Konu: Kudur- i Şerif (Mufassal) - Soru Ve Cevaplar

[Şeyma©]

Bu kitapta  ibadet. nika ve alış-veriş gibi temel bilgiler bulunmakta olup, geniş fıkıh kitaplarında dağınık bir halde bulunan meseleler derli toplu bir halde sunulmuştur.
Takriben onbin mes'ele hakkında malumat verilmiştir.
Her kütüphanede bulunması gereken bir kaynak fıkıh kitabıdır.

PDF Olarak Tercümesi: You are not allowed to view links. Register or Login

[Şeyma©]

İBADET BAHSİ

Soru 1 - Kuduri şerif kitabı hangi ilimden bahseder? Bu ilmin tarifini, mevzunu, gayesini, vâzıını, kudûri kitabının musannıfınm ismini ve kuduri kitabı kaç kısımdan meydana gelir?

Cevap: Fıkıh ilminden bahseder.

Tarifi:   Mârifetün nefsi mâ lehâ ve mâ aleyhâ amelen.
Mevzuu:   Efali mükellefin.
Gayesi:   Ahkamı rabbaniyeyi bilip mucebiyle amel ederek saadeti dareyne nail olmaktır.
Vazıı:   İmamı Azam hazretleridir. Musannıfı:Ebul-Hasen Ahmet bin Muhammed bin Kudûri el-Bağdadî hazretleridir. Hicri 362 yılmda Bağdatta doğmuş,yine hicri 428 yılında Bağdatta vefat etmiştir.

Kuduri kitabı beş kısımdan meydana gelir.

1- İbâdât
2- Muamelât
3- Münâkehât
4- Ukubât
5- Ferâiz

Soru 2 - Taharetin tarifini, hükmünü, abdest ayetini, başın nasiye miktarı mesh edilmesini ifade eden hadisi şerif nelerdir söyleyiniz?

Cevap: Taharet (Abdest, gusül, teyemmüm, bedeni ve elbiseleri yıkamak gibi nevilere ayrılan hususi bir temizliktir.) Hükmü farzdır.

Abdest ayeti: Sure-i Maide 6 (Ezberlenecek)

Hadisi Şerif: Etâ subatate kavmin febâle ve tevezzaa ve mesaha ala nasıyetihi ve huffeyhi.

Soru 3 - Abdestin farzları, sünnetleri, mekruhları ve bozan şeyleri nelerdir?

Cevap:

 
Abdestin farzları dörttür:

1- Yüzü yıkamak
2- Kollan dirseklerle beraber yıkamak
3- Başın dörtte birini mesh etmek,
4-  Ayakları topuklarla beraber yıkamak.

Abdestin sünnetleri:

1- Niyet etmek
2- Euzü besmele çekmek
3- Misvak kullanmak
4- Ağza ve burna üçer kere su vermek
5- Abdest azalarını üçer kere yıkamak
6- Başını kaplama mesh yapmak
 
 
Abdestin mekruhları:

1- Abdest alırken konuşmak
2- Sağ el ile sümkürmek
3- Suyu yüzüne çarpmak
4- Abdest azalarım üç defadan eksik veya fazla yıkamak
5- Abdestin sünnetlerini terk etmek

Abdesti bozan şeyler:

1- Önden ve arkadan çıkan şeyler
2- Vucuttan kan irin san su akmak
3- Ağız dolusu kusmak
4- Delirmek
5- Bayılmak
6- Arkadan yel çıkmak
7- Yan yatarak veya iki ayağım yana çıkarıp oturağı boşta kalacak şekilde ve
ya bağdaş kurarak oturup uyumak
 

Soru 4 - Guslün farzları, sünnetleri nelerdir? Guslü icap eden şeyler nelerdir?

Cevap:

Guslün farzları:

1- Ağza su vermek
2- Buma su vermek
3- Bütün bedeni yıkamak

Guslün sünnetleri:

1- Niyet etmek
2- Besmele çekmek
3- Önce avret mahallini yıkamak
4- Namaz abdesti gibi abdest almak
5- Önce basma sonra sağ, sonra sol omzuna üçer defa su dökmek ve her defasında vücudu ovmak
6- Avret mahallini örtülü tutmak

Guslü icap eden şeyler:

1- Cinsi münasebet
2- İhtilam
3- İnzalsiz olarak,  kadın ve erkeğin sünnet mahallerinin birbirine girmesi
4- Hayız ve Nifasın bitmesiyle icap eder

Soru 5 - Kendisiyle taharet caiz olan ve caiz olmayan sular nelerdir? Suyun muhafazasını emreden hadisi şerifler nelerdir?

Cevap:

1- Yağmur suyu
2- Kar suyu
3- Dolu suyu
4- Pınar suyu
5- Kuyu suyu
6- Deniz suyu

Kendisiyle taharet caiz olmayan sular:

1- Ağaç ve meyvelerden sıkılan sular
2- Meşrubat, sirke, çorba, gül suyu gibi başka maddelerin fazlaca karışmasıyla su özelliğini kaybeden sularla taharet caiz değildir

Hadisi şerifler:

1- Lâ yebûlenne ahadüküm fil mai’d dâimi vela yağtesilenne fihi minel cenabeti
2- izesteygaze ahadüküm min menamihi la yamisenne yedehu fil inai

Soru 6 - Ma-i Müstağmeî nedir? Hükmü nedir? Derilerin temizliği nasıl olur?

Cevap: Mai müstağmel: Kendisiyle abdestsizlik giderilen ve Allaha yakınlık için bedende kullanılan sudur.

Hükmü: Tahir gayri mutahhirdir.

Derilerin temizliği: Dibağlamakla buda hakiki(bu mazı denen bir ağaçla) ve hükmü olur(buda güneş ve toprakla kurutmak veya bir yere asıp rüzgarla kurutmakla olur.

Soru 7 - Kuyuya necaset düştüğü zaman temizliği nasıl olur?

Cevap: Eğer kuyuda:

Fare, serçe kuşu, yonda kuşu,sığırcık kuşu ölürse 20 ile 30 kova arası su çıkarılır. Güvercin, tavuk,kedi ölürse 40 ile 60 kova arası su çıkarılır.
Köpek, koyun veya insan ölürse kuyunun tamamı boşaltılır.

Soru 8 - Teyemmümün tarifi, farzları, teyemmümü icap ettiren sebepler nelerdir? Nelerle teyemmüm almak caizdir ve teyemmümü bozan şeyler nelerdir? (S.5)

Cevap: Tarifi; Temizlik kasdıyla temiz toprağı kullanmaktır.

Teyemmümün farzları:

1- Niyet
2- İki Darp ve Mesih.
İcap eden sebepler:

1- Suyun bulunamaması
2- Düşman korkusu
3- Suyun kullanılması durumunda hastalığın şiddetlenmesi korkusu.

Teyemmüm İmamı Azam ve İmamı Muhammed’e göre toprak ve toprak cinsinden olan şeylerle mesela toprak kum taş,kireç kühül gibi şeylerle caizdir.

İmamı Ebu Yusuf’a göre sadece toprak ve kum ile caizdir.

Teyemmümü bozan şeyler: Abdesti bozan her şey teyemmümü bozar ayrıca suyun görülmesi ve suyu kullanmaya gücü yettiği zamanda teyemmüm bozulur.
 
Soru 9 - Meshler üzerine meshin hükmü nedir? Meshin Başlangıcı, şartları , bozan şeyler ve müddeti ne kadardır? (S.7)

Cevap: Abdesti icaben her hadesten taharette,meshler üzerine mesh etmenin caiz oluşu sünnet ile sabittir. Ancak mestleri abdestli olarak giydikten sonra abdesti bozulmuş olmalıdır. Başlangıcı abdestsizliğin akabindedir.

Şartları:

a- Abdestli iken giyilmeli
b- Mestler topuklar ile birlikte ayaklarıda örtmeli ve en az 1200 adım yürünebilecek vasıfta olmalı
c- Mestlerin hiçbirinde üç parmak miktarı yırtık bulunmamalı
d- İçine kolayca su almayacak ve bağlamaksızin ayakta duracak kadar kaim olmalı
e- Mest giyilecek ayağın ön kısmında en az üç el parmağı genişliğinde bir yer bulunmalı

Meshi bozan şeyler:

Abdesti bozan şeyler mesti de bozar
Mestin ayaktan çıkması, mest ayakta iken ayaklardan birinin ekserisinin ıslanması
Müddetinin dolması.

Müddeti: Mukim için 24 saat(bir gün bir gece) Müsafir için 72 saat(üç gün üç gece)dir.

Miktarı: El parmaklarından üç parmak miktarı mesh farzdır.

Soru 10 – Hayız, Nifas ve İstihaze’nin tarifleri ve müddetleri nelerdir? (S. 8)

Cevap:

Hayız: Kendisinde hastalık olmayan baliga kadının rahminin attığı kandır. Müddeti en az üç en fâzla on gündür.

Nifas: Doğumun akabinden gelen kandır. Müddeti, en azı için sınır yoktur en fazla 40 gündür.

İstihaze: Kadının üç günden az on günde fazla gördüğü kandır. Hükmü devamlı akan burun kanı gibidir. Ne oruca ne namaza ne cinsi münasebete manidir.
Hayız ve nifas'lıya haram olan şeyler:
 
a- Kuran okuyamaz
b- Namaz kılamaz
c- Oruç Tutamaz
d- Kabe’yi tavaf edemez
e- Kocasıyla cinsi münasebette bulunamaz.
 

Soru 11 – İstinca, İstinka ve İstibra ne demektir? Sahibi özür kimdir?

Cevap: İstinca :Bir kimsenin def-i hacetten sonra pisliğin çıktığı yeri temizlemesidir.

İstinka: İstincada mübalağa yapmaktır ki, önce münasip kuru bir şeyle silmek, sonra su ile yıkamak sonra da kurulamaktır.

