Alm. läuse, Fr. pous, İng. Lice.
Eklembacaklılar (Arthropoda) şubesinin, böcekler (İnsecta) sınıfının bir takımı.
Bit (Phthiraptera), Eklembacaklılar (Arthropoda) şubesinin, böcekler (Insecta) sınıfının bir takımı.
Bitlerde metamorfoz (biçim ve yapı değişmeleri) bulunmaz. Yumurtadan (sirke) çıkan yavrular (yavşak), ergine benzerler. Kanatları yoktur. Kuşlarda yaşayanlara ısıran bitler denir. Her kuş türüne musallat olan bir iki bit türü vardır. Memelilerde asalak olarak yaşayanlar; insanlar, maymunlar, toynaklı memeliler (at, koyun, sığır vs.), kemiriciler (tavşanlar, fareler vs.), etçil memelilerden bazıları (köpek, kurt, morslar) üzerinde barınırlar. İnsanlar üzerinde yaşayan bitler üç türlüdür:
Bitler kopan deri parçaları, deriden salgılanan yağ ve bazen kan ile beslenirler. Bitin yumurtası sirke adını alır ve bitin tükrüğünden salgılanan yapışkan bir madde ile saça yapışır. Özel ilaçlı şampuanlar ve ince taraklar olmadan saçtan kopartılamaz. Bitler ortalama bir hafta yaşarlar.
Baş biti (Pediculus humanus capitis) 2-3 mm boyunda olup, insanların başında yaşar. Dişisi halk arasında sirke denilen yumurtalarını özellikle ense ve kulak arkası saç kıllarının diplerine kitin kılıfı ile tek tek yapıştırır. Yavrular 2-3 haftada ergin hale gelirler. Fazla yaygın bir türdür. Çocuklara okullardan bulaşabilir.
Kıl biti (Phthirius pubis) Baş hariç, vücudun sakal, göğüs gibi diğer kıllı yerlerinde barınır. Gri ve beyaz tonlarında renge sahiplerdir. Yumurtalarını kıl diplerine bırakırlar. Yumurtalar toplu iğne ucu kadar ve siyah renktedirler. Ergin bitler ise kıl diplerine gömülüdür. Fazla kaşınmaya sebep olur. 1 ilâ 1,5 mm uzunluktadır.
Elbise biti (Pediculus vestimenti) Vücudun tüysüz veya az tüylü yerlerinde yaşadığından vücut biti de denir. 3-4 mm boyundadır. Yumurtalarını çamaşırların kıvrımlı yerlerine yapıştırır. Tifüs hastalığını yaydığından çok tehlikeli bir asalaktır. Tifüs mikrobu bitin barsağında çoğalıp dışkısı ile insana bulaşır.
Bitki özünü emen yaprak bitleri hayvansal bitlerden ayrıdır.
Ağaç kabukları, taş ve kitaplar arasında yaşayan kitap bitleri (Psocoptera) de ayrı bir grup olup ağız yapıları çiğneyici tiptedir. Bunlar kitap yaprağı, yosun, mantar ve polen (çiçek tozu) ile beslenir. Kanatlı ve kanatsız olanları vardır.
0 Yanıt
3465 Gösterim