HAC NEDİR?
Hac, islamın beş esasından birisidir. Hem mâli ve hem de bedeni bir ibadettir. Hac, şartları kendinde bulunan kişiye ömürde bir defa farz-ı ayındır. Mali durunu müsâit olduğu halde, ömrünün sonuna kadar sıhhati müsâit olmazsa vekil gönderir. Hac ibadeti zor, meşakkatli ve mesuliyetli bir ibadettir. Bazı kimselerin zannettiği gibi bu zorluklar fizikî şartlardan meydana gelen zorluklar değildir.
Hac lügaten; kastetmek manasınadır. İstilâhen:
قَصْدُ مَكاَنٍ مَخْصُوصٍ فِي زَماَنٍ مَخْصُوصٍ بِفِعْلٍ مَخْصُوصٍ
“Husûsî mekânı, husûsî zamanda, husûsî fiille ziyâret etmektir.”
Peygamber Efendimiz (s.a.v) buyurmuşlar ki.”İslam beş temel esas üzerine kurulmuştur. Bunlar Allah c.c’dan başka ilah olmadığına ve Muhammed (s.a.v)’in Allah’ın peygamberi olduğuna şahadet etmek, namaz kılmak, zekât vermek, Ramazan orucunu tutmak ve Kabe’yi haccetmektir ”
HACCIN FARZ OLMASININ ŞARTLARI
1- Müslüman olmak.
2- Haccın farz olduğunu bilmek
Baliğ olmak.
Akıllı olmak.
Hür olmak.
Nafakaya ve vasıtaya muktedir olmak
Vakittir (hac ayları)
Hacca gidip dönünceye kadar bakmakla mükellef olduğu kimselerin, normal geçimlerini sağlayacak imkâna sahip olmak. Haccın farz olması için zekâtta olduğu gibi belli bir nisab yoktur.
Yukarıdaki şartlar mevcut olmasına rağmen hacca gitmeyi geciktiren kimse daha sonra da herhangi bir sebeple haccetme imkânı bulamasa, yerine vekil göndermesi veya gönderilmesini vasiyet etmesi icâbeder.
HACCIN EDASININ ŞARTLARI Sıhhatli olmak.
Yol emniyeti olmak.
Hapislik gibi hacca gitmeye mani bir hal olmamak.
Kadınların yanında kocası veya mahremi bulunmak.
Kadınlar için iddet hâli olmamak.
Kadınların hacca gidebilmeleri için yanında kocası veya emniyetli, akıllı, bâliğ bir mahremi (nikâhı kendisine ebediyyen haram olan bir akrabası) nin bulunması şarttır. Ayrıca ister boşanmakla, isterse de kocasının ölmesiyle iddet bekleyen bir kadın, iddeti bitmeden hacca gidemez.
HACCIN HİKMETLERİAllah-ü Tealaya karşı tezellül, insanlara karşı tevazu izhar-ı
Mal nimetinin ve beden sağlığının şükrünü eda.
Kâbe-i Muazzama’nın, insanların ruhlarına inşirah vermesi.
Nefsi tezkiye ve terbiye.
Renkleri ve dilleri ayrı, dinleri bir olan müslümanların kaynaşmaları.
Bembeyaz ihrama bürünmek, beyaz kefene sarılıp ahiret yolculuğuna çıkmanın, kabirden kalkıp mahşere gitmenin bir temsilidir.
Hacer-i Es’adı istilâm ettikçe ahdi mîsâkı hatırlamak ve îmânı tazelemek.
İslamın doğup yayıldığı, peygamberimizin ve ashâbının islâm için bin bir güçlük ve meşakkat içersinde verdiği mücadeleyi hatırlamak.
Hac müslümanlarda ömür boyu silinmeyecek güzel hatıralar bırakır. Hac mü’minin hayatında âdeta bir dönüm noktası olur.
HACCIN KISIMLARIHac, hükmü itibariyle üç kısımdır:
a) Farz olan hac: Hac için belirli şartları hâiz olan kimselerin, ömürlerinde bir defa yapmaları gereken hactır.
b) Vacib olan hac: Üzerine farz veya vâcib olmadığı halde, bir kimsenin adayarak üzerine vâcib kıldığı hactır. Başlandıktan sonra bozulan nâfile haccın da, kazası vâcibtir.
c- Nafile olan hac: Farz olan hac edâ edildikten sonra, ikinci, üçüncü veya daha fazla yapılan hac nâfile olduğu gibi, üzerine hac farz olmayan çocuğun veya kölenin yapacağı hactır.
