Alm. Bier (n,), Fr. Biere (f), İng. Beer.
Arpa ve şerbetçiotunu mayalandırmak suretiyle yapılan alkollü içki.
Bira en çok tüketilen alkollü içki ve su ile çaydan sonra en çok tüketilen üçüncü içecektir.
Bira, çok eski zamandan beri insanlar tarafından keyif verici olarak kullanılmaktadır. Bira tekniği Mısır'da geliştirilmiş, oradan Yunanistan ve Avrupa'ya yayılmıştır. Biranın içine 19. yüzyılda Avrupalılar tarafından şerbetçiotu ilk defa karıştırılmıştır.
Tarihçe
Bira insanoğlunun ürettiği en eski içeceklerden biridir. Arkeolojik araştırmalara göre ilk kez MÖ 10000 yılı civarında Ortadoğu'da muhtemelen tesadüf sonucu, buğday çorbasının mayalanması ile keşfedildi. Bu keşif, insanların yerleşik uygarlığa geçmesi, böylece biranın hammaddesi olan tahılları bol miktarda üretip tüketmesinin bir sonucuydu. Sümer ve Mısır kayıtlarından anlaşıldığı kadarıyla yazının bulunmasından sonra da Ortadoğu'da başlıca içki olarak bol miktarda tüketildi.
Günlük hayatta ve dinsel törenlerde bol miktarda tüketilen bira aynı zamanda çeşitli meyve ve tatlandırıcılarla, mesela III. Ramses döneminde balla karıştılıp ilaç niyetine de kullanılmıştır.
Orta Çağ'dan bu yana özellikle Kuzey Avrupa biranın ana yurdu haline gelmiştir. 14. yüzyıl öncesinde bira genelde evde yapılıp tüketilen bir içki iken, 14. yüzyıl itibariyle birahanelerin ortaya çıkmasıyla biranın kalitesi daha da yükselmiş ve daha çok tüketilen bir içki haline gelmiştir.
Osmanlı İmparatorluğu'nda bira
1839 senesi sonrasında Batı'ya açılma sürecinde, bira Osmanlı'ya girmiştir. Osmanlı İmparatorluğu’nda biraya ait ilk mevzuat 1847’de konulmuştur. Mevzuatın genellikle uygulamayı izlediği gerçeğine dayanarak arpasuyu veya biranın 1847 öncesi bilindiği, tüketildiği ve üretildiği söylenebilir. 1840'li yıllarda ise, birahaneler açılmaya başladı.[4] Osmanlı'da bira üretimi 1896 yılında 12.000 hl idi (1,2 milyon litre). Bu oran hızla artmıştır ve 1913-1914 yılları arası 9,9 milyon litreye ulaşmıştır. Türkiye Cumhuriyeti'nde bu rakama ancak 1940'lı yıllarda ulaşılmıştır.
Bira yapmak için, arpalar ıslanıp bir hafta bırakılınca filizlenir. Bu sırada "amilaz" denilen maya da ürer. Filizlerin uzunluğu arpa boyuna yaklaşınca arpalardan koparılıp ayrılır. Arpalar kurutulup un yapılır. Bu una "malt" denir. Malt, sarı toz veya şerbet halinde "skorbut" denilen kanama ve zafiyyet hastalığında ve çocuk mamalarında kuvvet verici ve hazm için kullanılır. İçinde alkol yoktur. Malt, sıcak su ile karıştırılıp bırakılınca, içindeki amilaz, nişastayı mayalayarak parçalar. Maltoz denilen şekere çevirir. Bu şekerli sıvıya şerbetçiotu çiçekleri konulup kaynatılır. Bu ot, biraya koku verir ve berrak yapar. Soğutulup içine bira mayası konur. Bu maya maltoz şekerini mayalayarak parçalar; alkole çevirir. Bira hasıl olur. Çeşitli biralarda yüzde iki buçuk ile beş arasında alkol bulunur. Fazla içilince sarhoş yapar.
Bira mayası, sarı toz veya yoğurt gibi lapadır ve canlıdır. Çıkardığı sıvıda "zimaz" veya "alkolaz" denilen bir madde ile "invertin" denilen madde vardır. İkisi de mayalama yapar. Bira mayası, bira fabrikasında kalan posadaki mayanın üretilmesi ile elde edilmekte, cilt, hazm ve göğüs hastalıklarında da kullanılmaktadır. Ekmek hamurunda da vardır.
Türleri
Bira tipleri genel olarak 'ale' ve 'lager' olarak ikiye ayrılmaktadır. Ale tipi biralar üst fermantasyon, lager tipi biralar ise alt fermantasyon biralarıdır.
Alt fermantasyon biraları
Pilsen: Kolay içimli , açık renkli, şerbetçiotundan gelen aromatik ve acılık tat karakteri dengelenmiş, alkol derecesi %4,8-5,1 arasında değişen bir bira tipidir.
Lager: Lager dünyada en çok tanınan ve bilinen açık renkli, Pilsen'e göre daha düşük acılık karakterine sahip ve aromatik tat karakteri ön plana çıkarılmış bir bira tipidir.
Koyu renkli bira: Koyu renkli malt ve isteğe göre belirli oranda kavrulmuş malttan da üretilen, %4,8-5,0 alkol ihtiva eden bir bira tipidir.
