Yüklemi ek eylemle çekimlenmiş bir isimden oluşan cümlelere isim (ad) cümlesi denir.
Örnek
» Her işin başı sağlıktır.
“sağlıktır” sözcüğü, cümlenin yüklemini oluşturmuştur. “sağlık” sözcüğü isim olduğuna göre, cümle de yükleminin çeşidine göre isim cümlesidir.
Örnek
» Teyzesinin oğlu öğretmenmiş.
bu cümle de “miş” ek fiilini alarak yüklem olan “öğretmen” sözcüğü isim olduğu için isim cümlesidir.
UYARI:
İsim cümleleri sadece isimlerden oluşmaz. İsim soylu sözcükler de, yani cümlede zamir, edat gibi görevlerde kullanılan sözcükler de isim cümlesini oluşturur.
Örnek
» Bu kitapların hepsi sizinmiş.
cümlesinde “sizinmiş” sözcüğü tür olarak zamirdir. Bu sözcük cümlede yüklem göreviyle kullanılmıştır. Öyleyse bu cümle yüklemine göre isim cümlesidir.
Örnek
» Ağaçta kuşlar var.
» Çocuklar okulun bahçesindeydi.
» Küçükken çok yaramaz bir çocukmuş.
» Amacımız sınavı kazanmaktır.
cümleleri de isim cümlesidir.
UYARI:
İsim cümlelerini bulurken sesteş (eş sesli) sözcüklere dikkat etmemiz gerekir. Sesteş sözcükler yazılışları aynı olduğu hâlde anlamca farklı sözcüklerdir. Bu sözcüklerden biri isim, biri fiil olabilir. Bunu anlamak için de cümlenin dikkatlice okunması gerekir.
Örnek
» Artık vakit çok geç.
cümlesindeki “geç” sözcüğü “erken” karşıtı isim soylu bir sözcüktür. Öyleyse bu cümle isim cümlesidir.
Örnek
» Köprüden sen de geç.
cümlesindeki “geç” sözcüğü ise “bir yerden başka bir yere gitmek” anlamında bir fiildir. Demek ki bu cümle, yüklemine göre fiil cümlesidir