Birleşik cümlelerde, yan cümlecik temel cümleye şart anlamı katarak bağlanmışsa, bu tür cümlelere şartlı birleşik cümle denir.
Şartlı birleşik cümlelerde yan cümlecik sadece “-se, -sa” ekiyle oluşturulur.
Örnek
» Beni dikkatli dinlerseniz konuyu anlarsınız.”
yan cümle temel cümle
cümlesinde “anlarsınız” temel cümledir.Bu temel cümlenin oluşumunu bir şarta bağlayan “dinlerseniz” sözleri ise yan cümledir. Öyleyse bu cümle yapısına göre şartlı birleşik cümledir.
Örnek
» Kardeşin uyanırsa beni uyarmalısın.
yan cümle temel c. (yüklem)
cümlesinde “uyarma” yüklem, yani temel cümledir. Bu temel cümledeki yargının oluşmasını bir koşula bağlayan “uyanırsa” sözü ise yan cümledir. Bu nedenle cümle, yapıca şartlı birleşik cümledir.