Konu: İslam hukukunda aşağıdaki mallardan hangisi özel mülkiyet olarak değerlendirilir

[Uyanan Gençlik]

SORU: İslam hukukunda aşağıdaki mallardan hangisi özel mülkiyet olarak değerlendirilir?
A) Denizler
B) Miras kalan hisseli mülkiyet
C) Kendiliğinden biten otlar
D) Madenler
E) Tuz mahalleri




CEVAP: Miras kalan hisseli mülkiyet

İslam hukukunda, orta malları (genel yollar, meydanlar vb.) ile tabiatı icabı üzerinde özel mülkiyet kurulması mümkün olmayan denizler, büyük nehirler gibi sahipsiz malların yanında, birtakım mallar özel mülkiyet dışında tutulmuştur. Bu noktada devletin de bu mallar üzerinde mülkiyeti olmayıp bunlar kolektif bir şekilde tüm topluma aittir. İşte özellikle bu son noktada İslam hukukunun kapsamı biraz geniş tuttuğu söylenebilir.

Su, ateş, ot (ve tuz) gibi nesneleri kapsayan bu mallar üzerinde kimsenin özel mülkiyet hakkı olmayıp bunlar üzerindeki yetki ibaha ortaklığı (şirket-i ibaha: eş- şeriketü’lamme) konusudur.

İbaha ortaklığı terimi, bu mallardan istifade etme noktasında tüm toplumun ortak olduğu ve bu ortaklığın mülkiyet niteliğinde bulunmayıp bir özgürlük ve serbesti mahiyetinde olduğunu ifade eder.