Konu: Madde Ve Enerji

[Uyanan Gençlik]

Madde
Kütlesi ve hacmi olan her şeye madde denir.
Taş, toprak, su, demir, tahta, ve hava birer maddedir.

Dünyada bunlara benzer bir çok madde bulunur.
Maddeler özelliklerine göre çeşitli işlerde kullanılır.(Ev, eşya,yol, besin vs.) Ayrıca maddelerin enerjilerinden de yararlanılır.

Maddelerin Sınıflandırılması

Maddeler hallerine göre;
Katı,
Sıvı,
Gaz maddeler olarak üç gruba ayrılır.

Maddeler oluşumlarına göre ise iki grupta incelenir:
Saf maddeler.
Karışımlar.

Madde Örnekleri
Toprak karışık bir maddedir.
Toz şeker ve kükürt saf bir maddedir.

Saf Maddeler
Saf maddelerin içinde yabancı madde bulunmaz.
Örnek;
Kükürt.
Demir tozu,
Tuz saf maddelerdir.
Saf maddeler elementler ve bileşikler olmak üzere iki  gruba ayrılır.

Elementler.

Kendisinden başka saf maddelere ayrıştırılamayan saf maddelere elemen denir.
Demir,
Bakır,
Kükürt,
Oksijen birer elementtir.

Dünyada 109 tane element bulunur.

Bileşikler.

Değişik elementlerin birleşmesiyle oluşan saf maddelere bileşik denir.
Şeker,
Tuz ,
Su,
Kireç birer bileşiktir.

Dünyada milyonlarca çeşit bileşik madde bulunur.

Bileşikler çeşitli yollarla kendilerini oluşturan elementlere ayrılabilir.

Karışımlar

Karışımlarda değişik element ve bileşikler bulunur. Fakat bunlar birleşme olmadan, yani kendi özelliklerini değiştirmeden bir arada bulunur.
Toprak,
Hava,
Deniz suyu,
Kayalar karışımdır.

Adi karışım ve çözelti olmak üzere iki gruba ayrılır.

Adi Karışımlar
İçindeki her madde kendi özelliğini taşır. Karışım miktarları eşit değildir.
Adi karışımlara heterojen karışım da denir.

Kükürt - demir tozu,
Un - tuz.
Karışımları adi karışımlardır.

Çözeltiler

Çözeltilere homojen karışımlar da denir.
Çünkü çözünen maddenin molekülleri çözücü maddenin her damlasında eşit olarak bulunur.

Şekerli su bir çözeltidir. Çünkü çözünen şekerin molekülleri suyun her damlasında eşit miktarda bulunur.
Şekerli suda su çözücü , şeker çözünendir.
Tuzlu su ,  gazoz birer çözeltidirler.

Derişik Çözelti

Bir çözeltiye daha çok çözünen eklenirse derişik çözelti olur.
Örnek: şekerli çayın tadı azsa tekrar şeker katılır. Bu bir deriştirmedir.
Çözeltiler , çözücüyü buharlaştırılarak da derişik duruma getirilebilir.
Üzüm suyu kaynatılınca pekmez olur.

Seyreltik Çözelti

Bir çözeltiye daha çok çözücü eklenirse seyreltik çözelti elde edilir.
Örnek:
Tuzlu suyun içine normal su eklenirse tuzluluk azalır.
 Şekerli çaya çay ilave edilirse tadı azalır.

Maddenin Yapı Taşları

Elementlerin kendi özelliklerini taşıyan en küçük taneciklerine atom denir.
Atomun milyonlarcası bir toplu iğnenin başına sığabilir. Gözle ve mikroskopla görülmez.

Atomlar bütün maddelerin yapı taşlarıdır.
Her element bir çeşit atomdan oluşur.
Dünyada element çeşidi kadar atom çeşidi vardır.

Atomun Yapısı

Atomda bir çekirdek bir elektron bulunur.

Çekirdek:
Atomun ortasındadır. Çapı ve kütlesi elektrondan çok büyüktür.
Proton ve nötrondan oluşur.
Proton ve nötron sayıları atom çeşidine göre değişir.

Atomun Yapısı

Elektron:
Çekirdeğin çevresinde dolanır.
Çekirdekten küçüktür.
Kütlesi yok denecek kadar azdır.
Her elementin atomunda proton sayısı kadar elektron bulunur.

Çeşitli Atom Örnekleri

Atomların birleşmesiyle molekül,
Moleküllerin birleşmesiyle madde oluşur.
Çeşitli Molekül Örnekleri


Molekül

Atomlar birleşerek molekülleri oluşturur.
Bir molekülde aynı cinsten ya da başka cinsten  atomlar bulunabilir. Atom sayıları da değişik olabilir.
Molekül çok küçük atom kümeleridir. Çıplak gözle görülmez.
Aynı cins moleküllerin birleşmesiyle maddeler meydana gelir. 

Molekül - Madde

Atomların birleşmesiyle molekül, moleküllerin birleşmesiyle madde oluşur.
Örnekler:
Bir oksijen atomu, iki hidrojen atomu ile birleşir, su molekülü oluşur. Su molekülleri de suyu oluşturur.
Bir karbon atomu, iki oksijen atomu ile birleşir, karbondioksit molekülü oluşur. Karbondioksit moleküllerinden karbondioksit gazı meydana gelir.

Örnekler :
İki oksijen atomu birleşir, oksijen molekülü oluşur. Oksijen moleküllerinden de oksijen gazı meydana gelir.
Duvar yaparken tuğlalar ya da taşlar üst üste dizilir. Sonunda ev , apartman , iş yeri ortaya çıkar. Maddelerin yapı taşları olan atomlar da,  bunun gibi çeşitli maddeler oluştururlar.