blennorrhagie (f), İng. Gonorrhoea.
Neisseria gonorrhoeae
İdrar yollarının son kısımlarında, idrar yolu çevresi salgı bezlerinde, kadında rahim ağzı başta olmak üzere genellikle üreme organlarında meydana gelen akut (had, ani) iltihap.
Belsoğukluğu (Gonore de denir), Neisseria gonorrhoeae bakterisinin neden olduğu, döl ve idrar yollarında görülen bulaşıcı bir hastalıktır.
Neisseria çoğalmak için kompleks besiyerlerine ihtiyaç duymakta ve yağ asidi gibi etkenler üremesine ters etkide bulunmaktadır. Bu cocci grubu bakteriler çiftler halinde bulunurlar. Ortama, fiziksel ve kimyasal faktörlere karşı çok duyarlıdır. Bu yüzden çikolatalı agar gibi besiyerlerinde kültürü yapılabilir. Optimum çoğalma sıcaklığı 35 °C ve 37 °C arasıdır.
Belsoğukluğu hastalığı kişiye cinsel yolla bulaşan bir hastalıktır. Çok eşlilik başlıca nedenlerindendir. Cinsel ilişkiyle bulaşan hastalığın kuluçka süresi 2-30 gündür; ancak genellikle enjekte olduktan sonra belirtiler 4-6 gün içinde ortaya çıkabilir. Bu hastalıkta cinsel organdan sperme benzer damlalar halinde sıvılar gelir, özellikle erkeklerde üre boşaltımı sırasında ve sonrasında cinsel organda yanma hissi meydana gelir. Eğer tedavi edilmezse kişide kısırlık gibi önemli hastalıklara sebebiyet verir.
Belsoğukluğu, umumi kanaata göre sadece zührevi (cinsi münasebetle geçen) hastalıkların en sık rastlanılanıdır. Dünyada her yıl 60 milyon yeni belsoğukluğu vak’ası ortaya çıktığı tahmin edilmektedir. Belsoğukluğu kadınlarda sessiz seyreden, erkeklerde ise ani ve rahatsız edici işaretleri olan bir hastalıktır. Bu sebeplerle hastalık genellikle erkeklerde ortaya çıkmasına karşılık, taşıyıcısı kadınlardır.
Belsoğukluğunun yaygınlaşmasının sebepleri: Cinsi münasebetlerin özellikle batılı ülkelerde gelişigüzel bir hal alması, aile mefhumunun giderek kişilerin gözünde önemini kaybetmesi. Gayri meşru yaşamanın, cemiyet üzerindeki zararının gözardı edilmesi.
Yeni yetişen nesillerin dini inançlardan uzak yetiştirilmeleri, “zina”nın basit bir olay olarak kabul edilmesi ve basının bunu körüklemesi sonucu fuhşun artması.
Temizlik kaidelerine gereken önemin verilmemesi de sayılabilir. Hastalık amili bir diplokoktur (ikili kok cinsi bakteri) ve 1879’da Neisser tarafından bulunduğu için Neisseria gonorrhoe adı verilmiştir.
Hastalık alametleri: Erkeklerde idrar yolundan gelen cerahatli akıntı, idrar yaparken yanma ve sızlama başta gelen alametidir. Muhtemel teşhis bu belirtilere göre konulabilirse de kesin teşhis ancak bakteriyolojik tetkiklerde Neisseria gonorrhoe veya gonokok denilen mikrobun görülmesiyle konulabilir. Kadınların çoğunda (% 50-70’inde) ağrı ve yanma şikayeti olmaz. Sadece cerahatli bir akıntı görülebilir. Bu sessiz seyretme, kadının hastalığı farkında olmadan taşımasına ve eğer kadın fahişe vs. ise teşhis konuluncaya kadar birçok kişinin de hastalanmasına sebeb olur.
Korunma ve tedavi: Hastalıktan korunmanın başlıca yolu, eşi haricinde başkaları ile sonu ızdırap ve yıkım olacak bir münasebette kesin olarak bulunmamak, aile düzenine azami saygıyı göstermektir. Sosyal yönden fuhuşa karşı savaş açılması, dini kültür eğitimine önem verilmesi bu hastalığı çok düşük seviyelere indirecektir.
Hastalık bulaşması halinde en çok kullanılan ilaç penisilin olmakla birlikte, son yıllarda hastalık için penisilinden çok etkili ilaçlar da bulunmuştur.