*Paragraf, bir kompozisyona benzetilebilir.
*Yapı olarak giriş, gelişme ve sonuç bölümlerinden oluştuğu söylenebilir.
*Paragrafta “konu bütünlüğü” esastır.
a)Giriş:
*Genellikle paragrafın ilk cümlesidir.
*İşlenecek konu aktarılır.
*Bir tanım veya soru şeklinde olabilir.
*Giriş cümlesi, paragrafın ana fikrini de içerebilir.
*Giriş cümlesi, “ve, veya, ama, fakat” gibi bağlaçlarla ve “Böylece, bu yüzden” gibi ifadelerle başlayamaz.Çünkü ilk cümle, kendinden önce başka cümleler aratmamalıdır.
*Giriş ile bağlantılı olarak sorularda, parçanın başına getirilebilecek en uygun cümle sorulabilir.
b)Gelişme:
*Giriş cümlesini açıklayan, destekleyen, reddeden, yorumlayan yardımcı düşünceler, gelişme cümlelerinde yer alır.
*Bu bölümde değişik anlatım biçimlerine ve düşünceyi geliştirme yollarına başvurulur.
c)Sonuç:
*Paragrafta anlatılanların bir yargıya vardırıldığı bölümdür.
*Bu bölüm genelde tek cümledir.
*Sanatçı bu cümlede ana fikri ortaya koyabilir.
*Sorularda “parçanın sonuna getirilebilecek en uygun cümle” olarak ya da “parça hangi cümleyle tamamlanabilir” şeklinde sorulabilir.
Paragrafta Düşüncenin Akışını Bozan Cümle:
Çözüm:
Paragraf okunur ve konu ile alakasız olan, farklı bir konuyu ele alan cümle bulunur. Bu cümle, düşüncenin akışını bozan cümledir.
Paragrafın İkiye Ayrılması:
Çözüm:
Paragraf okunur, hangi cümleden itibaren konu değişmişse, o cümleden itibaren yeni paragraf başlayabilir. İkinci paragrafın başladığı cümlenin giriş cümlesi niteliğinde olmasına dikkat edilmelidir.