İstibra: Erkeklerin idrar yaptıktan sonra erkeklik uzvundaki akıntıyı tamamen kesip gidermeleridir.

Sahibi Özür: Özür devam ettiği halde farz namaz eda edecek kadar vakit bulamayan ve bu hali üzere kamil bir namaz vakti geçen ve daha sonrada her namaz vaktinde en az bir defa tekrar etmesi lazımdır. Bu kimse şeran özür sahibi olmuş olur. Bu kişi her namaz vakti için abdest alır,  vakit içinde istediği kadar namaz kılabilir. Vaktin çıkmasıyla da abdesti bozulur.

Soru 12 - Necaset kaç kısımdır, nelerdir, necasetleri ne ile temizlemek caizdir? (S.9)

Cevap: Necaset iki kısımdır.

Necaseti galîza (ağır): İnsanın ön ve arkadan çıkan pisliği, kan, şarap, irin, meni, mezi, vedi, eti yenmeyen hayvanların bevli, v.s. Bu necasetlerden katı olanların 3,2 gramdan fazlası, sıvı olanların ise el ayası kadar veya daha fazlası namaza manidir.

Necaseti hafîfe: Atın sidiği, eti yenen ehil ve yabani hayvanların pisliği, eti yenmeyen kuşların dışkısıdır. Bu necasetler isabet ettiği uzvun veya elbisenin dörtte birinden fazla ise namaza manidir.

Yıkaniılması vacip olan necaset iki türlüdür. Gözle görülen necaset ayn'ının giderilmesiyledir. Eseri baki kalıp da izalesi meşakkatli olursa muaftır. Gözle görülmeyen necaset de yıkayanın temizlendiğine kanaati gelinceye kadar yıkayarak temizlenir.

Soru 13 - Namazın tarifi, farzlan, vacipleri sünnetleri, mekruhlan ve namazı bozan şeyler nelerdir?

Cevap: Namazın tarifi: Lügaten; dua manasına gelir. Istılah da ise Erkanı malûma ve ef âli mahsusadır

 
Namazın şartları:

1- Hadesten taharet
2- Necasetten taharet
3- Setri avret
4- İstikbali kıble
5- Vakit
6- Niyet

Namazın rükunları:

1- İftitah tekbiri
2- Kıyam
3- Kıraat
4- Rukû
5- Secde
6- Kâde-i ahîre
 

Namazın vacipleri:

1- Namaza Allahü ekber lafzı ile başlamak
2- Fatiha-i şerife okumak
3- Kıraeti evvelki iki rekate tahsis etmek
4- İki secdeyi birbiri ardınca yapmak
5- Vitir namazında kunut okumak
6- Tadili erkana riayet etmek
7- Namazın sonunda selam vermek

Namazın sünnetleri:

1- Ezan okumak
2- Tekbirden sonra elleri bağlamak
3- Subhaneke okumak
4- Euzu ve besmele okumak
5- Fatihadan sonra amin demek
6- Rukü ve secdelerde teşbihleri üçer okumak
7- Selama sağdan başlamak

Namazın mekruhları:

1- Namaz içinde sağa sola bakmak
2- Özürsüz parmağını çıtlatmak
3- Secde yerindeki taşlan temizlemek
4- Elini böğrüne koymak
5- Özürsüz bağdaş kurmak
6- Gerinmek
7- Esnemek
8- Başı açık kılmak
9- Yenisi ve güzeli varken eski ve kötü elbise ile namaz kılmak
10- İmamdan evvel rukuya ve secdeye gitmek

Namazı bozan şeyler:

1- Konuşmak ve kendi işiteceği kadar gülmek
2- Ah diye inlemek
3- Ağlamak
4- Sakız çiğnmek
5- Saç veya sakalını taramak
6- Kuran-ı mana bozulacak kadar yanlış okumak
7- Secdede iki ayağını birden yerden kaldırmak
8- Bir rekatta iki saf miktarı yürümek

NOT: Namaza başlarken tekbir almak farz, ekber lafzını söylemek vacip, elleri kulak hizasına kaldırmak sünnet, parmakları kulak yumuşağına değdirmek müstehaptır.

Namazda kıraat için yeterli olan miktar:İmami Azama göre: Kuran ismi verilebilecek miktardır. İmameyne göre ise 3 ayet
 
Soru 14 - Namaz Vakitleri ,Asrı Evvel, Asrı Sani, Cemi'i takdim cem'ite'hir ve müstehap vakitler nelerdir? (S.10)

Cevap: Sabah namazın ilk vakti fecri sani doğduğu zaman başlar güneş doğmadan az önceki vakte kadar devam eder.
Öğle namazı: Güneşin zevalinden sonra başlar. îmamı Azam hazretlerine göre her şeyin gölgesi iki misli oluncaya kadar, imameyne göre ise her şeyin gölgesi bir misli olduğu zamana kadar devam eder.
İkindi vakti: Öğle vaktini her iki görüşe göre çıktığı zaman başlar ,güneş batmazdan az önceki vakitte sona erer.
Akşam vakti: Güneş battığı zaman başlar, şafak battığı zaman sona erer.
Yatsı vakti: Şafak battığı zaman başlar, Fecir doğmadan az önceki vakte kadar devam eder.
Asrı evvel: İmameyne göre her şeyin gölgesinin bir misli olduğu zamandır.
Asrı sani: imamı Azam hazretlerine göre ise feyi zeval (güneş zevale başladıktan sonra ters tarafda hasıl olan ilk gölgedir.) müstesna her şeyin gölgesi iki misli olduğu zamandır.

Cem'i takdim; Hacıların Arafatta öğle vaktinde bir ezan ve iki kaametle öğle ve ikindi namazını kılmalarına denir.
Cem’i te’hir; ise Müzdelife de bir ezan ve bir kaametle, yatsı vaktinde akşam ve yatsı namazını kılmalarına denir.

Müstehap vakitler: Sabah namazını ortalık ağarıncaya kadar,
Öğle namazını yazın hava serinleyinceye kadar geciktirmek, kışın öğleyi acele ederek, ikindi namazını güneş gözü kamaştırmayacak hale gelmezden biraz önceye kadar tehir, akşam namazını acele, yatsı namazını gecenin üçte birine dek tehir ederek kılmak müstehapür.
Yine vitir namazının,gece namazına kalkmayı ümid edenin gecenin sonu kadar tehir etmesi de müstehaptır.

Soru 15 - Ezanın tarifi, Hükmü, Ne zaman meşru kılındığı, Ezan duası, Abdestsiz ve Cünüb olanın Ezanı Caizmidir? (S. 11)

Cevap: Ezan: îlâmü vaktissalati bi vechin mahsusin (hususi vecihler İle namaz vaktini bildirmektir.)

Hükmü: Sünneti Müekkede dir. Hicretin ikinci yılında meşru kılınmıştır. Abdestsizin ezanı caizdir. Abdestsiz kamet ve cünüpken ezan okumak mekruhdur.

Soru 16 - Cemaatle Namazın Hükmü, İmamete en layık olan kimdir, Safların tertibi nasıl olmalıdır?(S. 14)

Cevap: Cemaatla namazın hükmü:sünneti müekkededir.(hüdâ).
İmamete en layık olanlar: 1-Sünneti en iyi bilen  2-Kıraeti en iyi olanı 3-En vera ve takva sahibi olanı 4-en yaşlı olanıdır.

Safların tertibi: Bir kimse yalnız bir erkeğe imam olsa onu sağ yanma alır. İki veya daha çok kimseye imam olduğu takdirde önlerine geçer. İlkin erkekler sonra Çocuklar daha sonra Hünsalar sonrada Kadınlar saf tutar. Kadınların yalnız oldukları halde içlerinden birini imam ederek cemaatle namaz kılmaları mekruhtur.



Soru 17 - Birbirine İmameti Caiz Olan ve Olmayanlar kimlerdir? Sahibi Tertip ne demektir?(S. 15)

Cevap: Caiz olanlar: Teyemmüm edenin abdest almış olana, meshler üzere mesh edenin ayaklarını yıkayana, oturarak namaz kılanın ayakta namaz kılana ve nafile kılanın, farz kılanın arkasında namaz kılması caizdir.

Caiz olmayanlar: İdrarım tutamayan kimsenin arkasında, temiz ve özrü olmayan bir kimse, müstehaze olan bir kadın arkasında temiz olan bir kadın, okumak bilmeyenin arkasında okuma bilen, çıplak olan bir kimsenin arkasında giyinmiş olan namaz kılamaz. Yine rüku ve secde ile namaz kılmağa gücü yetenin, ima ile namaz kılana uyması caiz olmadığı gibi farz kılanda nafile kılana uyamaz.

Sahibi tertip: Buluğ çağına ulaştıktan sonra altı vakit namazı kazaya kalmayan kimseye denir.Altı vakit namazı kazaya kalınca tertip sahibi olmaktan çıkar.artık o kimsenin ne kaza namazları arasında nede kaza namazları ile vakit namazları arasında sıra gözetmesi gerekmez.

Soru 18 - Kerahet vakitleri nelerdir? Bu vakitlerde hangi ibadetleri yapmak caizdir?(S.16)

Cevap: Kerahet vakitleri üçtür. Tulu’ (güneş doğduktan sonra imamı Azam'agöre 48 Imameyne göre 32 dak. içinde), İstiva (Güneş tam zeval vaktinde iken yani öğle namazından evvelki 15-20 dk.içinde), Gurûb (Güneş batarken yani akşam namazından evvelki 45 dk. İçinde. Bu vakitte ancak o günün ikindi namazının farzı kılınır.

