Konu: Beyin iltihabı (ensefalit) - Ansiklopedik Bilgi

[D®agon]

Alm. Gehirnentzündung (f), Fr. Encephalite, İng. Brain İnflamation.
Mikrobik bir sebepten beynin iltihaplanması.


Ensefalit veya beyin iltihabı , beynin akut enflamasyonudur. Menenjit ile birlikte ise meningoensefalit olarak isimlendirilir.

Beyin dokusunun iltihabına “ensefalit” denilmektedir. Sebepleri çok çeşitli olup, hemen her mikrobik hastalık beyin iltihabına sebeb olabilir. Mesela; kızamık, boğmaca, zatürre ve tifo hastalıklarıyla beraber beyin iltihabı ortaya çıkabilmektedir. Bazı mikrobik hastalıklarda ise beyin iltihabı olması mutlaktır. Mesela; “Ricketsia provazeki” ismindeki bir cins mikrobun yaptığı beyin iltihabı (epidemik ensefalit) böyledir.

Epidemik ensefalitin had (akut) dönemlerinde uykuyla ilgili rahatsızlıklar olduğundan, buna halk arasında uyku hastalığı veya uyku gribi de denilmektedir. Aynı hastalığa “İspanyol Gribi” de denilmektedir. Beyin iltihabı en zararsız seyretme halinde dahi beyinde mutlaka kalıcı arazlar bırakmaktadır. Bunlar karakter bozuklukları, kasılmalar, titremeler, göz ve kafanın belli istikamete çevrilmesi olarak sayılabilir. Epidemik ensefalitin şimdiye kadar tesirli bir tedavisi tarif edilmemiştir. Hastalığın bıraktığı arazlar bir dereceye kadar “Atropa belladona” bitkisinden elde edilen maddelerle etkilenebilmekte ve kısmen de olsa hafifletilmektedir.

Herhangi bir enfeksiyon hastalığı da beyin iltihabı meydana getirebilir. Bilhassa çocukluk devresinde sık görülen enfeksiyon hastalıklarının beyin iltihablarına dönüşmeleri mümkündür. Kızamık geçirenlerin binde biri kadarında beyin iltihabı gelişir. Hiç şüphesiz beyin iltihabının en tehlikeli türü kuduz virüsüne bağlı olanıdır. (Bkz. Kuduz)

Belirtileri:
Şiddetli baş ağrısı, ense sertliği ve ateş gibi belirtilerle başlar. Bu hastalığa kabakulak, herpes simplex, enfluenza, enfeksiyoz hepatit ve enfeksiyoz mononükleoz gibi virüsler neden olurlar. Kuduz virüsünün neden olduğu ansefalit ise öldürücüdür. Bu hastalığa, bakteriye rastlanmadığı göz önünde tutularak, cerahatli menenjitten ayırmak için aseptik menenjit adı da verilir. Teşhis için alınan beyin omurilik sıvısında, glikoz, normal hücreler yani lenfositler ve albüminin artmış olduğu görülür.

Tedavi:
Beyin iltihabına yol açan virüsleri etkileyecek ilaçların azlığı; her virüs hastalığında olduğu gibi, beyin iltihabında da tıbbın müsbet sonuç almasını zorlaştırmaktadır. Beyin iltihabını meydana getiren amil, bakteri türünden bir mikrop ise, verilecek geniş etkili antibiyotikler, beyindeki iltihabın şifa bulmasını sağlar.

Lenfositler çok arttığı için lenfositik koriomenenjit adı verilen bir viral menenjit tipi daha vardır ki, grip gibi, salgın olarak görülür. Bu gibi vakalarda baş ağrısı, ateş, ense sertliği gibi menenjit belirtileri hafif olarak vardır. Hastalık genellikle 1-2 haftada semptomatik tedavi ile iyileşir.

Tedavide antiviral ve ağrı kesici, ateş düşürücü ilaçlar kullanılır. Komada gibi baygın yatan hastalar hastanede bakıma alınır, kas kasılmaları şeklinde görülen konvülsiyonların hastaya zarar vermemesine çalışılır.

Bebeklerde Uçuk Riski
Özellikle soğuk kış mevsiminde sıklıkla meydana gelen uçuk bebek ve yaşlılarda büyük risk taşıdığını biliyormuydunuz. Herpes virüsünün neden olduğu uçuk özellikle dudak ağız ve burun çevresinde görülmektedir. Çocuklarda tehlikeli sonuçlara sebep olan herpes virüsü göz ve parmaklarda meydana gelmesi durumunda ise beyin iltihabına bağlı ölümle sonuçlanmaktadır.

Uçuk ile insanları öpmeyin
Bir çok hastalık gibi bulaşıcı olan uçuk problemi yaşayan bireyler uçuk dudakla insanları öpmemeleri yönünde uzmanlar uyarıyor. Dikkat edilmesi gereken diğer öneriler ise aynı havluyu, kaşık, çatal gibi araçlarıda ortak kullanmamanız yönünde dikkat edilmelidir.

Uçuğa Sebep Olan Faktörler
Her yaşta görülebilen uçuk başlıca sebepleri arasında sıkça rastlanan soğuk algınlığı, ateş, grip, stres, yorgunluk, uygukuszluk ve alkole bağlı olarak meydana gelmektedir.

6 Yaşından Küçüklerde Risk Oluşturuyor
Bağışıklık sistemi henüz gelişmemiş olan çocuklarda el ve göz çevrelerinde görülen uçuk büyük risk taşımaktadır. Bu tür durumlarda ise yapılması gereken mutlaka bir çocuk doktoruna başvurulması gerekmektedir. Uçuk deyip geçilmemesi gereken butür durumlar tüm insanların başına gelebilmektedir.