Alm. Bienenmilch (f), Fr. Lait d’abeille, İng. Bee milk.
İşçi arıda, beynin iki yan tarafındaki guddelerden salgılanan akıcı, beyazımsı, ekşimsi bir sıvı.
Tadı ekşi ve kokusu keskin fenolik yapıdadır. Yoğunluğu 1.1 g/cm³ olup kısmen suda çözünebilmektedir. Memeli hayvanların memesinde oluşan süt ile ilgisi olmadığı halde yavru beslenmesinde kullanılması ve süte benzeyen görünümü sebebiyle Türkçe'de süt olarak adlandırılmakta diğer dillerde ise kraliyete ait jel (İng: Royal jelly) olarak adlandırılmaktadır.
Arı sütü koruyucu, güçlendirici, canlandırıcı, özellikleriyle başta sinir sistemi ve bağışıklık sistemi olmak üzere, insanın fiziksel ve ruhsal yapısına yüksek performans getiren ve RNA ve DNA deposu olma özelliğiyle “ömür uzatan” tamamen doğal gıdadır.
İşçi arılar aktif hayatlarının altıncı gününden itibaren arısütü salgılamaya başlar. Salgılama 10-12. güne kadar devam eder. Sonra tükürük bezleri artık körelir ve salgılama olmaz. Arısütü kovanda besleyici olarak kullanılır. Bakıcı işçi arılar bunu kurtçukların doğacağı peteklerin dibine bırakır. Yumurtadan çıkan larvalar, ilk 3-4 gün arı sütü ile beslenir ve hızla büyüyerek ilk ağırlığının 1000 misline erişirler. Bey arı hücrelerindeki larvalar bir müddet daha arısütü ile beslenerek yavaş yavaş farklılaşır ve bey arıyı meydana getirirler. Normal gıda ile beslenen larvalardan ise işçi arılar meydana gelir.
Larva safhasının üçüncü gününden sonra larva kemik bir pensle alınır. Bundan sonra kemik, tahta veya plastik bir spatülle (bir çeşit çubuk) hücrenin içindeki arı sütü toplanır. Bu toplama işi özel emici bir aletle de yapılabilir. Kullanılan malzemenin tamamen mikropsuz (steril) olması lazımdır. Çünkü arısütü mikroplar için çok iyi bir üreme ortamıdır. Bir bey arı hücresi 100-250 mg arısütü ihtiva eder. Yani bir gram arısütü elde edilmesi için 4-10 hücreye ihtiyaç vardır. Bir kovan yılda ancak 170-200 gr arısütü verebilir. Arısütü, gayet koyu kıvamlı, yoğun süt kıvam ve renginde, havada esmerleşerek katılaşan bir maddedir.
Arısütünün bileşiminde proteinler, yağlar, mineraller (kalsiyum, kükürt, fosfor, magnezyum, demir, çinko, bakır, arsenik vb.) vitaminler (bilhassa B kompleksi) bulunmaktadır. Bu maddelerin yüzde oranları mahsülün alındığı güne, mevsime ve arının aldığı gıda cinsine göre çok değişir.
Arı sütü; yaklaşık %66 su, %14.5 karbonhidrat, %4.5 lipid, %13 aminoasit, B grubu vitaminlerinin tümüne ek olarak A, D, C, E vitaminleri, biyolojik aktif maddeler, önemli bazı mineral maddeler ve bir miktar da tespit edilemeyen maddeler içerir. Ayrıca 10 temel amino asitten (esansiyel) sekizini de (metionin, lösin, lizin, valin, fenil-alanin, treonin, triptofan, izolösin) doğal hormon ve enzimleriyle içermektedir. Metabolizma için çok önemli olan panteik asit (pantheic acid), asetilkolin (acetylcholine), protein, bağışıklık sistemini güçlendiren bir yağ asidi olan 10-HDA (10-Hydroxy-2 Decanoic Acid), sepanin asit (sepanine acid), hastalıkların iyileşme döneminden sonra sindirimi düzenlemek ve iştahı açmak için çok ideal olan oleik asit (oleic acid) içerir.
Kullanıldığı yerler: Yüzde bir oranında balla karıştırılmak suretiyle verilir. Gençleştirici, büyümeyi arttırıcı, cildi tazeleyici olarak, ayrıca krem ve pomat halinde güzellik müstahzarlarında kullanılır.
Genel Performansı artırır.
A, D, E, K, H ve B-Kompleks (9 tane B Vitamini çeşidinin hepsini) Vitaminlerini içerir. C vitamini ise eser miktardadır.
İnsan metabolizmasına çok yönlü ve olumlu tesiri olan HDA-10 içerir.
22 farklı esansiyel aminoasit içerir. Özellikle büyüme çağında olanlar, sporcular, performanslı yaşam sürmek isteyenler için önemli bir katkıdır.