Not: Bu üç vakitte kazaya kalmış farz namazlar, vacip namazlar, kerahat vaktinden evvel hazırlanmış cenazenin namazı kılınmaz yine önceden okunmuş bir secde ayetinden dolayı tilavet secdeside yapılmaz. Aksi takdirde iadeleri lazımdır, bu üç vakitte nafile namazda kılınmaz. Fakat kılındığı takdirde iadesi icap etmez. Kerahet vakitlerinde kuran okuyup, zikir yapmak caizdir. Sabah namazı vakti girdikten sonra (sabah namazının sünneti hariç) güneş doğana kadar, ikindi kılındıktan sonra güneş batana kadar nafile namaz mekruhtur.

Soru 19 - Gündüz ve gece kılınan nafile namazları kaç rekat olarak kılınır? (S. 16)

Cevap: Gündüz nafileleri bir selamda iki rekat dilerse dört kılabilir. Bunun üzerine ziyade mekruh olur. Gece nafileleri ise İmamı Azam Hz.lerine göre bir selamda sekiz rekat olarak kalınabilir. Bunun üzerine ziyade mekruh olur. İmameyne göre ise bir selamla iki rekat kılınır bunun üzerine ziyade mekruh olur. Farz namazların ilk iki rekatında kıraat vacip geriye kalan rekatlarda muhayyerdir, dilerse susar dilerse teşbih eder. Vitir ve nafile namazların tüm rekatların da kıraat vaciptir. Nafile namaza başlayıp bozan onu daha sonra kaza eder. Nafile namazlar kıyama gücü yettiği halde oturarak kıhnabilir.

Soru 20 - Sehiv secdesinin hükmü ve ne zaman icap ettiğini söyleyiniz? (S. 17)

Cevap: Namazda bir fiilin fazla ve eksik yapılması halinde selamdan sonra sehiv secdesi vaciptir. Vacibin terk ve tehirinde farzın yalnız tehirinde lazım gelir.

Soru 21 - Hastanın Namaz Kılma şeklini anlatınız.(S. 18)

Cevap: Hasta özrü sebebiyle ayakta namaz kılmaya kadir olmadığı zaman, namazını rukü ve secde ile oturarak kılar.
Eğer rüku ve secdeye gücü yetmezse secdesini rukuundan aşağı olmak üzere ima ederek kılar.
Hasta oturmaya muktedir değilse arkası üstü yatar ve ayaklarını kıbleye doğru uzatarak rüku ve secdeyi ima ile yaparak namazını kılar.
İma etmeye gücü yetmez ise namazım tehir eder, göz kaş ve kalbi ile ima etmez.
Bir kimse ima ile namaz kılarken, rüku ve secde üzerine kadir olsa, zayıf üzerine kuvvetliyi bina olacağından namazı yeniden kılar. Bir kimse baygın olarak beş vakit veya daha az namazı geçirse iyileşdiği vakit kaza eder. Baygınlık beş vakit namazdan fazla sürerse geçen namazları kaza etmez.

Soru 22 - Tilavet secdesi Kuran-ı Kerimde kaç yerde, nerelerdedir? Hükmünü söyleyiniz ve yapılışını anlatınız. (S.19)

Cevap: Tilavet secdesi kuran-ı kerimde on dört yerde olup hükmü okuyan ve işiten üzerine vaciptir.

 
1- Araf
2- Rad
3- Nahl
4- İsra
5- Meryem
6- Hac
7- Furkan
8- Neml
9- Secde
10- Sad
11- Fussilet
12- Necm
13- İnşikak
14- Sure-i Alak
 

Yapılış şekli: secde yapacak kıbleye döner, ellerini kaldırmadan tekbir alarak secdeye varır secde de üç defa subhane rabbiyel a'la der sonra tekbir alarak ayağa kalkarken semiğna ve etağna gufraneke Rabbena ve ileykel masîr der.

Soru 23 - Sefer nedir, seferle hangi hükümler değişir, vatan kaç kısımdır? (S.20)

Cevap: Sefer; Karada deve ile veya yaya yürüyüşle on sekiz saatlik(bugünkü ölçü ile doksan kmlik), denizde ise altmış millik bir mesafeye gitmektir.

Seferle Değişen Hükümler: Dört rekatlı farz namazların kısaltılması, oruç tutmamanın serbest oluşu, mesh müddetinin uzaması, cuma ve bayram namazlarının düşmesi, kadın için mahremi olmaksızın sefere çıkamaması.

Vatan üç kısımdır: Vatan-ı asli, vatanı ikamet, vatanı sükna

Vatan-ı asli: Kişinin doğduğu veya evlendiği yerdir. Yaşamaya niyet edip ayrılmak istemediği yerde vatanı aslidir. Vatanı asli ancak vatanı asli ile bozulur. Bir kişinin birden fazla hanımı olup her bireri ayrı ayrı şehirlerde olsalar hiç birinde seferi olmaz.
Vatan-ı ikamet: Müsafirin en az on beş gün kalmaya niyet ettiği ve vatanı aslisine 90 km mesafede bulunan yerdir. Burada namazlar kısaltılmaz. Vatanı ikamet; vatanı asli ve başka bir vatanı ikametle bozulur. Sükna ile bozulmaz.
Vatan-ı sükna: Müsafirin on beş günden az kalmaya niyet ettiği ve asıl vatanına 90 km veya daha fazla mesafede bulunan yerdir. Dört rekatlı farzlar iki kılınır. Müsafir bir kimse seferde kazaya kalan dört rekatlı farzlan,seferde veya memleketine döndüğünde iki rekat olarak kaza eder. Mukim iken kazaya kalan namazları ise dört rekat olarak kaza edilir.

Soru 24 – Cuma Namazının hükmü, vücubunun ve sıhhatinin şartları nelerdir?

Cevap: Hükmü farzdır. Vücubunun Şartları: Erkek olmak ,hür olmak, mukim olmak,sıhhatli olmak, gözleri sağlam olmak, ayakları sağlam olmak,namaza gitmeye mani ve gitmemeyi mubah kılan bir özür bulunmamak.

Sıhhatinin Şartları: Cuma kılınacak yerin şehir olması, imamdan başka üç kişinin bulunması, emir veya vekilinin kıldırması, öğle namazı vaktinde kılınması, cemaatin huzurunda hutbe okumak, cuma kılınan yerin herkese açık olması.

Soru 25 - Bayram namazlarının hükmü ve vakti nedir, kaç rekat ve tekbirden oluşur ve bunların hükmü nedir?

Cevap: Hükmü: Kendisine cuma kılmak farz olanlara vaciptir.
Vakti:Güneş (bir veya iki mızrak boyu) yükselmesiyle girer. Güneşin zevaline dek devam eder. 2 rekat Dokuz tekbirden ibarettir. Tekbirlerin hükmü ise vaciptir.

Soru 26 - Ramazan ve Kurban bayram namazlarına giderken yapılması müstehap olan fiiller nelerdir?

Cevap: Ramazan bayramında: Kişinin musallaya çıkmazdan evvel yemesi, gusül abdesti alması, güzel koku sürünmesi, İmam-ı Azama göre yolda tekbir getirmemesi, İmameyne göre tekbir getirmesi müstehabdır.

Kurbanda: Gusül abdesti alması, güzel koku sürünmesi, yemeyi namazdan sonraya tehir etmesi müstehaptır.

Soru 27 - Teşrik tekbirlerinin hükmü nedir, ne zaman başlar ne zaman sona erer?

Cevap: Hükmü vaciptir. İmamı Azam’a göre, arefe günü sabah namazında başlar, bayramın birinci günü ikindi namazının akabinde sona erer. (8 vakit) İmameyne göre; arefe günü sabah namazında başlar bayramın dördüncü günü ikindi namazının akabinde sona erer.(23 vakit)

Soru 28 - Cuma ve Bayram namazlarının hutbeleri arasındaki farklar nelerdir?

Cevap: Cuma hutbesi; sıhhatinin şartı; bayram hutbeleri sünnettir. Cuma hutbesi namazdan evvel okunur, bayram hutbeleri ise namazdan sonra okunur. Hutbe olmadan cuma namazı sahih olmaz, bayram namazları ise sahih olur. Ancak sünneti terk ettiği için mekruh işlemiştir.

Soru 29 - Salatı küsüf, husuf ve istiska ne demektir?

Cevap: Salat-ı Küsûf: Güneş tutulması namazı demektir.
 Salat-ı Husûf: Ay tutulması namazı demektir.
 İstiska; Yağmur taleb etme namazı (duası) dır.

Soru 30 - Teravih namazının hükmü nedir ve kaç rekattır, Salat-ı Havf nedir?

Cevap: Teravih namazı sünnettir. Yirmi rekat olup yatsı namazından sonra kılınır.
Salat-ı Havf (korku namazı): Düşman saldırısı, sel ve yangın felaketi gibi tehlikeler karşısında bulunan İslam cemaatının, kendilerini idare eden idareciyi veya muhterem bir zatı imam edinerek onun arkasında farz bir namazı nöbetleşe kılmalarıdır.
 
Soru 31 - Cenaze namazının hükmünü, kaç rekat olduğunu ve cenaze duasını söyleyiniz?

Cevap: Hükmü farz-ı kifâyedir. Dört tekbir ve bir kıyam ile eda edilir. Cenaze duası: Allahümmeğfir li hayyina..ilh

Soru 32 - Kefen kaç kısımdır. Erkek ve kadınlar için sünnet olan kefen nelerdir?

Cevap: Kefen üç kısımdır:    1- Kefen-i sünnet
2- Kefen-i kifaye
3- Kefen-i zaruret

Kefeni sünnet; Erkekler için üç parça olup; kamis, izar, lifafedir. Kadınlar için ise beş parçadır; kamis, izar, lifafe, baş ve göğüs örtüsüdür.
Kefeni kifaye: Erkekler için izar ve lifafe, kadınlar içinse; izar, liafe ve baş örtüsüdür.
Kefeni zaruret ise yalnız bir kattır.

Soru 33 - Kabrin genişliği ne kadar olmalıdır, lahd ne demektir?

