Konu: Hangileri mukayyed, müntesib müctehit kapsamında yer alan müctehitlerdendir?

[Uyanan Gençlik]

SORU:  I. Mutlak müntesip müctehid
II. Mesâilde müctehid
III. Mukallid
IV. Ashâbü’l-vücûh
V. Mezhebi öğrenip nakletmek ve anlamakla meşgul olan kişi
Çoğu Şâfiî ve Hanbeli usulcünün katıldığı anlayışa göre hangileri mukayyed, müntesib müctehit kapsamında yer alan müctehitlerdendir?
A) I ve II
B) III ve IV
C) IV ve V
D) III, IV ve V
E) I, IV ve V




CEVAP: I, IV ve V

Çözüm: Çoğu Şâfiî ve Hanbeli usulcünün katıldığı anlayışa göre mukayyed, müntesib müctehit kapsamında yer alan müctehitler ise şu şekilde sıralanır:
Hüküm ve delilde mezhep imamını taklid etmeyip sadece ictihad ve fetvâ hususunda onun metodunu izleyen ve onun mezhebine davet eden mutlak müntesip müctehid.

İmamının usulünü ve kurallarını aşmaksızın müstakil olarak delili takrir edebilen, tahrîc ve istinbata muktedir olan ashâbü’l-vücûh müctehid.

Vücûh sahiplerinin seviyesine ulaşamamış, bununla birlikte fakîhü’n-nefs
olan, imamın mezhebine vâkıf, delilleri tanıyan, delilleri ortaya koyup destekleyebilen müctehid.

Mezhebi öğrenip nakletmek ve anlamakla meşgul olan kişi.

Hanefîler tarafından yapılan ilk ve bilinen tek derecelendirme:
- mutlak müctehid,
- mezhepte müctehid,
- mesâilde müctehid,
- ashâbü’ t-tahrîc,
- ashâbü’ t-tercîh,
- ashâbü’ t-temyîz ve
- mukallid şeklindedir.