Heyet-i Temsiliye'nin Ankara'ya Gelişi
Neden Ankara ?
Demir yolları ile diğer illere bağlantısı var.
Cepheleri denetleyebilecek bir konumda,
İstanbul ve diğer şehirlerle telgraf bağlantısı var.
Ankara'ya Geliş Amacı :
Kurtuluş mücadelesini yönetmek, yakından izlemek
İstanbul ile Haberleşmenin Kesilmesi
İstanbul'da bulunan Damat Ferit Paşa Hükümeti, Milli Mücadele'ye karşı düşmanca bir tavır sergiler.
Damat Ferit, Elazığ Valisi Ali Galip Bey'den, Sivas Kongresi'ni dağıtmasını ister.
Damat Ferit, halkı Milli Mücadele'ye karşı isyana kışkırtır.
İstanbul ile Haberleşmenin Kesilmesindeki Amaç
1. Damat Ferit Paşa Hükümeti'ni düşürüp yerine vatansever bir hükümetin kurulmasını sağlamak,
2. Temsil Kurulu'nun, İstanbul Hükümeti'ne bağlı olmadığını göstermek.
Damat Ferit Paşa (1853-1923)
1853 İstanbul'da doğan Damat Ferit, Hariciye Nezareti hizmetine girerek Paris, Berlin, Petersburg ve Londra elçiliklerinde katip olarak görev yaptı. 1886'da Sultan Abdülmecit'in kızı ile evlenerek saraya damat oldu ve "damat" lakabını aldı. 1888'de vezir oldu. İkinci Meşrutiyet'in ilanından sonra İttihat ve Terakki karşıtı politikaları sonucunda 1911 yılında Hürriyet ve İtilaf Partisi'ni kurdu. Mondros Mütarekesi'nden sonra çeşitli dönemlerde Sadrazamlık görevlerinde bulundu. Enver, Talat ve Cemal paşaların gıyabi idam kararlarının çıkarılmasını sağladı. Paris Barış Konferansı'na katıldı. Anadolu'da gelişen ulusal direniş hareketine karşı Anzavur yönetiminde Kuva-yı İnzibatiye'yi kurdurdu. Ali Galip yoluyla Sivas Kongresi'ni engellemeye çalıştı. Anadolu'daki ulusal savaş kadrosunu eşkiyalıkla suçlayan fetvayı yayımlattı. Ulusal savaşın başarıyla bitmesi üzerine Eylül 1922'de yurtdışına kaçtı. 1923'de Fransa'da öldü.
Amasya Protokolü
Damat Ferit Paşa Hükümeti, 30 Eylül 1919'da istifa etti.
Ali Rıza Paşa yeni hükümeti kurmakla görevlendirildi.
Mustafa Kemal, Ali Rıza Paşa Hükümeti'nden şu isteklerde bulundu:
- Milli direnişe karşı olanlar görevden alınsın,
- Ordu ulusal amaca uygun olarak yeniden kurulsun,
- Mebuslar Meclisi toplansın,
- Erzurum ve Sivas Kongreleri kararlarına saygılı bir tutum içinde bulunulsun
İstanbul Hükümeti, Bahriye Nazırı Salih Paşa'yı Mustafa Kemal ile yüz yüze görüşmek amacıyla 18 Ekim 1919'da Amasya'ya gönderdi.
Amasya Protokolü'nün İçeriği
1. Hükümet ile Milli teşkilat arasında uyuşma sağlanmış ve hiç bir anlaşmazlık kalmamıştı.
2. Milletvekili seçimleri serbest ve müdahalesiz yapılacaktır.
3. Hükümetin lehinde ve aleyhinde hiç bir şey yapılmayacaktır.
4. Sivas Kongresi kararları Mebuslar Meclisi'nin onaylaması şartıyla kabul edilecektir.
5. Millet Meclisi'nin, güvenlikte olmayan İstanbul'da toplanması doğru değildir.
UYARI : İşgalcilerin ve İstanbul yönetiminin baskısı altındaki İstanbul'da toplanacak olan meclisin yurdun bütünlüğü konusunda kararlar alması beklenemezdi. Bu nedenle meclis Anadolu'da toplanmalıydı.
6. Millet Meclisi kurulup, fiilen denetleme görevine başlayıncaya kadar, milletin kaderi hakkında karar verilmeyecek.
7. Anadolu ve Rumeli Müdafaa-yı Hukuk Cemiyeti yasal bir kuruluş olarak tanınmalıdır.
8. İtilaf Devletleri ile yapılacak olan barış görüşmelerine Temsil Kurulu'nun uygun göreceği kişiler gönderilecektir.
UYARI : Bu karar, barış görüşmelerine vatanın bütünlüğü ve milletin bağımsızlığını sonuna kadar savunacak bir delegenin gönderilmesini amaçlamaktadır.
9. Milli Mücadele'ye katılmış olanlar hakkında verilen tutuklama kararı kaldırılacaktır.
UYARI : Bu karar ulusal mücadeleye katılımı artırmaya yöneliktir. Çünkü insanlar cezalandırılmayacaklarını anladıkları anda üzerlerindeki tereddütü atıp mücadeleye başlayacaklardır.
Amasya Protokolü'nün Önemi
1. İstanbul Hükümeti ile Mustafa Kemal, arasında yapılan ilk resmi görüşmedir.
2. İstanbul Hükümeti, bu görüşme sonunda, ulusal mücadeleyi ve bu mücadelenin yürütme organı olan Temsil Kurulu'nu tanıdı.
3. Mebuslar Meclisi'nin açılması sağlandı.
4. İstanbul Hükümeti bu görüşme ile Temsil Kurulu'nun gücünü kabul etti
0 Yanıt
2547 Gösterim