Büyük Taarruz (ya da Başkomutanlık Meydan Muharebesi), (30 Ağustos 1922)
Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Türk ordusunun Yunan kuvvetlerine karşı başlattığı genel saldırıdır.
Kütahya'ya bağlı Dumlupınar yakınında 30 Ağustos 1922'de Türk ve Yunan orduları arasında meydana gelen savaştır.
21 Ağustos 1922'de taarruz emri verilmiş, 26 Ağustos'ta saldırı başlamış, 9 Eylül'de Türk Ordusu İzmir'e girmiş ve 18 Eylül'de de Yunan Ordusu'nun Anadolu'yu terk etmesiyle muharebe ve savaş sona ermiştir.
Büyük Taarruzun dördüncü günü Yunan İşgal kuvvetlerine kesin darbenin indirildiği meydan savaşı (30 Ağustos 1922). Dumlupınar Savaşı da denilen bu muharebeye Mustafa Kemal Paşa kumanda etmiştir. Türk kuvvetleri bu savaşı takib eden 10 gün içerisinde Anadolu’da Yunan varlığına son vermiştir.
Tarih: 30 Ağustos 1922
Bölge: Afyon
Sonuç: Kesin Türk zaferi
26 Ağustos 1922’de başlıyan büyük taarruzun, 30 Ağustos gününe kadar devam eden bölümünde Yunan kuvvetleri, doğudan ve güneyden 1. ve 2. ordularımız, kuzey ve batıdan süvari kolordumuz tarafından Aslıhanlar bölgesinde tamamen kıskaç altına alınmıştı. Taarruzun şiddetle sürdürülerek, düşmanın toplanmasına vakit bırakılmamasına karar verildi. Bu sebeple 30 Ağustos 1922 sabahı 1. Ordu ve avcı hattındaki 4. Kolorduyu denetleyen Mustafa Kemal, taarruz emri verdi. Önce Küçük ve Büyük Adatepe mevzilerindeki Yunan birliklerine karşı yoğun top ateşi açıldı. Türk Birlikleri öğleye doğru piyade saldırısına geçti. Akşama kadar şiddetle devam eden savaşta düşman birçok ölü, yaralı ve esir vererek kaçmaya başladı. Böylece 26 Ağustos sabahı başlıyarak beş gün gece gündüz devam eden Büyük Taarruz ve Başkumandanlık Meydan Muharebesi, Türklerin kesin galibiyetiyle neticelenmiş, düşman tamamiyle mahv edilmiştir. Bu zaferin ardından Başkomutan Mustafa Kemal Paşa; “Ordular, ilk hedefiniz Akdeniz’dir ileri!” emrini verdi. Bu emirle şahlanan Türk birlikleri, Yunanlıları İzmir’de denize dökerek Anadolu’nun Türk yurdu olduğunu dünyaya bir kez daha gösterdi.
Meydan savaşından sonra, çevreyi gezen Mustafa Kemal Paşa, düşmanın ağır yenilgisini, savaş alanında bıraktığı silah, cephane ve savaş malzemesini, ölülerini, sürü sürü esirin kafilelerle geriye götürülmesini gördükten sonra çok duygulanmış ve yanındakilere,
"Bu manzara insanlık için utanç vericidir. Ama biz burada vatanımızı savunuyoruz. Sorumluluk bize ait değildir" demiştir.
Savaştan hemen sonra, Başkomutan Mareşal Gazi Mustafa Kemal Paşa, Ordulara şu ünlü emri vermiştir:
"Ordular! İlk hedefiniz Akdeniz'dir. İleri!"
Bu emir doğrultusunda üç koldan İzmir'e ilerleyen ordu; 1 Eylül'de Uşak'ı, 2 Eylül'de Eskişehir'i, 6 Eylül'de Balıkesir ve Bilecik'i, 7 Eylül'de Aydın'ı, 8 Eylül'de Manisa'yı geri aldı ve 9 Eylül'de İzmir'e girdi.
Sonuçları
Büyük Taarruz, yaklaşık 200 yıldan beri Türk ordusunun zaferiyle sonuçlanan ilk taarruz savaşıdır. Çanakkale ve Sakarya'da Türk zaferi, hücum eden düşmanı durdurmakla sınırlı kalmıştır. Oysa Başkumandan Meydan Muharebesi'nde düşman ordusu topyekûn yokedilmiş, yaklaşık 150.000 kilometrekare alan 14 gün gibi kısa bir sürede ele geçirilmiştir.
Zafer, Yunan işgaline son vererek Kurtuluş Savaşının kesin bir askeri sonuca ulaşmasını sağlamıştır. Böylece Türk tarafı Lozan'da önemli bir diplomatik avantajla katılmış, askeri durumun barış görüşmelerinde aleyhte pazarlık kozu olarak kullanılmasını önlemiştir. (Taarruz olmasaydı Yunan ordusu belki İzmir'e çekilecek, barış konferansında Yunanlılar'ın İzmir ve Ayvalık'taki durumu pazarlık konusu olacak, bu yerler sonuçta bir olasılıkla kurtarılsa bile karşılığında birçok taviz verilecekti.)
Mustafa Kemal Paşa'nın Anadolu hareketi üzerindeki önderliği bu zaferle pekişmiş, böylece zaferden sonra kurulacak olan siyasi düzenin temelleri atılmıştır.
Kısa Kısa Büyük Taarruz Hakkında Bilgi
Büyük Taarruz Ve Başkomutanlık Meydan Savaşı: (26-30 Ağustos 1922)
• Düşman henüz yurttan çıkarılmadığı için Mustafa Kemal’in başkomutanlık görevi uzatılarak bir yıl boyunca son hamle için hazırlıklar yapıldı.
• Doğu ve güney cephesi birlikleri güneye kaydırıldı.
• Hazırlıklar gizlilik içinde yapıldı. 26 Ağustos’da başlatılan taarruz ile düşman menzillerini terk ederek geri çekilmeye başladı.
• 30 Ağustos’da yapılan Dumlupınar(Başkomutanlık) Meydan Savaşı ile Yunan ordusu ağır bir bozguna uğratıldı.
• Mustafa Kemal “Ordular ilk hedefiniz Akdeniz’dir, ileri.” tarihi emrini verdi.
• Batı Anadolu düşmandan temizlendi.
• İtilaf Devletleri Türkiye’nin gücünü kabul etti.
• İtilaf Devletleri şartsız olarak TBMM’ye ateşkes çağrısında bulundu.
• Yunan işgali son buldu.
• Askeri cephe kapandı, burada kazanılan başarının masa başında siyasi olarak kazanılması için mücadeleye başladı.
SAVAŞA SON VEREN BELGE :
Mudanya Ateşkes Antlaşması:(11 Ekim 1922)
• Doğu Trakya savaş yapılmadan kazanıldı.
• İstanbul ve Boğazlar bölgesinin yönetiminin TBMM’ye verilmesi, Osmanlı hükümetinin hukuken sonu oldu.
• İtilaf Devletlerinin hepsi TBMM’yi tanındı.
0 Yanıt
2926 Gösterim