• Felsefenin sözcük anlamı: “Bilgelik sevgisi” ya da “bilgi sevgisi
• -Felsefe bir düşünce faaliyetidir
• -“Felsefe varlık, değer ve Tanrı üstüne doğruluğunu test edilemeyen görüşler öne sürülmelidir
- Felsefenin görevi dildeki kavramları çözümlemektir. Dildeki kavramlar çözümlenmediği taktirde kafa karışıklığı yaratan geleneksel felsefe problemleride çözümlenebilir.
Felsefe bilgisinin özellikleri
• -Eleştirici olması
• -Akla dayanması
• -Düzenli ve sistemli olması
• -Yıgılan bir bilgidir.
• -Birleştirici ve bütünleyicidir.
• -Evrenseldir.
Bilgi
• -insan duyu organları yoluyla çevreyi algılar.
• -“Özne (suje) ve “nesne” (obje) adı verilen iki temel unsur vardır.
• -Bilgi : Suje ve Obje arasındaki karşılıklı ilişkinin sonucu olan üründür.
• -Özne : bilen yani insan;
• -Nesne : Bilinen varlıktır.
Gündelik Bilgi
• -Gündelik bilgide insan deneme yanılma yoluyla birtakım genlellemelere ulaşır.
• -Örnek : papatya öksürüge iyi gelir.
• Dini Bilgi
• -Din, Tanrı’yı, evreni, toplumu ve insanı açıklayan inanç sistemidir.
• -Dini bilgi, bilenle bilinen arasındaki bağın, itikatla, kurularak elde edilen bilgi türüdür.
• -Dini bilgiler mutlaktır.
• -Kendi içinde mantıksal bir tutarlılık taşımaz.
• -inançlara dayanır.
• -Dogmatiktir.
• -Sistematiktir.
• -Doğaya uygunluk aranmaz.
Not : Felsefe ve dinin amacı evreni ve insanı anlamaktır.
• Teknik Bilgi
• -Tarihsel süreç içinde üç farklı aşamadan geçmiştir.
• -Alet teknolojisi
• -Makine teknolojisi
• -Otomasyon teknolojisi
• -Teknik bilgi somut varlık alanına ait bir bilgidir.
• -Teknik bilgi teorik bilgilerin somutlaştırılmasıdır.
• -
• Sanat Bilgisi
• -Sanat üretiminin amacı “güzel” ve estetik hazdır.
• -Dogaya uygunlugu zorunlu degildir.
• -Öznel özgün bir üründür.
• Klasik bilim anlayışının dayandığı temel görüşler
• -Bilim, tümüyle akıcı bir etkinliktir.
• -Bilim, nesnel gerçekligi konu edinir.
• -Bilim geçmişten günümüze artarak ilerleyen bir yapıya sahiptir.
• Bilimsel Bilgi
• -Formel bilimler
• -Doğa bilimleri
• -İnsan bilimleri
• Bilimsel bilginin özellikleri
• -Objektiftir.
• -Belli bir metoda dayanır
• -Birleştirilmi bir bilgidir
• Formel Bilimler
• -Bu bilimlere idea denir
• -Matematik ve mantık gibi bilimler bu guruba girer.
• -Bu bilimlerin ele aldıgı konular doğada bulunmayan, duyularla algılanmayan, alnızca düşüncede olan tasarısal varlıklardan oluşur.
• -Yalnızca düşüncede var olanlara idea deriz
• -idea lar gözlem ve deneyle incelenemez.
• -Formel bilimlerde genelde tümdengelim (dedüksiyon) yöntemini kullanırlar
• Doğa Bilimleri
• -Doğa bilimleri başlığı altında fizik, kimya, astronomi, jeoloji, biyoloji gibi bilimleri sıralayabiliriz.
• -Döğa bilimlerinin temel özelliği olgusal oluşlarıdır.
• -Doğa bilimleri amacı, doğanın yapısını ve işleyişini anlamak ve açıklamaktır.
• -Temel aldıgı ilke nedensellik ilkesidir.
• -
• İnsan Bilimleri
• -İnsan ve insanla ilgili olayları ele alır.
• -Genel geçer sonuçlara ulaşmak çok zordur.
• Bilimsel yöntemin aşamaları
• -Deney yapılması
• -Hipotez oluşturma
• -Olguların saplanması
• -Teori geliştirme
• Bilimsel bilginin özellikleri.
• -Sonuçlarrı kesindir.