Hastalıklara karşı direnci artırıcıdır. Kansere karşı koruyucu antioksidan özelliğe sahiptir.
Kanserle savaşımda çok önemli bir destektir.
Kalp-Damar Sistemini güçlendirir. Cerrahi müdahale geçirmiş olanlar ile kalp hastalıklarından dolayı tedavi görenlere küçük dozlar kullanmaları şartıyla tavsiye edilir.
Damarları açar, damar tıkanıklığını önler.
Hipertansiyona faydalıdır. Hipertansiyonu olanlar ilk kullanmalarında küçük dozlarla başlayıp tedricen ideal miktarlara artırırlar.
Hafızayı güçlendirir. Unutkanlığı giderir.
Alzheimer ile mücadelede etkin bir destektir.
Bağışıklık sistemini güçlendirir.
Diyabetlere: Arı sütünün, B3, niasin ve biyotin içermesi, kandaki şeker seviyesinin kontrolüne yardımcı olur.
Doğal ve güçlü antidepresandır.
Hücrelerin yenilenmesini hızlandırır ve tetikler, böylece yaşamın tazelenmesini getirir.
Deri problemlerini gidericidir. Teni güçlendirir ve görünümünü taze tutar.
Dengeleyicidir; hareketli ve performanslı yaşama ve egzersize metabolik motivasyon sağlar.
Anne karnından büyüme çağına zihinsel gelişime önemli katkı sağlar.
Zindelik vericidir.
Yoğun antibiyotik kullanıcılarını destekleyici besin olarak takviye eder.
Hastalara rahatlatıcı etki verir.
Sindirim sistemi rahatsızlıklarına iyi gelir. Hazmı kolaylaştırır ve hızlandırır. Kabızlığı önler. Reflü ve ülser rahatsızlıklarında rahatlatıcı etkisi vardır.
Alerjilere: içerdiği aminoasitlerden glutamik asit alerjik insanları rahatlatıyor.
Fizik kondisyonu artırır ve korur.
Uzun süreli idmanlar için önemli bir destektir.
Antibakteriyaldir.
Sperm sayı ve kalitesinin artışının sağlar, böylece çocuk sahibi olmayı kolaylaştırır.
Uyku düzensizliğini giderir.
Adale ve kas arızalarının giderilmesine katkı sağlar.
Kollestrol seviyesini kontrol altında tutar.
Kemoterapi ve Radyoterapinin güçlü yan etkilerine karşı beden direncini artırır.
Tanımlanamayan, taklidi yapılamayan ancak olumlu olağanüstü etkileri gözlenen bazı içeriklere sahiptir.
Sırt Ağrısı: Siyatik, lumbago ve disk rahatsızlıklarına faydalı. Çünkü kasları gevşetiyor, yorgunluğu azaltıyor ve kişinin kendini daha zinde hissetmesini sağlıyor.
Sporcuların ayak ağrılarına çözüm: Özellikle uzun süren antrenmanlardan sonra ayaklarda özellikle tenlerde yaşanan, tahriş veya deri hastalıklarına iyi gelir. İçinde bulunan echinacea ve hydroxydecanoic asitin bu tür sorunlara çok iyi geldiği araştırmalar ışığında tespit edilmiş.
Akne ve Sivilceler: İçinde bulunan sülfür, fosfor, biyotin, B vitamini, yine içeriğindeki diğer enzimlerle birlikte, hormonlarda düzelmeyi sağlıyor ve sivilcelerden kurtulmak kolaylaşıyor. Tamamen doğadan yararlanarak iyileşmek isteyenler için ideal.
Saç dökülmesi: kullanılan şampuana yüzde 3-5 oranında katılıp düzenli ve günlük kullanımında saç dökülmesini yüzde 80 oranında azalttığı gözlenmiştir.
Ten güzelliği: Ağız yoluyla tüketildiğinde de ten sağlığına faydalı olan Arı sütü bulunduğu ortamı kurumaktan koruyup nemli tuttuğundan vücut şampuanına katılacak yüzde 1-2 oranında arı sütüyle nemli ve parlak bir cilde sahip olunur.
Yorgunluk, halsizlik, bitkinlik ve çalışma isteksizliklerini gidererek organizmaya aktivite kazandırır. Enerji açığını kapatır.
Beyin performansı gerektiren durumlarda özellikle öğrencilerin sınav dönemlerinde daha başarılı olmalarında, yorgunluk ve endişe duymamalarında yardımcı olur.
Üstün hücre yenileyici özelliği nedeniyle yaşlanmayı geciktirir ve çocuk sahibi olmak isteyenlere yardımcı olur.
Seks performansını en yüksek düzeye çıkartarak dengeli bir seks yaşantısının sürdürülmesi ile cinsel isteksizliklerin giderilmesine yardımcı olur.
