İyon ya da yerdeş (Fransızca kökenli ion), bir veya daha çok elektron kazanmış ya da yitirmiş bir atomdan (veya bir atom grubundan) oluşmuş elektrik yüklü parçacık.
Pozitif (+) elektrik yüklü iyonlara katyon, negatif (–) elektrik yüklü iyonlara anyon denir.
İsimlerini hatırlayamazsanız 'anyon' aklınıza 'elektron alan'dan ve katyon ise küçük t harfinin + gibi olmasından aklınıza gelsin.
Hidrojen elementi kararlı hale geçmek istediğinde (1 elektron alarak) anyon haline gelir. Fakat Lityum elementi ise kararlı hale geçerken (1 elektron vererek) katyon haline gelir.
Örnek olarak;
H+ (1 elektron vermiş atom)
OH– (1 elektron almış atom grubu)
(SO4)2– (2 elektron almış atom grubu)
Elementler son katmanlarını doldurmak isterler.
Tüm elementler içinde sadece 6 tanesinin son katmanı tamamen doludur.
Diğer elementler katmanlarını doldurmak için başka elementlerle bir araya gelerek bileşikleri oluşturur.
Nötr: Elektron alış verişi yapmamış atom. Ne artı ne de eksi.
İyon: Atomların nötr olmayan halidir. Atom ya elektron almıştır ya da elektron vermiştir.
Katyon: Atomun artı yüklü iyon halidir. Atom elektron vermiştir.
Anyon: Atomun eksiyüklü iyon halidir. Atom elektron almıştır.
Bir atomun iyon yükünün + veya – olduğu proton ve elektron sayıları arasındaki farka göre hesaplanır.
Elementlerin iyon yükleri sembollerinin üst bölgelerine sayı ve işaretleriyle beraber yazılır.
Örneğin;
+2 yüklü kalsiyum iyonunun gösterilişi: ………………….. Ca2+
-3 yüklü azot iyonunun gösterilişi: ………………….. N3-
+1 yüklü sodyum iyonunun gösterilişi: ………………….. Na+
-1 yüklü klor iyonunun gösterilişi: ………………….. Cl-