• Bilimin varlık konusundaki yaklaşımı
• -Varlıgın var oldgunu ön kabul olarak benimsemek
• -Varlığın bütünü hakkında toplumlara göre değişen bilgiler vermek
• -Varlıgın gözlemlenebilir ve üzerinde deney yapılabilir bir nesne oldugunu kabul etmek
• Varlıgı madde olarak kabul eden yaklaşım
• -Varlık cisimlerden oluşmuştur
• -Ruhsal hayattaki tüm oluşumlar organik hayatın ürünüdür.
• -Madde bilincin dışında ve ona bagımsız olarak yaşar.
• Varlık felsefesinin soruları
• -Evrende bir düzen varmıdır?
• -Evrenin ana maddesi nedir?
• -Varlık tekmidir,çokmudur?
FİLOZOFLAR
• Platon
• -iki evren vardır. Birinci idealar ikincisi duyular evrenidir.
• -Asıl gerçek olan idealar dünyasıdır. Her şey in aslı ordadır.
• -Doğru bilginin kaynagı idea’dır.
• T.Khun
- Bilimi “etnik” olarak açıklayan düşünür.
• -Bilim adamları toplumun sosyolojik özellikleridir.
• R.Carnap
• -Bilimsel önermeleri “doğrulamanın” en iyi yolu paradigmayla
- Bilimi, “ürün” olarak ele alan yaklaşımın temsilcilerindendir.
• -Bilme ait metinleri anlamamızı mümkün kılan “dogrulama” Sembolik mantıkla olur.
• Edmund Husseri
• -Varlık Fenomendir
• Rene Decartes
• -Şüphe hakikate ulaşabimek için bir akıl aracıdır.
-Zihnimiz duyumlarla ve deneyle elde ettipi bilgiler her zaman açık seçik değildir. Doğuştan gelen ve aklımızla ortaya koyduğumuz bilgiler genel geçer ve doğru bilgilerdir.
• -Açık-seçik bilgiyi elde etmek için şüpeyi metot edinen 17. yy filozofudur.
• -Varlık anlayışında dualizm görüşünü savunur.
• I.Kant
• -Kategori : I. Kant zihinde varlıgını kabul ettigive deneyden gelmedigini ileri sürdüğü akıl kalıpları
• Genel geçer doru bilginin insan için mümkün olmadığını savunan görüşlerden biridir.
• Auguste Comte
• -Dış dünyaya ailt “pozitif” bilgi gözlem ve deneyle kazanılır.
• -Sosyoloji bilminin kurucusudur.
• -Pozitivzim akımının temsilcilerindendir.
___4___
• Toulmin
• -Bilmi etkinlik olarak açıklayan düşünür.
• -Bilimsel kuramların başarılı ve ya başarısız olmaları bilim adamlarının etkinligine başlıdır.
• H.Spencer
• -Bilğilerimizin kaynağında deneyin yanında kalıtımdan gelen unsurların da rolü olduğunu ileri süren düşünecedir.
• Elmund Husseri
• -Fenomen’i varlık olarak kabul etmektedir.
• VARLIGI MADDE OLARAK KABUL EDEN FİLOZOFLARIN YAKLAŞIMI
• Demokritos
• -Her varlık atomlardan olşmuştur.
• Thomas Hobbes
• -Varlık cisimlerden oluşmuştur.
• Karl Marx
• -Maddi olan, düşünsel olanı meydana getirir.
DÜŞÜNCE AKIMLARI
• RASYONALİZM : AKILCILIK
• EMPRİZM : DENEYCİLİK
• PRAGMATİZM : FAYDACILIK (“Gerçekler, insan yaşamında işe yarayanve faydalı olan şeylerdir. Gerçeklerin degeri mutlak degil insana sagladıgı faydadır.)
• POZİTİVİZM : OLGUCULUK
• ENTÜİSYONİZM : SEZGİCİLİK ( Yaratıcı hayatın dogrudan dogruya kavrayacak yetinin sezgi oldugunu açıklayan düşünce akımıdır.)
• FENOMENOLOJİ : GÖRÜNGÜ BİLİM
• SEPTİSİZM: (Genel geçer doğru bilginin insan için olanaksız oldugunu belirten düşünce akımıdır.)
• NİHİLİZM : (“Varlık” varmıdır”? Sorusuna “yoktur” cevabını veren düşünce akımı.
• KRİTİSİZM : ELEŞTİRİCİLİK