İslam inanç esaslarını ele alan akâid kitaplarında, meleklerin mi yoksa
peygamberlerin mi daha üstün olduğu konusu (tafdîl) tartışılmıştır. Bu husus,
itikadı ilgilendiren temel bir mesele olmamakla beraber, varlıklar arası
hiyerarşi ve insana verilen değer açısından önemlidir. Bu konuda ortaya
atılan görüşler, büyük ölçüde konuyla ilgili olan nasların yorumlanmasından
kaynaklandığı için itikâdî açıdan bir bağlayıcılık taşımamaktadır. Mu’tezile
mezhebinin çoğunluğu, meleklerin Allah’a yakın olmaları ve nefsin
isteklerinden yoksun bulunmaları nedeniyle peygamberlerden ve diğer
insanlardan üstün olduğunu savunmuştur.
İslâm filozofları ile bazı Eş’arî ve Mu’tezilî kelâmcılar da bu görüştedirler.
Buna karşılık Ehl-i sünnet ve Şîâ âlimlerinin çoğu, peygamberlerin, bir
kısmı ise müminlerin, meleklerden üstün olduğu görüşündedirler. Bu kişiler,
peygamberlerin ve insanların diğer varlıklar içindeki yüksek konumuna dair
çok sayıda ayetin bulunduğunu ve burada meleklere öğretilmeyen bazı
bilgilerin Hz. Âdem’e verildiğinden bahsedildiğini, ayrıca bir ayette
meleklerin insana secde etmelerinin istendiğini delil getirmektedirler. Ayrıca
bu âlimler, insanın tabiatında bulunan menfi eğilimlere rağmen, iradesini
kullanarak ibadetlere ve iyiliklere yönelme kapasitesini geliştirdiğinin altını
çizmişlerdir.
0 Yanıt
1465 Gösterim