Cevap: Kabrin uzunluğu: Ölünün uzunluğu kadar. Genişliği: Ölünün uzunluğunun yansı kadar, derinliği ise asgari göbeğe kadar olup ondan fazla olması evladır. Lahd : Mezarın kıble tarafının oyularak ölünün buraya konulması için kazılan yere denir.

Soru 34 - Erkekler arasında ölmüş olan bir kadını kim yıkar? Vücûdunun bir kısmı olmayanın cenazesi kılınır mı?

Cevap: Bu kadının mahremi varsa, bu mahremi ona eli ile teyemmüm ettirir. Mahremi yoksa yabancı bir erkek eline bir bez parçası alır ve gözlerini kapatarak ona teyemmüm aldırır. Erkek için de hüküm böyledir. Bir kadın vefat eden kocasını yıkayabilir ancak koca vefat eden hanımını yıkayamaz. Ölmüş olan bir müslüman'ın başı ile beraber vücûdunun çoğu bulunursa, yıkanır kefenlenir ve namazı kılmır. Fakat başsız olarak, vücûdun yansı bulunsa veya gövdesinin çoğu kaybolmuş olsa yıkanmaz kefenlenmez ve üzerine namaz kılınmaz, bir beze sarılarak gömülür.

Soru 35 - Şehit kimdir, kaç kısımdır? Mürtes kime denir?

Cevap: Şehit: Müşrikler tarafından öldürülen veya muharebe meydanında yaralı bulunan yahut müslümanlar tarafindan zulmen katledilip de katli sebebiyle diyet vacip olmayan müslümana denir.
Hakiki şehit: Harp meydanında kafirler tarafindan öldürülene denir.Şehit yıkanmaksızın kefenlenip namazı kılınır. Hükmi şehit: Mürtes kimseye denir. Mürtesde: Muharebe meydanında yaralandıktan sonra yiyip içen, tedavi gören, bir namaz vakti yaşayan yahut muharebe meydanından yaralı olduğu halde ölmeden bir yere naklolunan ve bilahere ölene denir. Mürtes yıkanır.

Soru 36 - Muktedî kime denir, kaç kısımdır? Kabenin içinde ve üstünde namaz caiz midir?

Cevap: Muktedi: îmama uyan kişiye denir. Üç kısımdır:

1- Müdrik: Namazin başından sonuna kadar fasılasız olarak imama uyan ve bütün rekatlan imamla beraber kılan kimsedir.
2- Lahık: Namaza imamla beraber başladığı halde bir özür sebebiyle namazın tamamını veya bir kısmım imamla kılamayan kimsedir.
3- Mesbuk: Bir rekat kılındıktan sonra imama uyan kimsedir ki, son oturuşta dahi imama uysa bile mesbuk sayılır. Mesbuk kaza edeceği rekatlarda tek başına namaz kılan gibidir.
Kâbenin üstünde namaz, edebe muğayir olacağından mekruhtur. Kabenin içinde ise, imamı geçmemek şartıyla istediği cihete dönüp namaz kılabilir.

Soru 37 - Zekat nedir? Kimlere farzdır? Caiz olmasının şartı nedir?

Cevap: Zekat, lügaten:Taharet ve nema manasına gelir. Şer'an: Allah nzası için hususi şahsa, hususi maldan hususi cüz'i temlik etmektir. Hür, müslüman, baliğ ve akıllı olan kimseye(asli ihtiyaç ve borcundan fazla olarak)mülkü tam ile nisaba malik
olmak ve üzerinden bir sene geçmek şartıyla malının zekatını vermesi farzdır. Caiz olmasının şartı; niyetin edaya yakın olması veya vacip olan miktan ayırırken niyetin bulunmasıdır.

Soru 38 - Nisap ne demektir. Deve, sığır, koyun, at, altın, gümüş ve ticaret mallarının nisap miktarı nedir?

Cevap: Nisap: Kişi üzerine zekatın vacip olabilmesi için takdir olunan şer'i miktara denir. Devenin nisabı 5’dir. Beşten dokuza ulaşıp Saime (senenin tamamını veya ekserisini dışanda otlayarak geçirirse) olur ve üzerinden bir sene geçerse zekat olarak bir koyun verilir.
Sığırda nisab 30 dur. Zekatı: 30 sığır, saime olup üzerinden bir yıl geçtiği zaman bir teb'i veya tebi'a (bir yaşını bitirmiş erkek veya dişi buzağı) verilir.
Koyunda nisap 40 dır. Sayı 40 a ulaşıp saime olur ve üzerinden bir sene geçmek şartıyla 120 koyuna kadar bir, 200 e kadar iki, 201den 400 e kadar üç koyun verilir.
Atın nisabı yoktur. Zekatı, dilerse her ata karşılık bir dinar, dilerse onları kıymetlendirir, 200 dirhemde 5 dirhem verir.
Altın: Nisabı 20 (yani 80,18 gr) miskaldir.Zekatı ise 20 miskalde yarım miskal verilir. Gümüş nisabı 200 dirhem, zekatı:200 dirhemde (640 gram) 5 dirhemdir.
Ticaret malları cinsi ne olursa olsun zekat farzdır. Değeri altın ve gümüşün herhangi biri üzerinden nisabı doldurduğu takdirde,fakirlerin menfaatına en uygun olanı ile değerlendirilip zekatı verilir.

Soru 39 - Öşür ve hükmü nedir ve miktarını beyan ediniz.

Cevap: Öşür; ziraat mahsullerinin zekatıdır ve farzdır. Miktarı; öşür arazisi, eğer yağmur veya ırmak suyu ile sulanırsa onda bir , eğer dolap, hayvan veya satın alınan sularla sulanırsa yirmide bir öşür alınır.
 
Soru 40 - Zekat verilmesi caiz olan ve olmayan kimseler kimlerdir?

Cevap: Zekat; fakirlere, miskinlere, zekat toplama memurlarına, müellefe-i kuluba, kölelikten kurtulacak kimselere, borçlulara, Âllah yolunda olanlara, yolda kalmışlara verilir.
Zekat verilmeyenler: Zekat veren kişi, babasına, dedesine, oğluna, torununa, torununun oğluna, anasına, nenesine, zevcesine zekatını vermesi caiz değildir. İmameyne göre fakir olan hanımına verebilir. Zimmiye kişi kölesine zekat veremez.

Soru 41 - Sadaka-i fıtır nedir, şartı ve vacip olma vakti, miktarı nelerdir?

Cevap:  Sadaka-i Fıtır: Ramazan ayında verilmesi vacip olan bir sadakadır. Şartı ev, elbise, ev eşyası, at, silah gibi asli ihtiyaçlarından fazla ve nisap miktarına mala malik olan her hür müslümana, kendisi, küçük çocukları için fitır sadakası vermesi vaciptir. Fıtır sadakasının vucübu; bayram günü tan yerinin ağarmasıyla başlar, bayram namazından çıkma zamanına kadar devam eder. Vaktinden evvel verilmesi de caizdir. Miktarı: Buğdaydan yarım sâ' (520 dirhem), hurma, kuru üzüm ve arpadan bir sâ'(bin kırk dirhem ) verilir.

Soru 42 - Oruç nedir? Farzları nelerdir? Kaç kısımdır? Geceden niyet icap eden ve icap etmeyen oruçlar nelerdir?

Cevap: Lügaten: İmsak(tutmak) manasina gelir. Şer'an: Oruç tutmaya ehil olan bir kimsenin sabahtan akşama kadar yemeği, içmeği ve cinsi münasebeti terk etmesidir.

Farzları: Niyet etmek, niyetin ilk ve son vaktini bilmek, ikinci fecirden, güneş batıncaya kadar orucu bozan şeylerden kendini tutmaktır.

Oruç altı kısımdır:

Farz: Ramazan orucunun edası, kaza ve kefaret oruçlarıdır.
Vacip: Bozulan nafile orucun kazası ve adak orucudur.
Sünnet: Muharrem ayının 9 ile beraber 10. (Aşure) günü tutulan oruçtur.
Mendup: Her aydan tutulan üç gün oruçtur
Nafile: Şu sayılanlardan başka mekruh olmayan oruçlar nafiledir
Mekruh: Yalnız aşure günü tutulan oruç, Ramazan bayramının birinci günü, Kurban bayramının 1.2.3. ve 4. günü oruç tutmak tahrimen mekruhtur.

Geceden niyet icap eden oruçlar: Ramazan’ın kazası, nafileden bozulan ve günü gününe tutulan oruç, keffaret orucu ve günü belli olmayan nezir oruçları.
Geceden niyet icap etmeyen oruçlar: Ramazan ayında tutulan oruç, zamanı muayyen olan nezir ve nafile oruçlar.

Orucu bozup sadece kaza icap ettiren şeyler:

1- Oruç hatırındayken boğazına bir şey kaçmak
2- Niyetin vakti geçip öğleden sonra niyet etmek
3- İğne vurdurmak
4- Burnuna ilaç çekmek
5- Kusmuğunu ağzından çıkarmayıp yutmak
6- Kulağna yağ akıtmak
7- Güneş battı zannıyla iftar etmek.

Keffaret icap ettiren şeyler:

1- Bilerek yemek içmek
2- Bilerek cinsi münasebette bulunmak
3- Gıybet ettikten sonra (orucu bozuldu diye) bilerek orucu bozmak
4- Hanımının veya sevdiği birinin tükrüğünü yutmak.

Oruçluya mekruh olan şeyler:

1- Zaruretsiz bir şey tatmak
2- Zaruretsiz bir şey çiğnemek
3- Öpmek
4- Kişinin eşiyle sarılması ve kucaklaşması
5- Kan aldırmak
6-Tükrüğünü ağzında biriktirip yutmak



Orucu bozmayan şeyler:

1- Unutarak yemek içmek ve cinsi münasebette bulunmak
2- Dokunmak ve öpmekle değil de sadece bakmak ve düşünmekle meninin gelmesi
3- Uyurken ihtilam olmak
4- Ağza gelen balgamı yutmak
5- Burnuna inen akıntıyı yutmak
6- Göze ilaç damlatmak

Bilerek orucu bozmak haramdır. Hükmü kefarettir .

