Konu: Multipl skleroz (MS)

[drfm]

 Belirtiler

-  Bir veya daha fazla kol ve bacakta uyu­şukluk (hissizlik) zayıflık veya felç.

- Bir gözde görüş bozukluğu ve hareket sı­rasında ağrı.

-  Tremor koordinasyon yokluğu veya dü­zensiz, dengesiz yürüyüş.

- Süratli, istemsiz göz hareketi.

Multipl skleroz (MS) merkezi sinir sistemnizni hastalıklarından biridir. Sebebi bilinmemektedir. Bu hastalık genellikle haftalarca veya aylarca süren krizlerle ilerler, bu krizlerin arasındaki süre semptomların azaldığı hatta kaybolduğu devrelerle ayrılır. Fakat normalde krizler nükseder ve sakatlık durumu devam edebilir ve semptomların şiddeti artabilir. MS, çalışma yaşındaki yetişkinlerin büyük ölçüde sakatlıklarının en başta gelen nedenidir. Krizler, başlangıcından 3 ile 4 yıl sonra en sık duruma ulaşır. Birinci kriz, çoğunca hatırlanmayacak kadar hafif olup, 20 ile 40 yaşları arasında meydana gelir.

MS'nin çok çeşitli belirtileri vardır. Bunun nedeni bu hastalığın merkezi sinir sistemini etkileme tarzıdır. Her bir krizin, merkezi sinir sistemimizin bir bölgesindeki bir iltihaba bağlı olduğu düşünülmektedir. Bu durum, sinir liflerini örten izole edici zarın (myelin) harap olması sonucuna varabilir. Böylece birçok yara izleri (skleroz) kalır. Adale koordinasyonu, görsel algılama ve diğer sinyaller yavaşlar veya engellenir.

MS'nin en yaygın genel belirtileri hareket veya koordinasyon problemleridir. Kısa süren ağrı, anlama, elektrik şoku duyguları gibi duy­gusal problemler, bulanık görme ve çift görme gibi görüşle ilgili problemler ve tabii ihtiyaçlarını tutamama ve zihnî fonksiyonlarla ilgili prob­lemlerdir. Enerji yokluğu ve kolayca yorulma da MS'li kişilerin sık rastlanan şikâyetlerindendir.

Bu belirtilerden herhangi birine diğer rahatsızlıklar sebep olabilir. MS'nin bulunabileceğini gösteren erken belirtilerden biri kısaca beliren (genellikle birkaç günden birkaç haftaya kadar) ve sonra ya kaybolan ya da çok daha az belirgin halde kalan semptomlardır. Bu düzen MS'nin kriz ve iyileşme devresine uymaktadır. Semptomlar vücut ısınızın sıcak bir banyo ile güneşte kalmakla veya stresli bir durum nede­niyle yükseldiği zaman daha belirgin hale gelebilir.

MS'nin nedeni tamamen anlaşılmış değildir. Fakat yoğun tıbbi araştırmalar yapılmaktadır. MS semptomlarından önce merkezi sinir sisteminizdeki immün hücrelerin konsantrasyonu yüksektir. Bu hücreler hastalıkla mücadelede genellikle faydalıdır. Fakat bir kimsede miyelin zarı üreten hücreleri tahrip ettikleri düşünül­mektedir.

Ya immün hücrelerde ya da zar üreten hücrelerde bir virüsün varlığının buna neden olduğu düşünülmektedir.

Eğer bir akrabanızda MS varsa sizin bu has­talığa tutulma riskiniz daha büyüktür. Virüsün çevresel kaynağı veya immün sistem genlerinde kalıtım yoluyla geçen bir faktör veya bu ikisinin bir bileşimi söz konusu olabilir. MS'ye yatkınlığınız büyük ihtimalle siz 15 yaşınıza varmadan kazanılmış olur.

MS'ye tutulma ihtimali coğrafyaya bağlı olarak da değişkenlik gösterir. Kadınların riski erkeklere kıyasla hafifçe daha fazladır.

Multipl Skleroz

Ne Kadar Ciddi Bir Hastalıktır?
MS'nin etkisi önceden tahmin edilemez. Or­talama ömür beklentisi hastalığın başlamasından sonra 35 yıldan fazladır ve bu son 20-30 yılda 10 ile 15 yıl artmıştır. Bunun nedeni, özellikle hastalığın komplikasyonlarının ele alınışın­da daha iyi bir tıbbi bakımın sağlanmasıdır. MS'li kişilerin çoğu dolaşabilir durumdadır ve birçoğu MS'ye tutulalı 20 yılı geçmiş olduğu halde çalışır durumdadırlar. MS'nin seyrek gö­rülen akut bir şekli birkaç hafta veya birkaç ay içinde öldürücü olabilmektedir