HACCIN NEV’İLERİ 1- Hacc-ı İfrad
2- Hacc-ı Temettü
3- Hacc-ı Kıran
HACC-İFRAD:
Hac mevsiminde umresiz olarak yapılan hacdır. Hacc-ı ifrad yapacak kimse ihrama girerken yalnızca hacca niyet edip, telbiye getirir.
Mekke-i Mükerreme’ye geldiği zaman kudüm tavâfı yapar. Tavâfa başlayacağı zaman telbiye’ye nihâyet verir.
Kudüm tavafından sonra traş olmaz, ihramdan çıkmaz ve ihramın bütün mahzurlarından korunur. İstediği kadar nafile tavaf yapabilir.
Bayram günleri çıkıncaya kadar umre yapamaz. Bayramın dördüncü günü akşamdan sonra Mekke’de kalırsa umre yapabilir.
Telbiye’yi tavaf ve sa’yin hâricinde terk etmez. Bayramın birinci günü cemre-i akabeyi taşladıktan sonra dilerse kurban keser.
HACC-I TEMETTÜ:
Aynı senenin hac aylarında umre ve haccı ayrı ayrı ihramlarla edâ etmektir. Temettü haccında kudüm tavafı yoktur. Umrenin tavâf ve sa’yinden sonra traş olunup ihramdan çıkılır.
Temettü haccına niyet eden kimse dilediği zaman bir mekkî gibi umre yapabilir. Şükür kurbanı kesmesi vâcibtir. Hacc-ı temettü, hacc-ı ifrad’dan efdaldir.
HACCI KIRAN:
Bir ihramla umre ve haccı beraber yapmaktır.
Hacc-ı kıran’a niyet eden kimse, Mekke-i Mükerreme’ye geldiği zaman önce umrenin tavâfını ve sa’yini yapar. Peşinden kudüm tavâfı yapar. Traş olmayıp, hac bitinceye kadar ihramdan çıkmaz.
Haccı temettü’de olduğu gibi şükür kurbanı kesmesi vaciptir.
Hacc-ı kıran, ifrad ve temettü haclarından efdaldir. Hacc-ı kıran ve hacc-ı temettü âfakî olanlar içindir.
HACC-I TEMETTÜ VE KIRAN’IN ŞARTLARIHacceden kişi, âfâki olmalıdır. Harem bölgesinde ve mîkat sınırları içerisinde ikâmet edenlerin, Hanefi mezhebine göre temettü ve kıran haccı yapmaları câiz değildir. Bunlar yalnız hacc-ı ifrad yaparlar.
Umre ve hac aynı yılın hac aylarında edâ edilmelidir. Hac ayları girmeden umre yapıp, daha sonra aynı yıl hac menasikini de eda eden bir kimse, temettü ve kıran haccı değil ifrad haccı yapmış olur.
Kıran haccında, umre ile hac arasında, Mekke’den ayrılıp, gerek memleketine, gerek başka bir yere gidilmekle kıran haccı değişmez
HACCIN FARZLARI
1. İHRÂM’A GİRMEK
2. ARAFAT’TA VAKFEDE BULUNMAK
3. ZİYÂRET TAVÂFINI YAPMAK
İHRAMHac ve umre ibâdetlerini edâ etmek için bir kısım mubahları haram kılmaktır. (İnâye c.2,s.429)
İhrâma girmenin esrarı ve hikmeti: Dünya zîneti olan elbiselerden soyunarak, mahşer yerini, hesap gününü, mîzanı düşünmek, temiz olarak füyûzâtı ilâhiyyeye nâil olmak için ihrama girilir. İhramsız hac ve umre yapılamaz.
İHRÂMIN SAHİH OLMASININ ŞARTLARI
Niyyet etmek.
Telbiye getirmek veya telbiye yerine geçen bir zikirde bulunmak.
Sehl İbnu Sa'd (r.a.) anlatıyor: "Resûlullah (aleyhissalâtü vesselâm) buyurdular ki: "Telbiyede bulunan hiç bir Müslüman yoktur ki, onun sağında ve solunda bulunan taş, ağaç, sert toprak onunla birlikte telbiyede bulunmasın, bu iştirak (sağ ve solunu göstererek) şu ve şu istikâmette arzın son hududuna kadar devam eder." (Tirmizi, Hac, 14/828.)
İHRÂMIN VÂCİBLERİ
1- İhrâma mîkattan önce veya mikatta girmek.
2- İhrâmın yasaklarından korunmak
İHRÂMIN SÜNNETLERİ
1- İhrâma girmeden önce, koltuk altı ve kasık kıllarını
temizlemek, tırnak kesmek ve güzel koku sürünmek.
2- İhrama girerken gusletmek veya abdest almak.
3- İhrama girmeden önce iki rek’at ihram namazı kılmak.