Oruç Kefareti :

1- Köle azad etmek
2- Altmış gün peş peşe oruç tutmak
3- Altmış miskini sabah akşam doyurmak.

Oruç İçin Fidye: Oruç tutmaya gücü yetmeyen şeyhi fâni (ihtiyar) oruç tutmaz, tutamadığı her gün için kefaretlerde olduğu gibi bir yoksulu doyurur (yahut kıymetini verir.)

Eyyamı Menhiyye (Kendisinde oruç tutmak haram olan günler): Ramazan bayramının birinci günü ve kurbanın 1.2.3/ve 4. günü Allahü Tealanın ziyafetinden yüz çevirmek olduğundan bu günlerde oruç tahrimen mekruhtur.

Soru 43 - İtikâf ve hükmü nedir, kaç kısımdır? Mûtekife haram olan şeyler nelerdir?

Cevap: İtikaf: Beş vakit namaz cemaatla kılınan bir mescidde oruç ve itikaf niyetiyle kalmaya denir. Hükmü, müstehaptır.Üç kısımdır:

Vacip olan itikaf ki; nezredilen itikafâ denir.
Sünnet olan, Ramazan-ı Şerifin son on günü yapılan itikaf.
Müstehap olan itikaf ise bu ikisinin haricinde yapılan itikattır.

Haram olan şeyler: Vatı’ etmesi, dokunması, öpmesi haramdır.Mutekif mescitten çıkmaz ancak insanî ihtiyaçları için çıkabilir.

Soru 44 - Haccın tarifi, vücubunun şartı ve kısımları nelerdir?

Cevap: Hac: Hususi fiiller ile hususi zamanda, hususi mekanı ziyaret etmektir. Vucubunun şartı: Dönünceye kadar evladı ıyalinin nafakasından ve kendisine lazım olan şeylerden ve meskeninden fazla olarak kendisini hacca götürecek binek ve nafakaya muktedir olup yolda emniyetli olursa, hür, müslüman, akıllı, baliğ olan kimselere ömründe bir defa hac yapması fazdır.

Kısımları üçtür:     1- Hacc-ı İfrat
      2- Hacc-ı Kıran
      3- Hacc-ı Temettü




Hacc-ı İfrad: Beraberinde umre yapmaksızın yalnız başına yapılan hacdır ki, ihrama girerken sadece hacca niyet edilir.
Hacc-ı Kıran: Hac mevsiminde bir ihramla hem umre hem de farz olan haccı yapmaktır.     Haccı Hacc-ı Temettü: Hac mevsiminde önce umre için ihrama girilip umre yapıldıktan sonra aynı mevsimde yurda dönmeden tekrar ihrama girilerek yapılan hacdır.
En faziletli olan hac, haccı kıran daha sonra haccı temettü daha sonrada haccı ifrattır.
 
Soru 45 - Haccın farzları ve vacipleri nelerdir? Mikat ne demektir ve mikat mahallerii nelerdir? Telbiye ve Tehlil nedir?

Cevap: Haccın farzları üçtür: İhrama girmek, Arafat’ta vakfe yapmak ve tavâf-ı ziyarettir.

Vacipleri:

 
1- Safa ile Merve tepeleri arasında koşmak
2- Müzdelifede vakfe yapmak
3- Şeytan taşlamak
4- Kurban kesmek (Kıran ve temettü için)
5- Tıraş olmak
6- Tavafi sadar yapmak
 

Mikat: Hac için Mekke dışından gelenlerin ihramsız geçmeleri caiz olmayan mevkilerdir. Mikat Mahalleri: Medine ehli için; Zulhuleyfe, Iraklılar için Zatı ırk, Şam ehli için Cuhfe, Necd ehli için Karan, Yemenliler için Yelemlemdir. Deniz ve hava yoluyla Türkiye'den gidenler için Cuhfe yakınındaki Rabiğ denilen mahaldir. Faziletli olan hava limanından girmektir.

Telbiye: Lebbeyk Allahümme Lebbeyk. Lebbeyke lâ şerike leke lebbeyk. İnnel Hamde Vennimete leke velmülk. Lâ şerike lek.

Tehlil: Allahü Ekber Allahü Ekber La İlahe İllAllahü VAllahü Ekber Allahü Ekber Ve Lillahil Hamd.

Soru 46 - İhram, Sa’y, Cemre-i Akabe ne demektir? Tavaf kaç kısımdır, hükümleri nelerdir?

Cevap: İhram: Hacı adaylarının giymiş olduğu izar (belden aşağı giyilen) ve rida (sırtına örtülen)dan meydana gelen bez parçalandır.
Sa’y: Safa ile Merve tepeleri arasında koşmaya denir. Safada başlayıp Mervede biter yedi şavttan meydana gelir.
Cemre-i Akabe: Büyük şeytan taşlamaya denir.

Tavaf üç kısımdır:
Tavafi kudüm (ayak basma tavafi) sünnettir.
Tavafi ziyaret: Bayramın birinci günü yapılan tavaftır ki hükmü farzdır.
Tavafi sadar: Ddönüş, veda tavafı vaciptir.

Soru 47 - Hac ayları nelerdir? Umre ne demektir? İhsar ve Muhsar kime denir, Hedyi izah ediniz?

Cevap: Hac ayları üçtür. Şevval, Zilkade ve Zilhicce'nin ilk on günüdür.
Umre: Farz olan haccın yapıldığı günlerin dışında yapılan, nafile hacca denir. İhram, tavaf, sağydan ibarettir
İhsar: Şer-i bir özür sebebiyle, ihramlı kişinin Arafat vakfesi ve ziyaret tavafindan veya Umre için ihrama girmiş olanında tavafdan alıkoyulmasıdır. Bu şekilde alıkoyulan şahsa muhsar denir
Hedy: Hz. Allaha yakınlık için, Haremi Şerifte kesilen kurbandır. Bu kurban da deve, sığır ve davardır. İki kısımdır; vacip ve nafile.

[Şeyma©]

MUAMELAT BAHSİ

Soru 48 – Bey’in tarifi, erkan-ı bey’ ve bey'in kısımlarını söyleyiniz? Muhayyerât kaç kısım, muhayyerlik şartı nedir?

Cevap: Bey'i: Karşılıklı rıza ile malı malla değiştirmeye denir. Erkan-ı bey’; Bayi: satıcı Müşteri:alıcı Mebiğ: Alış- verişe mevzu olan mal. İcab: Bir akdi yapmak için ilk evvel söylenen sözdür. Kabul: Bir akdi yapmak için icaptan sonra, ikinci defa söylenen sözdür. Bu icap ve kabul her iki taraftan da olabilir.
Bey'in kısımları:

1- Bey'i Sahih: Ivazları aslen ve vasfen sahih olan alış veriştir. Mesela sığır satmak
2- Bey'ı Fasid: Ivazların aslen sahih olup, vasfen sahih olmamasıdır. Havadaki kuşu satmak
3- Bey'ı Batıl: Ivazların aslen ve vasfen sahih olmamasıdır. Hınzır ve şarap satmak gibi.
4- Bey'i Mevkuf: Geçerli olması sahibinin iznine bağlı olan alışverişdir.
5- Bey'i Mekruh: Cuma namazı vaktinde yapılan alışveriştir.

Muhayyerât üçtür: Hıyar-ı şart, hıyar-ı ru'yet, hıyar-ı ayb. Muhayyerlik şartı İmam-ı Azam’a göre: Üç gün ve üç günden azı caiz, fazlası caiz değildir. İmameyne göre: Belirli bir müddet tayin edildiği takdirde caizdir.

Soru 49 - İkale, Murabaha ve Tevliye ne demektir ne zaman sahih olur?

Cevap: İkale: Tarafların icab ve kabul ile, alışverişi bozmaları, ortadan kaldırmalarına denir. Murabaha maliyeti üzerine bir miktar kâr konularak yapılan satış. (Karlı satış) Tevliye: Maliyetine (kârsız) satış demektir. Murabaha ve Tevliye, bedeli (tartı ve ölçek gibi) misliyattan olmadıkça sahih olmaz.

Soru 50 - Riba (faiz) tarifi, kısımları, illeti ve ne zaman haram olduğunu söyleyiniz?

Cevap: Riba: Lügatte; fazlalık demektir. Şeran ise: Bir cinsten olan iki şeyden birinin diğeri üzerine, şer'i ölçülere göre karşılıksız olarak fazla olmasını, alışverişte müteakıdeynden birisi için şart koşmaktır. Hükmü: Haramdır. İki kısımdır:

Riba-i Fadl: Karşılığında hiçbir şey bulunmayan ziyadedir.
Riba-i Nesi-e: Ziyadesi geç ödemeden yani bir müddetten ibaret olan riba'dır. İlleti: Keyl meal cins ve vezin meal cinstir. Haram olma zamanı: Cinsi, cinsi mukabilinden fazla olarak satıldığında haram olur.

Soru 51 - Selem nedir? Sıhhatinin şartlan nelerdir?

Cevap: Selem: Lügaten; öne almak, teslim etmek. Şer'an: Şer'an muteber şartlarla, bayi üzerine borç olmak üzere bir şeyi satmaktır.(Kısaca, para peşin mal veresiye olan alışveriş demektir). Selemle alakalı tabirler müslemün ileyh: Se!em alışverişinde bayi. Rabbüsselem: Müşteri . Müslemün fıyh: Mal(satılan şey) Re'si mal: Semen, para.

Sahih olmasının şartları: Cinsi malum- nev-i malum- sıfatı malum- miktarı malum -eceli malum olacak.


Soru 52 - Rehin nedir? Hangi mallarda rehin caiz değildir?

