Azerbaycanlı şair ve yazar.
Bahtiyar Vahapzade (Azerbaycan alfabesi: Bəxtiyar Vahabzadə; 16 Ağustos 1925, Şaki – 13 Şubat 2009, Bakü), Azeri şair ve yazar.
1925 yılında Azerbaycan'ın Şeki (Nuha) şehrinin bir köyünde dünyaya geldi. Altı yaşında okula başladı. İlkokulu bitirmeden ailesiyle birlikte Bakü'ye taşındılar. Burada tahsiline devam etti. Azerbaycan Devlet Üniversitesi Filoloji Fakültesine girdi. Daha okul yıllarındayken şiir yazmaya başladı. İlk şiiri 1944'te yayınlandı. 1945'te Azerbaycan Yazarlar Birliğine üye oldu. 1947'de Filoloji Fakültesinden mezun oldu. 1951 senesinde bu fakülteye öğretim üyesi olarak girdi. "Samet Vurgun'un Lirizmi" adlı tezini 1951'de hazırladı. "Samet Vurgun'un Sanatkarlık Yolu" adlı teziyle 1964'te doktor oldu. Aynı zamanda milletvekili olarak vazife yaptı. Çok sayıda ilmi kongrelere katıldı, seyahatler yaptı. Almanya'daki Türk işçileri üzerinde araştırma ve incelemeler yaptı. Birçok defa Türkiye'ye geldi. Türkiye'den Bakü'ye giden pekçok ilim ve sanat heyetiyle görüşüp, görüş alışverişinde bulundu.
Ülkemizde 1972 yılından itibaren tanınmaya başlayan Bahtiyar Vahabzade'nin şiirleri ve edebi kişiliğiyle ilgili bilgiler, çeşitli bilim adamları ve dergiler tarafından neşredildi.
Klasik ve yeni Azeri şiirinde mevcut bütün özellikleri şiirinde toplamış olan Bahtiyar Vahabzade şiirlerinde; vatan, millet, aile , tabiat, dil, azadlık (hürriyet) hasreti gibi temaları, en güçlü ve derinleme ifadelerle anlatmıştır. Zaman zaman aruz veznini kullanan ve serbest mısra denemeleri yapan şair, en fazla hece veznini kullanmıştır. Fuzuli başta olmak üzere Azeri divan ve halk şiirinin ustalarına büyük saygı ve hayranlık besleyen Vahabzade, klasik şekiller içinde de yeni meseleleri ve uyarıcı konuları rahatça dile getirmiştir.
Bahtiyar Vahabzade'ye göre; şair ve şiir vatan sevgisinin, millet aşkının kor halinde temsilcisi olmalıdır. Milli kültürü, sanat, vatan sevgisini, aile sıcaklığını, ana, kardeş, evlat muhabbetini en güzel ve en güçlü olarak anlatmalıdır. Şair hak ve hakikat yolunda her türlü mücadeleyi yapmalıdır. Bir milletin maneviyat ve mukaddeslerine alt yapı olan değerleri, şair canı pahasına korumalı ve sevdirmelidir.
Bahtiyar Vahabzade kendini kaybetmiş, Ruslara kapılmış, yabancı değer ve törelere hayran ve rastgele modalara düşkün bazı zümreleri şiirlerinde kınamış ve hicv etmiştir. Taklitçiliği kötü bir şahsiyetsizlik ve insaniyetsizlik saymıştır. Kendisine sorulan bir soruya; "Benim Türk gençlerine, aynı zamanda Azerbaycan gençliğine sözüm şudur: "Kökten, soydan ayrılmayın"... Türk gençleri batıya çok meylediyorlar. Oysa ki Türk gençlerinin batıdan bazı teknik verimlerin dışında alacakları şey yoktur..." diye cevap vermiştir.
Azerbaycan şiirinin en büyük temsilcilerinden olan Bahtiyar Vahabzade şiirlerinde söylemek istediğini doğrudan söyler. Dolaylı ve mecazlı anlatımlara önem vermez. Şiirle ilgili birçok makale ve çalışmasında bu ve diğer önemli konulara yer vermiştir.
