Kaybedilmiş dişlerin ve fonksiyonlarının yeniden oluşturulmasını sağlamak amacıyla; diş hekimi tarafından planlanan tedavi şekline göre çene ve yüz bölgesine uygulanan hareketli ve sabit diş ve çene protezlerinin laboratuvar çalışmalarını yapan veya yapılmasını sağlayan kişidir.
GÖREVLER
Ağız ve Diş Sağlığı Teknikerleri, diş hekiminin oluşturduğu tedavi planına göre aşağıdaki laboratuar uygulamalarını yapar veya yaptırır.
- Diş hekimince alınan ağız ölçülerinden model hazırlar,
- Hazırlanan modeller üzerinde; sabit ve hareketli bölümlü protezlerin şekillendirilmesini, döküm yöntemiyle çoğaltılmasını, bunlara tesviye ve cila ile estetik görünüm vererek ağızda kullanılmaya uygun hale getirilmesini sağlar,
- Diş hekiminin tam dişsiz veya yarı dişli iken aldığı ağız ölçülerine uygun, hareketli tam ve bölümlü protezlerin hazırlanmasında, diş dizimi, mum modelaj ve akrilik işlemlerinin yapılmasında görev alır,
- Çatlayan ve kırılan protezlerin tamirini yapar,
- Diş hekiminin uyguladığı tedavi süreci boyunca planladığı hareketli ortodontik apareyleri hazırlar.
- Kullandığı aletlerin bakımı ve basit onarımını yapar.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
Elektrikli aletler; Tur motoru, mikromotor, alçı kesme motoru, cila motoru, vibratör, kumlama cihazı, döküm potası, parelelometre, El aletleri; Çeşitli boy ve şekillerde ateş spatülleri, modelaj spatülleri, bol kabı, bol kaşığı, alçı bıçağı, alçı makası, alçı kesme testeresi, farklı amaçlar için kullanılan makas ve pens çeşitleri, Protezlerin hazırlanmasında kullanılan maddeler; Alçı, silikon, revetman, pomza, döküm maddeleri (değerli değersiz metal alaşımları), akrilikler (takma dişlerin yapıştırıldığı malzeme), seramik tozları, modelaj mumları, okluzar ve ispirto ocağı gibi malzemeler.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Ağız ve Diş Sağlığı Teknikeri olmak isteyenlerin;
- Temel bilimlere ilgi duyan, - Şekil ve uzay ilişkilerini görebilme ve bunu elindeki malzemeye aktarabilme gücüne sahip,
- El ve parmak becerisi olan ve bu organları ile çalışmasına engel olacak özürü olmayan,
- Renkleri ayırdedebilen ve ayrıntılara dikkat eden,
- Estetik anlayış ve görüşü gelişmiş,
- Sorumluluk sahibi ve grup çalışmaları yapabilecek kimseler olmaları gerekir. Kimyasal madde ve toz alerjisi olanlar bu mesleği yaparken zorlanabilirler.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Ağız ve diş sağlığı teknikerleri genellikle lâboratuar ortamlarında çalışırlar. Çalışırken birinci derecede malzeme ve aletlerle ilgilidirler, hastalarla doğrudan iletişimleri yoktur Büyük ve gelişmiş laboratuarlarda çok farklı sayıda bölüm ve bu bölümlerde çalışan birden fazla kişiler bulunmaktadır.. Bu farklı bölümlerde yapılan işe bağlı olarak çalışma ortamı aydınlatma, oturma ve havalandırma açısından değişiklikler göstermektedir. Metal döküm ve tesviye işlerinin yapıldığı ortamlar genellikle gürültülü ve tozludur. Akrilik ve porselenle çalışılan ortamlar daha temizdir. Çalışma saatleri değişken olup, geç saatlere kadar hatta hafta sonları ve resmi tatillerde de çalışılabilmektedir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
- Diş protez teknikerleri; devlet hastaneleri, diş hastaneleri, üniversite hastaneleri gibi kamu kuruluşlarında oluşturulan diş protez laboratuarlarında, özel kesime ait özel diş protez laboratuarlarında iş bulabilirler. Kendilerinin açabilecekleri diş protez laboratuarlarında da çalışabilirler.
- Diş protez teknikerleri, diş hekimlerinin yönlendirmeleri doğrultusunda çalıştıkları için diş hekimlerinin yoğun olarak çalıştığı il, ilçe ve bölgelerde çalışırlar.
- İş bulma konusunda cinsiyet farkı yoktur. Çalışma ortamı ve çalışma saatleri işyeri seçiminde etkili olmaktadır.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi, üniversitelere bağlı sağlık hizmetleri meslek yüksek okullarının “Diş Protez ve Ağız ve Diş Sağlığı” programlarında verilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
- Meslek liselerinin Diş Protez Teknisyenliği bölümünden mezun olanlar “Diş Protez Teknikerliği ve Ağız ve Diş Sağlığı” ön lisans programlarına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip oldukları takdirde yerleştirilebilirler.
- Meslek liselerinin sınavsız geçiş için belirlenen bölümleri dışındaki bölümlerden ya da liselerden mezun olanlar/olacaklar ise sınavsız yerleştirme sonunda kontenjan kalırsa ek yerleştirme ile açık olan programlara isteklerine ve ÖSS puanlarına göre yerleştirilebileceklerdir. Bunun için bu kişilerin ÖSYM Başkanlığınca yapılan Öğrenci Seçme Sınavına (ÖSS) girmeleri ve yeterli “Sayısal (SAY)” puanı almaları gerekir.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Eğitim süresi 2 yıldır. Eğitim süresince; anatomi, implant protezler, diş anatomisi ve oklüzyon, teknikerler için kimya-fizik, davranış bilimleri, protez I-II, maddeler bilgisi ve meslek teknolojisi, ortodontik apereyler, protetik freze tekniği, modern protez gibi meslek dersleri yanında, Türk dili, yabancı dil ve Atatürk ilkeleri ve İnkılap Tarihi gibi genel kültür dersleri okutulur. Ayrıca, özel diş protez laboratuarlarında 45 işgünü yaz stajı uygulaması vardır.
MESLEKTE İLERLEME
“Diş Protez Teknikerliği” ön lisans programını başarı ile bitirenler, ÖSYM tarafından açılan Dikey Geçiş Sınavı’nda başarılı oldukları takdirde, Sağlık Eğitimi lisans programına dikey geçiş yapabilirler. BENZER MESLEKLER: Diş Hekimi, Diş Protez Teknisyeni.
BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU
- Mesleki eğitim süresince isteyen öğrenciler Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumunun sağlamış olduğu öğrenim kredisi ve yurt hizmetlerinden faydalanırlar. Vakıfların, kamu ve özel kurum ve kuruluşlarının sağladığı burslardan yararlanabilirler.
- Eğitim sonunda devlete ait hastanelerde bulunan diş protez laboratuarlarında çalışanlar 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümlerine göre aylık alırlar. Ücretler kıdeme göre ve yıllık belirlenen oranlarda artış göstermektedir. Hastane döner sermayesinden yararlanabilirler.
- Özel diş protez laboratuarlarında çalışıldığında ücretler anlaşmalara göre belirlenmektedir. Genellikle ilk işe başlayışta asgari ücretin 3-3,5 katı civarında ücret alınmaktadır.