Konu: Hangisi "terfîh ruhsatı" olarak değerlendirilir?

[Uyanan Gençlik]

SORU: Hanefîlere göre aşağıdaki durumlardan hangisi "terfîh ruhsatı" olarak değerlendirilir?
A) Yolculuk halinde oruç tutmamak
B) Yolculuk halinde namazı kısaltmak
C) İkrah altında iken sözlü olarak inkar etmek
D) İkrah altında iken haram olan bir yiyeceği yemek
E) Zaruret halinde haram olan bir yiyeceği yemek




CEVAP: Yolculuk halinde oruç tutmamak

Terfîh (genişlik) ruhsatı (Mubah ruhsat)
Haram (azîmet/ana) hükmü ve bu hükmün sebebi ortadan kalkmadığı halde, mubah muamelesi gören ruhsattır.

İkrah altında yani öldürülme veya bir uzvun yokedilmesi baskı ve tehdidiyle zorlanma durumunda, başkasının malını telef etme, baskı altında orucunu bozma, ihramlıyken hac yasağını işleme ve hayati tehlike oluşturan açlık
durumunda izinsiz olarak başkasının malından yeme gibi.

Bu ruhsat, hakikat anlamında ruhsat denmesini en çok hakeden özelliktedir. Bu tür ruhsatta, yükümlünün önünde azîmeti veya ruhsatı seçmek gibi iki çözüm yolu bulunmakta, ama ruhsat yolunu seçmek bir genişlik sağlamaktadır.

Mükellef, azîmet hükmüne uymak ile ruhsattan yararlanmak arasında serbest bırakılır.

Bununla birlikte azîmeti tercih ederek ruhsatın kullanılmaması evlâdır,
ecir ve sevap kazandırır.