4- Erkekler, İzâr ve ridâ denilen iki parça örtüye sarınmak.
5- İhramlı bulunduğu sürede her fırsatta telbiye söylemek.
6- Telbiyeyi üç defa tekrarlamak.
7- Telbiyeden sonra teşrik tekbiri, salavât-ı şerife, duâ ve niyazda bulunmak.
İHRÂMIN YASAKLARI
1 - Hanımıyla cinsî münâsebette veya cinsî münâsebete sebeb olabilecek söz, fiil ve davranışlarda bulunmak.
2 - Kavga etmek, münakaşa ve mücadelede bulunmak, sövüp saymak, hakaret etmek.
3 - Avlanmak veya bir avcıya işâretle bile olsa yardımda bulunmak.
4- Harem dâhilinde bulunan yeşil otları koparmak, ezmek, budamak ve zararsız hayvanları öldürmek.
5 - İhramlı iken koku sürünmek, traş olmak, tırnakları kesmek veya vücudundan kıl koparmak.
6 - Başa takke giymek veya sarık sarmak. Ancak başına değdirmeden sıcaktan korunmak için başın üstünde şemsiye taşınabilir.
7 - Pantolon, palto, mintan gibi dikişli elbiseler giymek. Hanımlar yüzlerini örtmeden normal elbiselerini giyebilirler.
8 - Vücudun neresine olursa olsun, kına sürmek, ruj ve oje kullanmak.
9 – Erkekler çorap, eldiven veya ayakkabı giymek.
İHRÂM’IN MÜSTEHAPLARI
1- Gusülden evvel tırnakları kesip, koltuk altı ve kasık kıllarını temizlemek.
2- Gusül’e ihram için niyet etmek.
3- İhram beyaz, yeni veya yıkanmış olmak
4- Nalin vaya naline benzeyen terlik veya takunya giymek
5- Bedenine güzel kokular sürmek.
6- Misvak kullanmak.
7- Saçlarını taramak.
8- Bıyıklarını sünnete uygun kesmek.
9- Cima etmek.
İHRÂMIN MUBAHLARI
1- Kan aldırmak.
2- Kıl koparmadan vücudun herhangi bir yerini veya başı kaşımak.
3- Yıkanmak, kokusuz sabun kullanmak.
4- Sıcaktan korunmak için bir ağaç, ev, çadır altına sığınılabileceği gibi, başa değdirmeden şemsiye taşımak.
5- Kemer takmak, silâh kuşanmak, yüzük ve saat takmak, kokusuz sürme çekmek.
6- Topukları ve üzeri açık ayakkabı veya nâlin giymek.
7- Diş çektirmek, iğne vurdurmak, kan aldırmak.
8- Kollarını giymeden palto veya ceket gibi bir elbiseyi omuza almak.
9- Yorgan, battaniye veya herhangi bir örtü ile, yüz ve baş hariç vücudun diğer kısımlarını örtmek.
İHRÂMA NEREDE GİRİLİR?
İhrâma girmek için muayyen yerler vardır. Bunlara “Mîkat mahalli” denir. Beytullah’a ulaşmak isteyen âfâkinin, Kâbe-i Muazzama’ya ta’zîm için ihramlı olması ve mîkat mahallinden ihrâma girmesi lazımdır. Mîkat hususunda insanlar üç kısımdır:
Âfâkî olanlar: mîkat mahallerinin dışında bulunanlardır.
Hill ehlidir: mîkat mahalleri ile harem arasında olanlardır.
Harem ehlidir: Mekke ve civârında bulunanlardır.
HAREM HUDUTLARI
Merkez Kâbe-i Muazzama olmak üzere yaklaşık olarak 7 - 15 km.lik mesâfelerle çevrili olan mekâna harem denilir. Bu mekânlar hususi işâretlerle tesbit edilmiştir.
Mekke-i Mükerreme’nin haremine Âdem Aleyhisselâm’dan beri saygı gösterilmiştir.
Hz. İbrâhim (a.s.), Beytullah’ın inşâ’sını tamamladıktan sonra, Cebrâil Aleyhisselam’ın delâletiyle harem hududunu işâretlemiş ve işâret olarak da birer taş dikmiştir. Peygamber Efendimiz de bu işâretleri yeniletmiştir.
Kâbe-i Muazzama’ya uzaklığı itibâriyle bu sınırlar şunlardır:
Doğuda: Ci’rane, 16 km.
Batıda: Hudeybiye, 15 km.
Kuzeyde: Ten’im, 7 km.
Güneyde: Üdatü'l-İbn, 12 km.
Kuzey doğuda: Tepeler, 14 km.
1 Yanıt
7205 Gösterim