Sporcuların harcadıkları aşırı enerjiyi dengeler, yarışma önceleri yapılan kürlerle vücuda mukavemet ve aktivite kazandırarak sporcunun öz enerjisini en rantabl bir şekilde kullanması için beyin-beden uyumunu sağlar.
Yaşlılıkla oluşan damar sertliğinin tedavisi, bitkinlik ve yaşama isteksizlikleri ile kandaki kolesterol-lipid seviyesinin ayarlanmasında yardımcı olur.
Anemi (kansızlık) ve ağır kan kayıplarında organizmanın yeterli kan üretimini sağlar.
Hastalıkların ve ameliyatların iyileşme dönemlerinin çabuklaştırılması ile zaafiyetlerde, nekahat dönemlerinde vücudun gıda rejimini desteklemek amacıyla kullanılmaktadır.
Mide-bağırsak sistemine ait hastalıklarda ( Kolit-Ülser-Gastrit )
Böbrek ve idrar yolu hastalıklarında..
Karaciğerin fonksiyonlarını tam olarak yerine getiremediği durumlarda ve alerjik rahatsızlıklarda..
Solunum sistemi hastalıklarında ( Tüberküloz, Astım, Bronşitte )
Bayanların regl dönemlerindeki düzensizlik ve ağrıların giderilmesinde,
Özellikle menapoz ve andrepoz dönemlerinde kadın ve erkeklerdeki yaşlanmaya bağlı şikayetlerin giderilmesinde..
Vücut organlarının deforme olmadan orjinal şekillerinin korunmasında özellikle bayanların göğüslerinde süt verme fonksiyonunun arttırılmasında ve özel cilt bakımlarında..
Hamilelerde gebeliğin sağlıklı geçmesinde, fetusun ve annenin sağlıklı beslenerek zararlı etkilerden korunmasında..
Bebeklerin çabuk ve sağlıklı gelişerek ruh ve beden bütünlüğünün sağlanmasında..
Çocuklarda görülen gelişim güçlükleri, kemik ve kas kuvvetsizliklerinde
Erken bunama, hafıza kaybı, zeka geriliği, alkolizm gibi rahatsızlıkların tedavisine yardımcı olarak..
Zayıflama rejimlerinde dengeli bir beslenme temin ederek vücut direncini arttırmada,
Çocuklarda görülen gece işemelerinin tedavisinde..
Şeker hastalığının tedavisine yardımcı olarak kullanılmaktadır.
Arı Sütü Nasıl , ne miktarda kullanılmalıdır?Arı sütün “saf” olarak veya “balla” karıştırılarak yenebilir.
Saf olarak alınması halinde dil altına getirilerek yaklaşık 10- 20 saniye kadar dil altında bekletilir daha sonra ağız içinde gezdirilerek yutulur.
Balla karıştırıldığında normal şekilde yenir. Saf Arı sütünün muhafazası hassas, taşınması özel şartlar gerektirdiğinden, kaliteli bal ile karıştırılarak alınması en yaygın kullanım şeklidir.
Karışım balının çeşidi bol çiçeklerden elde edilmiş, nektar oranı ve kalitesi yüksek bal olması çok önemlidir.
Arı sütü; saf veya balla karışmış olarak, her iki şekilde de sabah ve akşam olmak üzere aç karnına (özel durumlarda tok), kesinlikle tahta veya plastik kaşık kullanılarak alınmalı, ışıktan korunmalı, metale temas ettirilmemelidir.
Arı sütü yendikten sonra üzerine 15 – 20 dakika süre sıcak bir şey yenmemeli, içilmemelidir!
Arı sütünün kullanılma miktarı ve süresi, saf veya balla karışmış olarak, her iki halde de; bünyenin yaşına, sağlık derecesine, varsa rahatsızlık durumlarının derecesine veya istenilen maksimum kuvvet seviyesine göre değişir.
Alışkanlık yapmadığından dolayı günlük ve devamlı alınabilir. Normalde kullanıcının kilosuna göre belirli düzede (miligram düzeyinde) alınması yeterlidir. Ancak duruma göre bu düze artırılabilir.
Yetişkinlerde 500 - 800 mg. kadar alınması uygundur.
Ancak her gün aynı vakitte düzenli olarak alınması gereklidir.
Karışım olarak oda sıcaklığında ışık almadan bekletilebilirken, saf halinde yine ışık almadan buzdolabında muhafaza edilmelidir.
Önemli: Saf Arı Sütü çok hassas bir besin maddesidir. Özel şartlarda muhafaza edilmediği takdirde özelliklerini yitirmesi, hatta bozulması ve zararlı hala gelmesi söz konusu olabilmektedir. Arı Ürünleri konusunda uzman yerlerden temin edilmesini şiddetle öneririz.
Uyarı: Arı ürünlerine alerjisi olan kişiler doktora danışarak kullanmalıdır.