Alm. Grosser u.Kleiner Bâr (m), Fr. La Grandel et La Petite Ourse (f), İng. Big and little Dippers.
Gökyüzünde değişmez şekiller meydana getiren yıldız gruplarından.
Büyük Ayı takımyıldızı (Lat. Ursa Maior), modern 88 takımyıldızdan biridir. Kuzey yarım küreden tüm yıl boyunca görülebilir. Callisto efsanesiyle ilişkilendirilir.
Büyük Ayının arka ayakları ve kuyruğunda bulunan yedi parlak yıldız, tanınmış Büyük kepçe şeklini oluşturur.
Britanya'da bu şekil saban veya pulluk (İng. plough) olarak adlandırılır. Büyük kepçe'nin Dubhe ve Alkaid hariç diğer yıldızları Yay takımyıldızı bölgesinde kalan bir noktanın çevresinde özdevim hareketi yapmaktadırlar. Bu tarz bir hareket gösteren diğer başka yıldızlar da belirlenmiştir.
Ursa Minor ya da Küçük Ayı takımyıldızı, modern 88 takımyıldızdan biridir. Büyük Ayı takımyıldızı "Büyük Kepçe"ye çok benzeyen "Küçük Kepçe", gerçekte tam bir takımyıldız değildir. Büyük Kepçe'nin işaretçileri gibi, Küçük Kepçe'nin kasesinin sonundaki parlakça yıldızların da özel bir adı vardır: Kutbun Bekçileri!
Kutup Yıldızı, Küçükayı Takımyıldızının en parlak yıldızıdır. kutup yıldızı aslında üçlü bir yıldız grubudur; bunlardan Polaris dışındaki öbür ikisi de çıplak gözle görülebilir; bu iki yıldızdan daha parlak olanı ise bir çift yıldızdır, yani birbiri çevresinde dolanan ikili bir yıldız sistemidir. Ama bu çift yıldızı oluşturan yıldızlar, ancak bir spektroskopla incelendiğinde birbirinden ayırt edilebilir. Gökbilimciler, bu aygıtta gözlenen Doppler etkisi sayesinde nasıl dolandığını belirlerler.
Gökyüzüne bakıldığında bütün yıldızlar gök küresi üzerinde görünürler. Aslında bunlar yerden eşit uzaklıkta değildir. Bunların gök küresi üzerindeki izdüşümleri görülür. Bâzı yıldızlar birbirlerine göre durumlarını değiştirmeyip aynı şekilde bulunurlar. Böyle yıldız kümelerine "takım yıldız" denir. Takım yıldızlardan herbiri mevcut parlaklık durumlarına göre en parlağından başlayarak a, b, ³ harfleriyle gösterilirler.
Kuzey yarım kürede devamlı görülebilen beştakım yıldız vardır.
Bunlar Büyük Ayı, Küçük Ayı, Cassiope, Ejder, Cepheus takım yıldızlarıdır.
Büyük Ayı takım yıldızı, Kutup Yıldızına yakın yedi yıldızdan meydana gelmiştir. Bulutsuz bir gecede kuzeye bakıldığında rahatlıkla görülür. Büyük Ayının b a doğrultusu a’dan îtibâren, b a’nın beş katı alınırsa, Küçük Ayı takım yıldızının en parlağı olan Kutup Yıldızı bulunur. Kutup Yıldızı yardımıyla da Küçük Ayı takım yıldızı bulunur.
Dünyâ kendi ekseni etrâfında dönerken, bu takım yıldızları da Kutup Yıldızı etrâfında dönerler.
0 Yanıt
13104 Gösterim