Festival birası: Almanya'da özellikle Ekim ayında düzenlenen Bira Festivali için özel olarak üretilen yüksek alkollü mevsimsel bir bira tipidir.
Backbier: Yüksek doygunluk hissi veren, %6-7 alkol derecesine sahip, özellikle Almanya'da Mayıs, sonbahar ve yılbaşı dönemlerinde üretilen mevsimsel bir bira tipidir.
Alkolsüz bira: Doğal yoldan oluşan alkolün belirli prosesler sonucu içinden uzaklaştırıldığı, normal biralara göre daha düşük kalorili bir bira çeşididir.
Üst fermantasyon biraları
Ale: Ale ismi birçok farklı karakterde genellikle koyu renkli bir dizi İngiliz bira tipi için kullanılan genel bir tanımlamadır. Pale, Bitter, Mild ve Scotch olarak çeşitleri mevcuttur.
Hefeweizen (Mayalı Buğday Birası): Miktar olarak en az %50 oranında buğday maltı kullanılarak üretilen, Almanya'nın özellikle Bavyera eyaletinde popüler olan bir bira tipidir.
Kristallweizen (Filtre Edilmiş Buğday Birası): Hefeweizen olarak yukarıda belirtilen biraya benzer hammadde kullanılarak, filtrasyon sonrası mayanın uzaklaştırıldığı bir bira tipidir.
Altbier: Koyu renkli buğday ve arpa maltının birlikte kullanıldığı, acılığı yüksek ve sert içimli bir bira tipidir.
Kölsch: Açık renkli, mayhoş bir tat karakterine sahip, özellikle Almanya'nın Köln şehrinde popüler olan bira tipidir.
Stout: Siyah renkli, özellikle çok koyu renkli malt ve bir miktar da kavrulmuş malttan imal edilmiş, acılığı sert karakterde bir üst fermantasyon birasıdır.
Porter: Porter da Stout benzeri koyu renkli, bazı çeşitleri %9 alkol ihtiva eden bir bira tipidir.
Sağlık:
Standart tek bir şişe biranın içinde asgari 20 gr alkol vardır. Bu miktarın 60-70 grama kadar yükseldiği de görülür. İki şişe biranın bir kimseyi rahat sarhoş edebileceği uzmanlar tarafından belirtilmektedir. Kansere sebeb olduğu bilinen nitroz-aminlerin birada bol miktarda bulunduğu tesbit edilmiştir. Ağrı kesici olarak kullanılan "piramidon ilacı" içinde fazla miktarda nitroz-amin bulunduğu anlaşıldığı için, piyasadan kaldırılmışır. Orta miktarda bira içen bir kimse günde yetmiş piramidon hapı almış kadar nitroz-amin almaktadır.
Batıdaki ve bizdeki ilmi araştırmaların neticeleri, ne kadar az alınırsa alınsın, beden uzuvlarının alkolün tahribatından kurtulmadığını göstermektedir.
Ankara'da Tıp Fakültesinin hazırlattığı raporda "... Alkolizm, insanı bedensel ve ruhsal yönden çökerten ağır bir hastalık olduğu gibi, aileleri yıkan, mutsuzluklara ve büyük iş-güç kaybına yol açan, trafik kazalarının en başta gelen sebepleri arasında bulunan bir toplum ve sağlık meselesidir." denilmektedir.
Alkoliklerin tedavisi ile meşgul olan müessese ve hekimlerin raporlarında da biranın alkolizmin başlangıcı olduğu belirtilerek, gerek alkolizmin yaygınlaşmasında ve gerekse mevcut alkoliklerin tedavisinde çok menfi tesirleri olduğu ifade edilmektedir.
Biranın içinde var olduğu bildirilen canlı vitaminler ve diğer besin maddeleri çok daha ucuza, beden ve ruh sağlığı için zararsız bir şekilde diğer meyvelerden, meyve sularından ve sütten temin edilebilir. Böbrekleri çalıştırmak için de kaynatılmış arpa suyu hem daha ucuz, hem de daha sıhhi ve zararsızdır.
Alkol Oranı:
Alkol oranı "spéciales"lerin büyük bölümünde 5 ila 7 derece, "luxe"lerde 4 ila 5 derecedir, yemekte tercih edilen "light" biralarda 3,5 dereceden daha azdır. Yüksek teknoloji sayesinde üretilen alkolsüz biralarda ise bu oran 0,015 dereceye kadar düşer (örneğin ihracat ağırlıklı üretilen Efes Alkolsüz). Buna rağmen esmer biralardaki alkol oranı 12-13 dereceyi bulabilmektedir. Dünyanın en sert birası, Fransa'da "La Samichlaus" adı verilen biradır. Yılda sadece bir gün, Saint Nicolas gününde satılır ve bir yıl sonra içilir. Son yıllarda Avrupa'da, Atlantik ötesi biralar modadır; Amerika'nın hafif biraları, şerbetçiotunun az kullanıldığı biralar, yeşil limon eşliğinde içilen Meksika'nın Corona birası gibi.
Dini Hükmü:
İslam dini saf veya başka maddelerle karışık olarak az veya çok alkol kullanılmasını kesinlikle yasaklamıştır.
Bira da bu hükme dahildir.
0 Yanıt
2086 Gösterim