İslam dininde kıymet verilen, mübarek gecelerden. Kameri aylardan Şabanın on beşinci gecesidir.
Berat (Berâet), Arapça'da temize çıkma anlamına gelir. İslam inancına göre bu gecenin bereketli ve feyizli bir gece olması sebebiyle Mübarek Gece; günahların affı ve kulların temize çıkarılması sebebiyle de Berat Gecesi ve kulların ihsana kavuşmaları nedeniyle de Rahmet Gecesi gibi adlar da verilmiştir.
Berat gecesi, Kur'an-ı Kerim'in Levh-i Mahfûz'dan Dünya semasına toptan indirildiği gecedir. Buna "inzâl" denir. Kadir Gecesi'nde ise Peygamber'e ilk kez ve parça parça indirilmeye başlanmıştır. Buna da "tenzîl" denir.
Mübarek geceler, İslam dininin kıymet verdiği gecelerdir. Allahü teala kullarına çok acıdığı için, bazı geceleri üstün tutmuş, bu gecelerdeki dua ve tövbeleri kabul edeceğini bildirmiştir. Kullarının çok ibadet yapması, dua ve tövbe etmeleri için bu geceleri sebep kılmıştır. Berat gecesi de bunlardan biridir.
Allahü teala, ezelde, hiçbir şey yaratmadan önce her şeyi takdir etti, diledi. Bunlardan, bir yıl içinde olacak ameller, ömürler, ölüm sebepleri, yükselmeler, alçalmalar; her şey bu gece meleklere bildirilir. Kur'an-ı kerim Levh-i mahfuza bu gece indi. Resulullah efendimiz bu gece, çok ibadet, çok dua ederdi. Bu gecenin fazileti, üstünlüğü hakkında hadis-i şeriflerde buyruldu ki:
Rahmet kapıları dört gece açılır. O gecelerde yapılan dua, tövbe reddolmaz. Ramazan ve Kurban bayramlarının birinci geceleri, Şabanın on beşinci (Berat) gecesi ve Arefe gecesi.
Cebrail aleyhisselam bana geldi. Kalk, namaz kıl ve dua et! Bu gece, Şabanın on beşinci gecesidir, dedi.
Bu geceyi ihya edenleri, Allahü teala affeder. Yalnız müşrikleri, büyücüleri, falcıları, hasisleri (cimrileri), alkollü içki içenleri, faiz yiyenleri ve zina yapanları affetmez.
Berat gecesini ganimet, fırsat biliniz! Çünkü belli bir gecedir. Şabanın on beşinci gecesidir. Kadir gecesi, çok büyük ise de hangi gece olduğu belli değildir. Bu gece çok ibadet yapınız.Yoksa, kıyamet günü pişman olursunuz.
Osmanlı İmparatorluğu'nda II. Selim'den itibaren minarelerde kandil yakılmasıyla kandil adını almıştır.
Berat Gecesi hakkında bir hadis:
"Şaban ayının on beşinci gecesi olduğu zaman, gecesinde ibadete kalkın. Ve o gecenin gündüzünde (kandilden sonraki gün) oruç tutunuz. Çünkü o gece güneş batınca Allah-u Teâlâ o andan fecir oluncaya kadar: 'Benden mağfiret dileyen yok mu, onu mağfiret edeyim. Benden rızık isteyen yok mu, onu rızıklandırayım. (Bir belâ ile) müptelâ olan yok mu, ona kurtuluş vereyim' buyurur." (İbn Mâce)