Tanzimat Fermanı
Dönemin padişahı Abdülmecid, Hariciye Nazırı Mustafa Reşit Paşa'dır.
Mustafa Reşit Paşa, memleketi kurtarmak için Avrupalı devletleri kazanmak gerektiğini, şimdiye kadar yapılmamış çapta bir ıslahat yapılarak Avrupa kanun ve düzeninin kabul edilmesi gerektiğini düşünüyordu.
Abdülmecid, Mustafa Reşit Paşa'yı bu işle görevlendirdi.
Mustafa Reşit Paşa, Tanzimat-ı Hayriye Fermanı adıyla yapılacak işleri sıralayan bir Ferman hazırladı.
Ferman, 3 Kasım 1839'da Topkapı Sarayı'nın Gülhane Bahçesi'nde okundu.
Tanzimat Fermanı olarak bilinen bu fermanın yayınlanmasından, 1876 yılında ilan edilen I. Meşrutiyet'e kadar uzanan döneme Tanzimat Dönemi denir.
Tanzimat Fermanı'nın maddeleri :
1. Osmanlı tab'asının din, dil, milliyet farkı gözetilmeksizin can, mal, namus güvenliği sağlanacaktır.
2. Herkesten gelirine göre vergi alınacaktır.
3. Askerlik işleri düzene konulacaktır.
4. İnsanlar mahkeme edilmeden idam cezasına çarptırılamayacaktır.
5. Padişah'ın gücününde üzerinde kanun gücü kabul edilecektir.
6. Rüşvet ve iltimas yasaklanacaktır.
7. Müsadere sistemi kaldırılacak insanlar mal, mülk, sahibi olabilecektir.
Özellikleri :
1. Osmanlı padişahının yetkileri sınırlandırılmıştır.
2. İnsan hakları alanında önemli bir adım atılmış ve Osmanlı toplumuna ilk defa eşitlik getirilmiştir.
3. İngiltere'de yayınlanan (1215) Magna Carta belgesiyle benzerlik göstermektedir.
4. Bu fermanla birlikte askerlik, eğitim, yönetim, ekonomi ve hukuk alanında yenilikler yapılmış en çok da hukuk üzerinde durulmuştur.
Islahat Fermanı
Tanzimat Fermanı ile beklediklerini bulamayan Avrupa ülkeleri, Osmanlı Devleti'nin iç işlerine karışmaya başladı. Osmanlı Devleti, 1856 yılında katılacağı Paris Antlaşması'nda Avrupalı devletlerinin herhangi bir sorun çıkarmaması için Islahat Fermanı'nı ilan etti.
Islahat Fermanı, Tanzimat Fermanı'nı tamamlayan bir fermandı.
Islahat Fermanı'ndaki asıl amaç Tanzimat Fermanı'nın eksiklerini gidermek ve Osmanlı Devleti'ni çöküşten kurtarmaktı.
Islahat Fermanı'nın Maddeleri :
1. Gayrimüslimler din ve mezheplerinde serbest olacaklardı.
2. Gayrimüslimler okul, kilise, hastane yaptırabilecek ve onartabilecekti.
3. Gayrimüslimler bedelli askerlik yapabilecekti.
4. Mahkemeler açık yapılacak, gayrimüslimler kendi dinlerinde yemin edebilecek ve bir Müslümanın şahitliğine karşı bir gayrimüslimin şahitliği denk kabul edilecekti.
5. Gayrimüslimler devlet memuru olabilecekti.
6. Gayrimüslimler il genel meclislerine üye olabilecekti.
7. Gayrimüslimler vergisini ödedikleri taktirde mal mülk edinebileceklerdi.
8. Şirket ve banka kurma hakları getirilmişti.
Yönetim Alanındaki Islahatlar
Padişah yetkileri yasalar ile sınırlandırıldı.
İl yönetimleri düzenlenerek, valilere yardımcı olmak üzere il genel meclisleri oluşturuldu.
Belediye örgütleri kuruldu.
Askeri Alandaki Islahatlar
Askerlik görevi vatan görevi haline getirildi.
Cizye vergisini toplama yetkisi önce patrikhaneye bırakıldı, ardından bu vergi tamamen kaldırıldı.
Azınlıkların askere alınması konusunda, Bedel-i Nakdi uygulaması getirildi.
Ekonomi Alanındaki Islahatlar
Azınlıklara banka kurma, mülk sahibi olma, devlet memuru olam, şirket açma gibi haklar verildi.
Vergilerin toplanmasında herkesin gelirini dikkate almak gerektiği kararlaştırıldı.
Müsadere sistemi kaldırıldı.
Maliye bakanlığı, Ticaret Mahkemeleri ve Adli Mahkemeler gibi kurumlar açıldı.
İlk kağıt para basıldı.
İlk defa dış borç bu dönemde İngiltere'den 1854 yılında alındı.
Eğitim Alanındaki Islahatlar
İlk kez kız öğrenciler için sanat ve öğretmen okulları açıldı.
Darü'l Fünun, Darü'l Muallimin, Darü'l Muallimat, Mekteb-i Sultani ve Mekteb-i Mülkiye açıldı.
Batı dillerinden çeviriler yapıldı.
İlk özel gazete olan Tercüman-ı Ahval çıkartıldı.
0 Yanıt
3035 Gösterim