Bahtiyar Vahabzade'ye göre anlaşılabilmek herşeyden önce gelir. Günümüz şairlerinin anlaşılmamayı meziyet saymaları onun en çok tenkid ettiği konular arasındadır. Çalışmalarında halk atarafından anlaşılmayı, onlara ulaşmayı düstur olarak kabul eder.
Şiir dışında, tiyatro eserleri ve gezi intibalarının yeraldığı hatıra-seyahatname türü çalışmaları, ilmi edebi makalelerini topladığı eserler de yazdı. Halen Azerbaycan Devlet Üniversitesi Filoloji Fakültesinde Muasır (Çağdaş) Azeri Edebiyatı Profesörü olarak vazife yapmakta olan
Bahtiyar Vahabzade, 40'ı aşkın şiir kitabı, 11 ilmi eser, 2 monografi, çeşitli piyesler ve yüzlerce makale yayınlamıştır. Eserlerinde genellikle özgürlük, yurt sevgisi, din gibi temaları işlemiştir.
Bahtiyar Vahabzade'nin eserleri şunlardır:
Şiirler ve manzum hikayeler: Menim Dostlarım, Bahar, Dostlug Nağmesi, Ebedi Heykel, Çınar, Sade Adamlar, Ceyran, Aylı Geceler, Şairin kitaphanası, E'tiraf, Şeb-i Hicran, İnsan ve Zaman, Bir Ürekde Dört Fesil, Seçilmiş Eserler, Kökler-Buğdaylar, Deniz-Sahil, Bir Baharın Garangusu, Dan Yeri, Payız Düşünceler, Şehitler, Özümle Sohpet, Mugam v.s.
Tiyatro eserleri: Vicdan, İkinci Ses, Yağıştan Sonra, Feryat, Darağacı, Artık Adam v.s.
Hatıra-Seyahatname eserleri: Sanatkar ve Zaman, Sadelikte Büyüklük, Derin Katlara Işık v.s.
Türkiye'de Basılan Eserleri Ömürden Sayfalar (Ötügen, 2000)
Vatan, millet, ana dili (Atatürk Kültür Başkanlığı yayınları, 2000)
Soru işareti (Kaynak yayınları, 2002 )
Diğer Dillere Çeviriler Türkçe (Türkiye Türkçesi) 15 kitap
Rusca 14 kitap
İran'da Azerbaycan Türkçesi 5 kitap
Ermenice 3 kitap
Özbek Türkçesi 2 kitap
Almanca 2 kitap
İngilizce 2 kitap
Türkmen Türkçesi 1 kitap
AllahÜ EKBER
Allah’a yücelen ulu bir yolun
İlkin pillesidir Allahü Ekber
Hakk’ı donanların yüzüne değmiş
Hakk’ın sillesidir Allahü Ekber
Göklerin nidası yücelip yerden
Daim halâs eder hayırı şerden.
Kudret-i Kâmil’in minarelerden
Gelen neğmesidir Allahü Ekber.
Mekâna, zamana devre o, sultan,
O’dur hakikate kapılar açan.
Müminlik yolunda kalbe nur saçan,
İman şûlesidir Allahü Ekber.
Odundan eriyer sine dağları,
Işığa bürüyor karanlıkları.
Donmuş ümitleri, batmış hakları,
Bir anda ısıtır Allahü Ekber.
Dünyanın ezeli borçludur ona,
O bir penceredir evelden sona.
Görünmez dünyanın var olduğuna,
İnam müjdesidir Allahü Ekber,
O’dur eğriliğe düzün hamlesi,
Pehmin ilk nitası, âhir cümlesi.
Allah’ın sesidir vicdanın sesi,
Vicdanın sesidir, Allahü Ekber.
Bahtiyar VAHAPZÂDE
0 Yanıt
1948 Gösterim