Alm. Okra, Ocker, Bamia (f), Fr. Gombo, Bamias, İng. Okra, Gumbo.
ebegümecigiller (Malvaceae) familyasından ılık iklimlerde yetişen bir yıllık bitki türü.
Mutedil iklimlerde yıllık, sıcak iklimlerde ise, bir kaç defa yetiştirilebilen, boyu 1-2 metreye kadar uzayan, yaprakları asma yaprağına benzeyen, meyvesi beş bölmeli, tohumları yuvarlak ve yeşilimtrak gri renkte bir sebze.
Familyası: Ebegümecigiller (Malvaceae). Türkiye’de yetiştiği yerler: Memleketimizde sebze olarak hemen her yerde yetiştirilmektedir.
Akdeniz çevresi, en müsait ve önemli yetişme bölgesidir. Türkiye’nin Erzurum, Kars gibi soğuk ve yüksek yerleri hariç, hemen hemen her yerinde yetiştirilebilmektedir. En çok Akdeniz ve Ege bölgesindeki ovalar ile Amasya’da ziraati yapılır. Memleketimizde, Sultani, Amasya ve Balıkesir bamya çeşitleri tanınmıştır.
Tohum ile üretilir. Soğuk ve don tehlikesi geçtikten sonra, ilkbaharda tarlalara ve bahçelerdeki önceden hazırlanan yerlere dikilir. Hafif (kumlu-tınlı) toprakları sever. Bamya tarlası iyice sürülerek hazırlanır. Gübrelenir ve tırmıkla düzeltilir. Sıra usulü ile ekilirse, sıralar arası 80 cm olmalı, iki bamya arasında ise 30-40 cm aralık bırakılmalıdır.
Bahçelerde, birer metre genişliğinde masuralar hazırlanır. Bunların, iki yan tarafına 15-20’şer cm aralıklarla bamya tohumları ekilir. Tohumlar derine düşecek olursa çimlenemez. Duruma göre, haftada bir veya iki defa sulanır. 15-20 cm kadar boylandıkları zaman ikinci, bunu müteakiben 15-20 gün sonra da üçüncü bir çapalama yapılır.
Hasada, bamya meyveleri tabii büyüklüklerinin yarısı kadar olunca başlanır.
Kullanıldığı yerler: Faydalı bir sebzedir. Yaş veya kuru olarak sarf edilir. Konserveleri de yapılır. Meyveleri müsilajlıdır.
Tazeyken toplanmalı ve tüketilmelidir, çünkü olgunlaştıkça kartlaşır. Bamyanın kurutulması, çiçek açar açmaz toplanıp ipe dizilerek güneş altında bekletilmesi ile olur. Bamya, çok değişik mutfaklarda kendine yer bulur. Bunlar arasında Akdeniz ülkeleri, Hindistan, Japonya ve Amerika'nın güney eyaletleri sayılabilir. Bamyanın yapılış şekli de ülkeden ülkeye değişir. Türkiye'de ve genel olarak Akdeniz ülkelerinde sebze yemeği olarak ya da etli tüketilen bamya, Türkiye'de çok tercih edilmese de kızartılarak da tüketilmektedir.
Bamyanın Faydaları nelerdir?Kanı temizliyor.
İdrar söktürücüdür.
Kabızlığı giderir.
Mide ve bağırsakların düzenli çalışmasını sağlayarak sindirim sistemine yardımcı olur.
Lif oranı yüksek bir besin olan Bamya, idrar söktürücüdür ve kabızlığı gidermekte faydalıdır.
Mineraller açısından da zengin bir sebze olan Bamya, halsizliğe iyi gelir.
100 gram bamya günlük magnezyum (hücrelerin enerji depolamasına yarayan madde) ihtiyacımızın üçte birini ve yüzde 10'dan daha fazla miktarda ise günlük demir (akyuvarların vücut içinde oksijen taşımasını sağlıyor) ihtiyacımızı karşılıyor.