6. Sınıf Türkçe - Eş Sesli (Sesteş) Sözcükler - Konu Anlatımı

0 Üye ve 2 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Çevrimdışı Uyanan Gençlik

  • ******
  • Join Date: Kas 2010
  • Yer: HATAY
  • 7462
  • +547/-0
  • Cinsiyet: Bay
Yazılışları aynı, anlamları arasında hiçbir ilgi bulunmayan sözcüklerdir.
Örneğin;
Bir gül de içimiz aydınlansın.
Bu gül bahçesini çok severim.
cümlelerinde altı çizili sözlerin yazılışları aynıdır. Ancak birincisi eylem,
diğeri çiçek ismi olan bu sözler arasında hiçbir anlam ilgisi yoktur.
Öyleyse bunlar sesteş sözcüklerdir.

Örnekler:
Yol
» Bu yolu takip etmemiz gerek. (yol: Bir yerden bir yere ulaşmak için üzerinde yürüdüğümüz yer) » Kardeşimle birlikte bahçedeki otları yolduk. (yolmak: Çekip koparmak)

Yüz
» Yüzü bana dönüktü. (yüz: Çehre, surat, sima)
» Düğününe yüz kişi gelmiş. (yüz: Doksan dokuzdan sonra gelen sayı)
» Kıyıda iki çocuk yüzüyordu. (yüzmek: Suda ilerlemek)
» Koyunun derisini yüzdüler. (yüzmek: Derisini çıkarmak, soymak)

El
» Telefonu bütün gün elinden bırakmadı. (el: İnsanın tutmaya ve iş görmeye yarayan organı)
» Eller ne derse desin, önemli değil. (el: Yabancı)

Dilimizde düzeltme işareti ( ^ ) olan sözcüklerde okunuşları, yazılışları ve anlamları farklı olduğu için sesteşlik özelliği aranmaz.
Örnek
» Hava soğuktu kar yağıyordu.
» Bu seneki kârımız iyi.

» ama – âma             
» hala – hâlâ             
» aşık – âşık             
 » adet – âdet           
 » yar – yâr

Bir sözcüğün temel anlamıyla yan anlamı arasında sesteşlik özelliği aranmaz.
Çünkü bu tür sözcükler arasında anlam bağlantısı kopmamıştır.

Örnek
» Karabatak suya daldı.
» Uzmanlığını hangi dalda tamamladı?
Bu cümlelerde dal sözcükleri birbirinin sesteşi değildir;
çünkü birinci cümlede dal sözcüğü gerçek anlamıyla,
ikinci cümlede dal sözcüğü ağacın bir organı olan dal sözcüğünün yan anlamıyla kullanılmıştır.

Eş Sesli (Sesteş) Sözcükler:
kaz – kaz
yol – yol
kan – kan
kara – kara
bağ – bağ
dal – dal
saç – saç
yaz – yaz
var – var
düş – düş
at – at
it – it
gül – gül
kır – kır
sal – sal
çay – çay
el – el
iç – iç