Cevap: Rehin: Lügaten; haps etmek Şer'an; kendisinden istifade mümkün olacak bir hak ile bir şeyi haps etmektir. Râhin: Rehin veren. Mürtehin: Rehin alan. Rehin: Rehin olarak verilen mal.
Rehni caiz olmayan mallar: Müşterek malların, emanet mallarının, ağacı bırakıp yalnız meyveyi ve tarlayı bırakıp yalnız ekini rehin etmek caiz olmadığı gibi meyvesiz ve ekinsiz olarak yalnız ağacı ve yeri rehin etmek de caiz değildir. Vedia, müdarebe ve şirket malı gibi emanetlerin rehnedilmesi de caiz değildir.

Soru 53 - Hacrin Tarifi, hacri icap eden sebebler kaçtır. Tasarrufları caiz midir?

Cevap: Hacr lügaten:men etmek(alıkoymak). Şer'an: Kavlî(sözlü) olan tasarrufun geçerliliğini men etmektir. Hacri icap eden sebebler üçtür. 1-Küçük olmak yani baliğ olmamak 2-Köle olmak 3-Delilik. Küçük olanın velisinden, kölenin de efendisinden izin almadan tasarrufları caiz değildir. Delininse hiçbir zaman tasarrufu caiz olmaz.

Soru 54 - İkrarın tarifi ve bununla alakalı ıstılahlar nelerdir?

Cevap: İkrar: Lügaten; sübüt ve itiraf manasına gelir. Şer'an ise geçmiş bir muamele sebebiyle kendisine vacip olan bir hakkı haber vermesi, onu ikrar etmesidir.
Mukır: İkrar eden(verici). Mukarun leh: Kendisi için ikrar olunan(alıcı). Mukarrun aleyh(bih): İkrar olunan hak( para)
 
Soru 55 - İcare nedir? Nasıl sahih olur? Kaç kısımdır?

Cevap: İcare: Bir şeyi kiraya vermek, cins ve miktar bakımından belli olan bir menfaati belli bir bedel karşılığında satmaya denir. Menfaatin ve ücretin malum olmasıyla sahih olur. Ücretle çalışan işçiler iki kısımdır:

1-Ecir-i Müşterek: Boyacı ve terzi gibi sadece bir kişiye çalışmayan ve işi yaptıktan sonra ücrete hak kazanan kişidir.
2-Ecîr-i Hâs: Yalnız kiralayana iş görmek üzere tutulan işçidir ki kendisini teslim ettikten sonra ücrete hak kazanır. Aylık hizmetçi gibi. Mûcir: Bir şeyi kiraya veren. Müste'cir: Bir şeyi kiralayan kimse.

Soru 56 - Şüf‘anın tarifi, şartları, hak sırası, hangi şeylerde şuf’a hakkı yoktur?

Cevap: Şüf’a: Lügaten; katmak ve toplamak manasınadır. Şer'an: Satılan bir akarı, ona komşu olan veya ortak olan kimsenin öncelikle satın alma hakkıdır. Şef’i: Şuf’a hakkı olan. Meş'fu: Şufa hakkına mahal olan yere denir. Meşfûun bih: Şufa hakkının doğmasına sebeb olan şufadarın mülküne denir.

Şartları: Satılan malın gayri menkul olması, satılan malın satanın malı olması, satılan malın bir bedel mukabilinde olmasıdır.

Şufada hak sırası: Satılan akarda ortaklık, mal hakkında (aynı yolu kullanmak gibi) ortaklık, komşuluk.




Şufanın hakkının olmadığı şeyler:

1- Ticaret mallarında ve gemilerde
2- Köleyi azad için verilen evlerde
3- Mehir olarak verilen veya kadının kendisini boşaması için kocasına verdiği evde
4- Kasden adam öldürmede sulh bedeli olarak verilen evlerde şufa hakkı yoktur.

Soru 57 - Şirketin tarifi ve kısımları nelerdir?

Cevap: Şirket: Lügaten; ortaklık demektir. Şeran:İki veya daha fazla kişinin bir mahalde hususileşmesidir.

Şirket iki kısımdır:

1-Şirketi Emlak: İki kişinin beraberce satın aldıkları veya beraberce varis oldukları bir maldaki ortaklığına denir.
2-Şirketi Ukûd: İki veya daha çok kimseler arasında sermaye ve kâr müşterek olmak üzere yaptıktan ortaklık akdine denir.

Şirket 4 kısımdır.

1- Şirketi Mufavaza: İki kişinin malda, tasarrufta ve borçta müsavi olmak üzere kurdukları şirkettir. Hür Müslüman akıllı, baliğ kimseler arasında caiz olur. Müslümanla kafir arasında, efendi ile kölesi arasında, sabi ile baliğ arasında caiz değildir.
2- Şirketi İnan: Ticaret maksadıyla iki veya daha fazla kişi tarafından, sermaye konularak akd edilen bir şirkettir. Ortaklar arasında eşitlik şartı aranmaz birinin payı diğerinden fazla olabilir. Vekillik esasına göre kurulur ancak kefillik üzerine kurulmaz.
3- Şirketi Sanayiğ: İki çalışanın hem çalışmakta hem de karda ortak olmak üzere akd ettikleri şirkettir. İki terzinin ortaklığı.
4- Şirketi Vucuh: Birden fazla kişilerin sermayeleri olmadığı halde, kendi itibarlarıyla veresiye mal alıp satmaları ve karını aralarında paylaşmaları şeklinde akdettikleri bir ortaklıktır.

Soru 58 - Müdârebe ne demektir? Sahih olmasının şartı ve kullanılan ıstılahlar nelerdir?

Cevap: Müdarebe: Lügaten; maişet aramak için arzda seyretmek demektir.
Şer'an: Bir taraftan sermaye, diğer taraftan da emek(çalışma) olmak üzere karda ortaklık akdidir. Sahih olmasının şartı: Kazancın iki taraf arasında müşterek olması ve malda emekçiye teslim edilmiş olması lazımdır. Rabbül Mal:Sermaye Sahibi Mudarip: Parayı çalıştıran kişi. Re'sül mal: Sermaye

Soru 59 - Vekâlet nedir? Kaç kısımdır? Vekaletin caiz olmadığı yerler nelerdir ve ne ile batıl olur?

Cevap: Vekalet: Lügaten; hıfz etmek demektir. Şer'an: Bir kimsenin kendisinin de yapabileceği muamelattan bir işini, malum bir tasarrufla başkasına devretmesi, onu kendi yerine ikame etmesidir. Müvekkil: Vekalet veren,vekil tayin eden. Vekil: Vekalet alan kişi. Müvekkelün bih: Yapılacak iş
Vekillerin akdettikleri akitler iki kısım üzerinedir: 1-Vekilin kendi nefsine izafe ettiği akitlerdir. Sattım, satın aldım gibi. 2-Vekilin müvekkilene izafe ettiği akitlerdir. Nikah, huluğ gibi. Vekaletin caiz olmadığı yerler: Müvekkil dava meclisinde bulunmadığı zaman, had ve kısaslarda vekalet caiz olmaz. Vekalet: Müvekkilin ölmesi, delirmesi, mürted olması ve vekilin ölmesiyle, vekilin delirmesiyle batıl olur.

Soru 60 -  Kefalet nedir? Kaç Kısımdır? Nerelerde Kefalet Caiz Değildir?

Cevap: Kefalet: Lügaten; eklemek demektir. Şer'an: Bir hakkın mutalebesi(istenmesi) hakkında zimmeti zimmete ekleyerek, onun hakkında lazım gelen mutalebe hakkını kendisinde taahhüt etmektir. İki kısımdır: 1-Kefalet bin nefs 2-Kefalet bil maldır. Caiz olmayan yerler: Şer'i cezalar ve kısas gibi, kefilin kendisinden alınması mümkün olmayan haklarda kefillik caiz değildir.
 
Soru 61 - Havalenin tarifi, kullanılan ıstılahlar nelerdir ve havale ne ile sabit olur?

Cevap: Havale: Lügaten; tahvil ve nakil demektir. Şer'an: Borcu muhîlin zimmetinden muhâlün aleyhin zimmetine  nakletmektir. Muhil: Havaleyi yapan, asıl borçlu. Muhalün Aleyh: Borçlunun borcuna kefil olan, havaleyi kabul eden. Muhalün leh: Alacaklı. Muhâlün bih: Havale olunan şey. Havale: Muhil, muhalün leh ve muhalün aleyhin rızasıyla sahih olur.

Soru 62 - Sulh nedir? Kaç kısımdır? Nelerdir?

Cevap: Sulh: Lügaten; musalaha(uzlaşma) Şer'an: Çekişmeyi, nizâyı kaldıran bir akittir. Üç kısımdır:   

1-Sulh meal ikran: Müddea aleyh, müddeinin matlubunu ikrar etmesi üzerine vaki olan sulhdur.
2-Sulh meas-sukut: Müddea aleyh, müddeinin istediği şeyi ikrar ve inkar etmeyip , sukut üzere vaki olan sulhtur.
3-Sulh meal inkar: Müddea aleyh, müddeînin istediği şeyi inkar etmesi üzerine vaki olan sulhtur.

Soru 63 - Hibe nedir ne ile sahih olur? Hibede geçen ıstılahlar nelerdir?

Cevap: Hibe: Lügaten; teberru(atıyye,bahşiş) demektir. Şer'an: Bir malı bedelsiz olarak temlik etmektir. İcap ve kabul ile sahih, gabzetmekle de tamam olur.
Vâhip: Hibe eden. Mevhubun leh: Kendisine hibe edilen şahıs. Mevhubun bih: Hibe edilen eşya.

Soru 64 - Vakıf nedir? Vakıfla alakalı ıstılahlar nelerdir? Gasb nedir? Bununla alakalı tabirler nelerdir?

