Bir muda‘‘af fiil olan (uzattı) fiilinden emr-i hâzır kipi elde etmek istediğimizde, yine sulâsî fiillerde emr-i hâzır kipinin bulunuşuna ilişkin yol izlenir.
Buna göre fiilin ikinci şahıs muzârisi (eril) alınır:
baştaki muzâraat harfi atılır:
baştaki muzâraat harfi atıldıktan sonra ardından gelen harf harekeli olduğu için okunabiliyor, bu yüzden başa elif getirilmesine gerek bulunmuyor. Son işlem olarak fiilin sonu cezm edilir:
Şedde üstündeki damme harekesinin fethaya dönüşmesi bir cezm alâmetidir.
Nehy-i hâzır çekimi ilgili şahsa ait muzâri fiilin başına nehiy lâ’sı (لا الناهيةlâ en-nâhiye) getirilerek yapılır Nehiy lâ’sı, başına geldiği muzâri fiili cezm eder.
Nehy-i gâib çekimi de ilgili şahsa ait muzâri fiilin başına nehiy lâ’sı ( لا الناهيةlâ en-nâhiye) getirilerek yapılır. Nehiy lâ’sı da başına geldiği muzâri fiili cezm eder.
Emr-i gâib formu üçüncü şahıslara dönük emir kipidir, dolayısıyla ilgili şahsa ait muzâri fiilin başına kesra ile harekeli bir emir lâm’ı (لام الأمر) getirilerek yapılır. Bu “emir lâmı”, başında kullanıldığı muzâri fiili cezm eder ve fiilin anlamını da dilek-istek kipine çevirir.
0 Yanıt
1692 Gösterim