Alm. Wärmflasche (f), Fr. Fenugrec (m), İng. Fenugreek.
Nisan-haziran aylarında, sarımsı-beyaz renkli çiçekler açan 20-40 cm yüksekliğinde, bir senelik, otsu bir bitki.
Familyası: Baklagiller (Leguminnosae),
Türkiye’de yetiştiği yerler: Trakya, Marmara, Orta, Güney ve Güneydoğu Anadolu.
Çemen, hulbe otu olarak da bilinmektedir.
Gövdeleri dik, silindir biçiminde, içi boş ve oldukça dallıdır. yaprakları saplı ve 3 yaprakçıklıdır. Çiçekler teker teker veya 2 tânesi bir arada olmak üzere bir yaprağın koltuğundan çıkar. Meyveleri düz veya az çok kıvrılmış olup, fasulye meyvesine benzer. İçinde esmer-sarı veya kırmızımsı 6-20 tohum taşır.
Kullanıldığı yerler: Kullanılan kısımları tohumlarıdır. Olgun meyveler toplanır, güneşte kurutulduktan sonra, sopa ile dövülerek tohumlar meyvelerden dışarı çıkarılır. Tohumlarında müsilaj, uçucu yağ ve sâbit yağ, alkaloit, kolin, rutin gibi maddeler vardır. Eski devirlerde Asya memleketlerinde şehvet arttırıcı ve harplerde cesâret verici olarak çok kullanılırdı. Bugün taşıdığı müsilajdan dolayı, yumuşatıcı ve balgam söktürücü olarak kullanılmaktadır. Kuvvet verici ve iştah açıcı olarak, raşitizm, diabet, tüberküloz ve kansızlıklarda da kullanılmaktadır. Hadîs-i şerîfte; "Ümmetim hulbenin (buy otunun) faydasını bilse, ağırlığı kadar altın verip satın alırdı." buyruldu.
Unu, pastırmanın üzerini örten ve "çemen" ismi verilen karışımı (Bu karışım sarımsak, kırmızı biber ve buy otu tohumu unundan ibârettir.) hazırlamak ve sanâyide kumaşlara apre vermek için kullanılır.
0 Yanıt
3269 Gösterim