Cevap: Vakıf: Bir mülkün menfaatini halka tahsis edip, aynını Hz.Allah’ın mülkü hükmünde kılarak, temlik ve temellükten sonsuza dek men etmektir. Vâkıf: Vakıf kuran. Mevkuf: Vakfedilen şey. Gasb: Lügaten; bir şeyi zorla başkasından almaktır. Şer'an: Bir kimsenin mütekavvim ve muhterem bir malını sarahaten ve delaleten izni olmaksızın haksız yere elinden almaktır. Gâsib:Başkasının malını açıktan zorla elinden alan kişi. Mağsub: Gasbedilen şey. Mağsubu anh: Kendisinden bir şey gasbedilen kimse.

Soru 65 - Vedîa ve ıstılahları, ariye ve ıstılahları nelerdir.?

Cevap:

Vedîa-(Emanet): Malı muhafaza etmek üzere başkasına bırakmak demektir.
Mûdî: Emanet bırakan.
Mudâ-un leh: Kendisine emanet bırakılan.
Vedîa:Emanet olarak bırakılan mal.

Ariye(ödünç verme): Menfaatı birine meccanen yani bir bedel karşılığı olmaksızın, geri dönmesi mümkün olacak şekilde temlik etmektir.
Muîr: Ödünç veren.
Müsteîr: Ödünç alan.
İare: Ödünç vermek.
İstiâre: Ödünç almak demektir.

Soru 66 - Lakıyt ve lükata, mefkud, hünsa, mükatep, müdebber, ümmü veled ne demektir?

Cevap:

Lakıyt: Bulunan çocuk demektir.
Lükata: Bulanan mal.
Mefkud: Yeri, ölü yada sağ ölü olduğu bilinmeyen kimse, kayıp.
Hünsa: Kendisi için hem erkek hem de kadınlık organı bulunan kimseye denir. Hangisinin galip geldiği bilinmeyen kimseye de Hünsa-i müşkül denir.
Mükatep köle: Azad olmak için efendisiyle belli bir miktar para karşılığı anlaşan köleye denir. Müdebber köle: Azat olması efendisinin ölümüne bağlı olan köledir.
Ümmü veled: Efendisinden çocuk dünyaya getiren cariyeye denir.
Müzaraa: Bir taraftan arazi diğer taraftanda amel(ziraat)olup hasılat aralarında müşterek taksim edilmek üzere yapılan ziraat ortaklığı.
Müsakaat: Meyvesinin bir kısmını almak şartıyla bir bağı veya ağaçları birine vermektir.

[Şeyma©]

MÜNAKAHAT BAHSİ

Soru 67 - Nikahın tarifi, rüknü, kaç şahit lazım olduğu ve şahitlerde aranan vasıflar nelerdir?

Cevap: Nikah: Lügaten; zammetmek, cem etmek ve vatı' manalarına gelir. Şer'an: Kasden mülkü mut'ayı(karşılıklı menfaatlenmeyi) ifade eden bir akittir. Rüknü : İcap ve kabuldür.
İki şahidin şehadetiyle sahih olur. Şahitler ise; iki erkek veya bir erkek iki kadın olmalıdır. Şahitlerde aranan vasıflar: Müslüman, hür, akıllı ve buluğa ermiş olmalıdır.

Soru 68 -  Muharremat kaç kısımdır? Bir nikah altında cem'i caiz olmayan kimseler kimlerdir?

Cevap: Muharremat (Evlenilmesi haram olanlar) üç kısımdır:

1- Neseben (soy) olanlar: Analar,kızlar,kız kardeşler,halalar, teyzeler.
2- Sıhrıyyet (evlilik sebebiyle meydana gelen akrabalık):Kayınvalideler, üvey analar, üvey kızlar, gelinler
3- Rada(emme yoluyla): Süt ana, süt kızı, süt kız kardeşi, süt teyze, süt hala
Bir nikahta cem'i caiz olmayanlar: Kişinden birisi, erkek kabul edilse diğeriyle evlenmesi caiz olmayan iki kadını bir nikahta cem etmek caiz değildir.

Soru 69 – Mehir nedir, kaç kısımdır, ne kadar olmalıdır?

Cevap: Mehir: Nikah sebebiyle zevcin(kocanın) zevcesine(hanımına) ödemesi vacip olan maldır. Mehir İki Kısma Ayrılır:

1- Mehri Müsemma: Nikah yapılırken iki tarafın rızasıyla tayin edilen para veya herhangi bir maldır.
2- Mehri Misil: Nikah yapılırken mehir zikredilmemiş ise, kadının baba tarafından olan akrabaları, şayet babası tarafından akrabası yoksa, beldesinde güzellik, yaş ve bakirelik gibi hallerde akranı olan kadın örnek alınarak mehir tesbit edilir.

Ayrıca mehir verileceği zaman itibariyle de iki kısımdır:

1-Mehri Muaccel: Nikah akdinde verilmesi şart koşulan mehirdir.
2-Mehri Müeccel: Daha sonra verilmesi şart koşulan mehirdir.

Soru 70 - Nikahı muvakkat, nikahı Mut'a, nikahı fasid ve nikahı sigar ne demektir?

Cevap:

Nikahı Muvakkat: Bir erkek ile bir kadının şahitler huzurunda belli bir müddet için evlenmeleridir.
Nikahı Mut'a : Kadın ve erkeğin belli bir menfaat veya mal karşılığında anlaşıp, erkeğin kadını kiralamasıdır. (Metres hayatı)
Nikahı Fasid : Sıhhat şartlarını tam olarak bulundurmayan nikahtır. Şahitsiz nikah gibi.
Nikahı Sigar: İki kadının mehirsiz olarak, biri diğerine mukabil olmak üzere iki erkeğe nikahlanmasıdır. Mesela iki erkeğin, bacılarinı mehirsiz olarak değiş tokuş yoluyla birbirlerine nikahlamaları. Bu nikahların hiçbirisi caiz olmayıp haramdır.




Soru 71 - Rada tarifi, müddeti, kullanılan ıstılahlar ve rada ile kimler haram olur?

Cevap: Rada: Lügaten; sormak,çekmek,emmek. Şer'an: Hususi vakitte ademinin göğsünden çocuğun süt emmesidir. Müddeti: İmamı Âzam Hazretlerine göre: 30 ay (iki buçuk yıl). İmameyne göre: İki senedir.

Istılahlar:Irdağ: Emzirmek, Murzıa: Süt emziren. Radiğ: Süt emen çocuk.

Süt Emme sebebiyle haram olanlar: Süt analar, süt kardeşler, süt hala ve teyzeler.   

Soru 72 - Talak nedir kaç kısımdır? Talak-ı Fâr nedir? Talak hakkı kadına verilebilir mi?

Cevap: Talak: Lügaten; herhangi bir kaydı ve bağı çözmek demektir. Şer'an: Nikah sebebiyle şer'an sabit olan nikah bağını kaldırmaktan ibarettir.

Talak üç kısımdır:    1- Ahsen talak
2- Hasen talak
3- Bid'i talak

Lafızlar(vukuu) İtibariyle: Ric'î ve bâ'in olmak üzere iki kısma aynlır

1-Talakı Ric'i: Sarih lafzlarla(sen boşsun gibi) yapılan talaka denir.
2-Talakı Bayin: Kinevî (rahmini uzak tut,iddetini say gibi)lafizlarla yapılan talakdır.

Talakı ric'ide iddet içinde kadının rızası olmaksızın erkek kadına dönebilir, tekrar nikah kıymalarına gerek yoktur. Talak-ı bâyinde ise erkeğin kadına dönüşü, kadının rızasına bağlıdır. Yeni mehir ve yeni nikah ile kalan bağlarla devam ederler.

Talakı Fâr: Bir kimsenin ölüm hastalığında, karısını mirastan mahrum bırakmak için boşamasıdır.

Talak(boşama) hakkı; kadına, nikah akdi esnasında veya daha sonrada verilebilir.
 
Soru 73 - İ'la ve keffareti, zihar ve keffareti? Huluğ ne demektir?

Cevap:

İ'la: Kocanın nikahlı karısına dört ay veya daha fazla yaklaşmamak üzere yaptığı yemindir. İ'la yapana mûlî. İla olunan kadına, mûlâ minha denir. Koca ila müddetinde hanımına yaklaşmazsa bir talakı bâin vaki olur. Yaklaşırsa kefaret vermesi lazımdır. Bu keffaret de yemin kefaretidir. Yemin kefareti ise: Bir köle azad edecek. Gücü yetmezse on miskin giydirir veya doyurur, bunlara da gücü yetmezse peş peşe üç gün oruç tutar.

Zıhar: Erkeğin zevcesini veya zevcesini ifade eden bir şeyini veya zevcesinden şayi bir cüz'ünü, anası, kızı ve kız kardeşi gibi neseben veya radaen mahremi olanların uzuvlarından, kendisine bakması haram (karnı,uyluğu gibi) olan bir uzva benzetmesidir. (sen benim üzerime annemin sırtı gibisin) Zıhar yapan erkek, zıharından dolayı kefaret verinceye kadar hanımına yaklaşamaz, yaklaşırsa Allah’a istiğfar eder. Vermesi icap eden kefaretten başka bir şey lazım gelmez. Zıhar Kefareti: 1-Bir köle azad etmek 2-Altmış gün peş peşe oruç tutmak 3-Altmış miskini sabah akşam doyurmak

Hul'u: Kadının bir bedel karşılığında kocasına kendisini boşatmasına denir.

Soru 74 - Li'ân ve şartları, iddet ne demektir? İddetin kısımları nelerdir? Hıdane ne demektir?

Cevap: Li'ân: Erkeğin namuslu hanımına zina isnat etmesi ve dört şahit getirememesi durumunda karı ile kocanın hakim huzurunda usulüne münasip şekilde lanetleşmesidir.
Şartları:
a- Karı-kocanın hür, müslüman ,akıllı ve baliğ olması
b- İftira sebebiyle had vurulmuş olmaması
c- Aralarındaki nikahın, nikahı sahih olması

İddet: Lügaten saymak demektir Şer’an: Nikah mülkünün izalesi sebebiyle kadına beklemesi lazım gelen süredir.

