Konu: Aklen kavranabilecek bir uygunluk olmayan vaz’î hüküm hangisidir?

[Uyanan Gençlik]

SORU: Varlığı hükmün varlığına, yokluğu da hükmün yokluğuna alamet kılınmış olmakla birlikte, bu durum ile hükmün konulması arasında aklen kavranabilecek bir uygunluk olmayan vaz’î hüküm aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sebep
B) Şart
C) Mani
D) Rükün
E) İllet



CEVAP: Sebep

Sebeb, varlığı hükmün varlığına, yokluğu da hükmün yokluğuna alamet kılınmış olmakla birlikte, bu durum ile hükmün konulması arasında aklen kavranabilecek bir uygunluk yoktur.
Bu son özelliği, sebebi illetten ayırır.

İllet, varlığı hükmün varlığına, yokluğu da hükmün yokluğuna alamet kılınan durum olup bu durum ile hükmün konulması arasında açık bir uygunluk vardır. Usulcülerin “illet, hükümde müessirdir” sözleri bunu ifade eder. Diğer bir ifadeyle illet varsa hüküm de vardır, illet yoksa hüküm de yoktur.