1- Kocasından ayrılan kadın hür olup hayız görüyorsa üç hayız müddeti
2- Kocasından ayrılan kadın, büyüklüğünden veya küçüklüğünden dolayı hayız görmüyorsa iddeti üç ay. Cariye ise bir buçuk ay.
3- Hamile ise hamlini vaz edinceye kadar
4- Kocası ölen kadın, dört ay on gün, cariye iki ay beş gün bekler.

Not: Ölüm döşeğindeki kocası tarafından boşanan kadının, miras alma durumu olursa, İmam-ı Azama göre iddeti, eb'adü eceleyn ( boşanma ve vefat iddetlerinin en geç biteni) dir. Hıdâne: Çocuk bakımı demektir.

[Şeyma©]

CÎNAYAT BAHSİ

Soru 75 -  Katil kaç kısımdır? Hükümleri nelerdir? Kefaret-i katil nedir?

Cevap: Katil beş kısımdır:

1- Katli Amid, hükmü: Günahkar olur kısas icap eder.
2- Şibih Amid, hükmü: Günahkar olmak, keffaret ve âkıle(diyeti ödemekle yükümlü olan yakın akraba) üzerine diyet lazım gelir.
3- Hatâen katil, hükmü: Kefaret ve âkile üzerine diyet lazımdır. Günah yoktur.
4- Hata mecrasına icra olunan katil, hükmü:  Kefaret ve âkile üzerine diyet lazımdır.
5- Sebeple katil, hükmü: Akile üzerine diyet lazım gelir.

Keffareti Katil:    1- Mümin köle azat etmek
2- Altmış gün peş peşe oruç tutmaktır.

Soru 76 - Diyet nedir? Ne kadardır? Diyet icap eden şeyler nelerdir?

Cevap: Diyet: Lügaten; eda etmek demektir. Şer'an: Öldürme ya da yaralama gibi işlenen cinayet sebebiyle mağdura yada varislerine, can bedeli olarak verilen maldır.
Diyet: 100 deve, aynî eşyadan ise bin dinar ve on bin dirhemdir. İmameyne göre bunlarla beraber ikiyüz sığır, iki bin koyun ve her biri iki giysiden oluşan iki yüz takım elbise diyet olarak verilebilir. Misli ile mukabele mümkin olan şeylerde kısas, misli ile mukabele mümkin olmayanlarda ise diyet vardır.

Soru 77 - Kasâme ve Meâkıl ne demektir?

Cevap: Kasâme: Katili meçhul olan ve üzerinde kati eseri bulunan bir maktulün bulunduğu mahal ahalisinden elli kişiye onu öldürmediklerine ve öldüreni bilmediklerine dair yemin etmeleridir.
Meâkıl: Diyetlerin ödenmesi.

Soru 78 - Zinanın hükmü nedir, ne ile sabit olur? Hadd-i Zina nedir? Zina edenin cenazesi kılınır mı?

Cevap: Zinanın hükmü haramdır. Zina beyyine(delil) yani; dört erkeğin şehadetiyle ve ikrar ile sabit olur. Haddi zina; Zina yapanlar evli(muhsan ve muhsana) ise recm(taşlanarak) öldürülür. Bekar iseler yüz sopa vurulur. Muhsan ve muhsana: Müslüman, hür akıllı ve baliğ olup başından sahih bir nikah geçmiş olan erkek ve kadın. Zina eden yıkanır ve üzerine cenaze namazı kılınır.

Soru 79 - Haddi Şürb, Haddi Gazif, İhsan nedir? Haddi Sirkat Nedir?

Cevap:

Haddi şürb (içki içme cezası): Hür ise 80 sopa köle ise 40 sopa vurulur.
Haddi gazif (iftira cezası): Hür ise 80 sopa, köle ise 40 sopa vurulur.
İhsan: Hür akıllı, baliğ müslüman ve zina fiilinden korunmuş olandır.

Sirkat: Akıl baliğ olan bir kimse on dirhem veya on dirhem kıymetinde olan bir şeyi korunan bir yerden çaldığı mal da şüpheli olmasa,elinin kesilmesi icap eder.


Haddi sirkat (hırsızlık cezası):

1- Hırsızın sağ eli bileğinden kesilir ve yağla dağlanır.
2- İkinci defa hırsızlık ettiği takdirde sol ayağı kesilir. Üçüncü defa yaparsa artık bir şey kesilmez. Tevbe etmezse (ıslahı  kabil değilse) ömür boyu hapse konur.

Soru 80 - Haram olan içkiler nelerdir? Sayd ve zebâyıh ne demektir?

Cevap: Haram olan içkiler dörttür. 1-Şarap: Bu da kaynayıp keskinleşen ve köpüren üzüm suyudur. 2-Kaynatıldığı zaman 2/3 sinden azı gitmiş olan üzüm suyudur. 3 ve 4.sü kuru hurma ve kuru üzüm şırasıdır ki ekşiyip keskinleştiği zaman haramdır.
Sayd: Av. Zebâyıh: Kesilmesi caiz olan hayvanlar demektir.

Soru 81 - Udhiyye ne demektir? Hükmü nedir, nelerden olur? Vakti ne zamandır ve zaman sabit olur?

Cevap: Udhıyye: Hususi vakitte(kurban günlerinde) Hz.Allah’a yakınlık niyetiyle kesilen hususi hayvandır. Müslüman, hür, baliğ, her zengin ve mukim olan kişiye, kendisi ve küçük çocukları için kurban bayramında kurban kesmek vaciptir. Deve, sığır(yedi kişi kesebilir) ve davardan olur.
Kurban vakti: Kurban bayramının birinci günü fecrin doğmasıyla girer birinci, ikinci ve üçüncü günlerinde kesilmesi caizdir. Kurbanın vacip olmasına nahr günlerinin sonu esastır. Kurban olması caiz olmayan hayvanlar: İki veya bir gözü kör, boğazlanacağı yere kadar yürümeye gücü yetmeyen topal ve zayıf olan hayvanın; kulağı, kuyruğu tamamen veya çoğu kesik olan hayvandan kurban olmaz. Kurbanda kesilmesi icap eden damarlar: Dini kurallara münasip boğazlama: Nefes borusu ile yemek borusunu ve bunların yanlarında bulunan iki şah damarı kesmekle yapılır. İmamı Azama göre dördünden üçünün kesilmesi yeterlidir, İmam-ı Ebi Yusuf’a göre nefes borusu ile yemek borusunu ve iki damardan birini kesmek şarttır .İmamı Muhammede göre dört organdan çoğunu kesmek şarttır.
 
Soru 82 - Yemin nedir? Kaç kısımdır? Hükümleri nelerdir? Yemin kefaretini söyleyiniz?

Cevap: Yemin: Yemin edenin yapmaya veya yapmamaya kendisiyle azmettiği kuvvetli bir akitten ibarettir. Üç kısımdır.

1-Yemini Gamûs: Geçmiş zamanda yapılmış veya yapılmamış bir iş hakkında bilerek yalan yere yapılan yemindir. Hükmü: Günahkar olur, kefaret yoktur, istiğfar eder.
2-Yemini Mün'akide: Bir işi ileride yapmak veya yapmamak üzere edilen yemin dir. Hükmü: Kefaret gerekir.
3-Yemini Lağv: Geçmiş zamanda olan bir şeye, doğru olduğunu zannederek ettiği yemindir. Halbuki hakikat bunun hilafinadır. Hükmü: Hz.Allah’ın bu yemin sebebiyle sahibini muâhaza etmiyeceğini ümid ederiz. Yemin kefareti: 1- Bir köle azad etmek. 2- On miskini giydirmek veya doyurmak 3-Peş peşe üç gün oruç tutmak.

Soru 83 - Şehadetler kaç mertebe üzerinedir? İkrah nedir ve kaç kısımdır?

Cevap: Şehadetler dört mertebe üzerinedir:

1- Zinada dört erkeğin şehadetine itibar olunur kadınların şehadeti kabul edilmez.
2- Kısas ve zina dışındaki şer'i cezalarda iki erkeğin şehadeti kabul edilir. Kadınların şehadeti yine kabul edilmez.
3- Bunların gayri haklarda, ister mal olsun ister nikah, talak gibi mal olmayan şeyler olsun iki erkeğin veya bir erkek iki kadının şehadeti kabul edilir.
4- Doğum, bekaretin sübütü ve kadınlar için, erkeklerin muttali olmalarının ayıp sayıldığı hallerde bir kadının şehadeti muteberdir.

İkrâh: Bir kimseyi tehditle, korkutmakla, rızasi olmaksızın bir sözü söylemeye veya bir işi işlemeye zorlamaktır. İkrah iki kısımdır.

1- İkrahı Mülcî (öldürme veya bir uzvu kesmek ile yapılan)   
2- İkrahı Gayri Mülcî(dövmek veya hapsetmekle yapılan ikrahdır)

Soru 84 - Vasıyet ve hükmü nedir? Istılahlar nelerdir?

Cevap: Vasıyet: Bir kimsenin ölümünden sonraya muzaf kılarak malını gayra teberru ve temlik etmesidir. Hükmü: Müstehaptır. Istılahlar:

Mûsî: Vasiyet eden.
Musa leh: Kendisi için vasiyet olunan.
Musa bih: Vasiyet olunan şey.

Soru 85 - Cihadın hükmü nedir? Kimler yapar?

Cevap: Cihadın Hükmü : Farz-ı Kifayedir. İnsanların bir kısmı yaptığı zaman geri kalanlardan sakıt olur. Hiçbir kimse yapmazsa hepsi günahkar olur. Müslüman hür bülüğ çağına ermiş erkeklere farzı kifayedir. Küçüğe, köleye, kadına, âma ve kötürüme ferz değildir. Bir beldeye düşman saldırdığı zaman bütün Müslümanlara vacip olur.